روزنامه خراسان

ضیافت حاج‌حسین ملک برای خراسان ، بازیگران تکراری و جدال بازگشت «بی‌بی»


 
 
 


بازخوانی یک گزارش جذاب تاریخی و مرور عکس‌های اختصاصی آن از خراسان 67 سال قبل
ضیافت حاج‌حسین ملک به افتخار «خانواده روزنامه خراسان»
چرا بزرگ ترین واقف تاریخ معاصر ایران، در سال 1334 میزبان جمع 200 نفره تحریریه و چاپخانه خراسان به همراه خانواده‌های آن ها، در باغ وکیل‌آباد شد؟
 
جواد نوائیان رودسری – ماجرا از زمانی شروع شد که برای ثبت خاطرات شفاهی درباره تاریخ روزنامه خراسان، به دیدار مرحوم محسن سادات شکوهی رفتم؛ نخستین حسابدار روزنامه خراسان که چند سال پیش به رحمت خدا رفت. آن مرحوم ضمن نقل برخی خاطرات، تعدادی عکس سیاه و سفید را از آلبوم قدیمی‌اش به من نشان داد که یکی از آن ها نظرم را به خود جلب کرد؛ عکسی بود مربوط به دهه 1330ش که در آن جمعی از تحریریه خراسان، زیر درخت بزرگی نشسته بودند. از مرحوم سادات شکوهی درباره عکس پرسیدم و او بعد از کمی دقت در آن، به نگارنده گفت: این عکس مربوط به مهمانی روزنامه در وکیل‌آباد است؛ دقیقاً یادم نیست چه سالی برگزار شد اما همه ما مهمان حاج‌آقا حسین ملک بودیم. این نقل، مرا علاقه‌مند کرد که درباره این مهمانی بیشتر بدانم. مدت‌ها طول کشید تا با زیر و رو کردن بایگانی روزنامه، به سرنخی از این مهمانی برسم، سرنخی که در نهایت معلوم کرد این مهمانی که روز جمعه، 30 تیر سال 1334، در ییلاق وکیل‌آباد مشهد برگزار شده، در واقع ضیافت حاج‌حسین ملک به افتخار تحریریه روزنامه خراسان در هفتمین سالگرد تأسیس این روزنامه بوده‌است. گزارش یا به قول روزنامه آن زمان «رپرتاژ»، افزون بر جزئیات مربوط به آن ضیافت، اطلاعات بسیار ذی‌قیمتی درباره وکیل‌آباد، این تفرجگاه محبوب مشهد، به دست می‌داد. به تدریج، اطلاعات مربوط به این مهمانی و البته گزارش‌های مربوط به باغ وکیل‌آباد را جمع‌آوری کردم اما انتشار آن ها تا امروز ممکن نشد. امروز این توفیق به دست آمد که بخشی از آن را در اختیار شما خوبان بگذارم. کمی صحبت درباره حاج‌حسین ملک قبل از صحبت درباره گزارش، خوب است کمی درباره حاج‌حسین ملک، بانی این ضیافت و بزرگ ترین واقف تاریخ معاصر ایران صحبت کنیم؛ البته می‌دانم که او معرّف حضور بیشتر شما عزیزان هست. حاج‌حسین ملک در 11 ربیع‌الاول 1288 / 10 خرداد 1250 در تهران و در خانواده‌ای با اصالت آذربایجانی متولد شد. پدربزرگش میرزامهدی، از بازرگانان معتبر دوران خود و از دوستان نزدیک میرزاتقی‌خان امیرکبیر بود. میرزامهدی به دلیل تهیه هزینه انتقال ناصرالدین‌شاه به تهران و همکاری با امیرکبیر، لقب «ملک‌التجار» گرفت و بعدها این لقب، به فرزندانش هم ارث رسید. محمدکاظم ملک‌التجار، پدر حاج حسین، در جوانی ورزشکار و از شاگردان پهلوان ابراهیم یزدی بود؛ اما بعدها به شغل پدری روآورد و فرزندانش هم، کم و بیش در همین زمینه فعالیت داشتند. حاج حسین تحصیلاتش را در مدارس علمیه دارالشفا و صدر تهران گذراند و توانست دور از چشم پدر، مدتی به مدرسه آلیانس برود و زبان فرانسه بیاموزد. او بعدها، برای اداره املاک پدرش به مشهد آمد و از سال 1278ش، به جمع‌آوری کتاب‌های خطی و آثار هنری نفیس علاقه‌مند شد و شروع به خرید و نگهداری آن ها کرد؛ مجموعه‌ای که  تمام آن در سال 1316ش وقف آستان‌قدس رضوی شد. حاج‌حسین ملک بخش مهمی از ثروت افسانه‌ای خود را وقف امور فرهنگی و خیریه کرده‌است. ییلاق وکیل‌آباد که در دهه‌ 1310ش، 35 کیلومتر با مشهد فاصله داشت، متعلق به حاج‌حسین بود و او، تقریباً از اواسط این دهه، درِ آن را به روی مردم باز کرد تا به رایگان، از محیط مصفای این تفرجگاه بهره‌مند شوند. به این ترتیب، این باغ ییلاقی بزرگ و 150 هکتاری، به تدریج تفرجگاه عموم مشهدی‌ها شد و در اواخر دهه 1320ش، بعد از آسفالت مسیر آن به مشهد، عنوان اصلی‌ترین تفرجگاه مشهد را به خود اختصاص داد. این در حالی بود که حاج‌حسین ملک، هنوز وکیل‌آباد را وقف نکرده‌بود و خودش، در کوشک زیبای آن، ایام تابستان را سپری می‌کرد. وی در سال 1348ش، 14 سال بعد از آن ضیافت تاریخی برای روزنامه خراسان، وکیل‌آباد را وقف عام کرد و تولیت آن را به شهرداری مشهد سپرد. این مرد نیکوکار، سرانجام در سوم مرداد سال 1351ش، در 101 سالگی دار فانی را وداع گفت. بعد از این مقدمه مطوّل، باید برگردیم به گزارش یا همان «رِپُرتاژ» روزنامه خراسان از ضیافت 30 تیرماه 1334. روزی که به اهالی «خراسان» خوش گذشت گزارش مربوط به ضیافت، در روزنامه روز دوشنبه، مورخ دوم مردادماه 1334 منتشر شد؛ مبنای نگارش گزارش هم، معرفی ییلاقات و مناطق تفریحی اطراف مشهد بود. نویسنده، بعد از اشاره اجمالی و گذرا به مناطقی مانند طرقبه، عنبران، گلستان، جاغرق، شاندیز، دولت‌آباد، گلمکان و دهنه اخلومد (تنگه اخلمد) به سراغ معرفی وکیل‌آباد رفته‌است اما ترجیح می‌دهد که به جای پرداختن به سابقه تاریخی این ییلاق که امروزه تقریباً هیچ از آن نمی‌دانیم! درباره دلیل ضیافت و حضور تحریریه خراسان در این تفرجگاه زیبا بنویسد: «رفتن به ییلاق چندسالی است در مشهد عمومیت پیدا کرده و اعضا و کارکنان مؤسسه خراسان هم روزهای تعطیل را مرتباً با دستجات چند نفری به پیک‌نیک می‌روند. ولی این هفته از نظر این‌که گردش دسته‌جمعی بود، بیشتر خوش گذشت. ضمن پوزش از قارئین محترم که اکثر نسبت به این دستگاه لطف و محبت مخصوص دارند و همین توجه و علاقه‌مندی آن ها مشوق و محرک ما می‌باشد ... بموجب تصمیم متخذه قرار شد فقط این ضیافت ناهار اختصاص به کارکنان روزنامه و چاپخانه خراسان داشته‌باشد و در عوض با تجدید قوا و گردشی که به عمل می‌آید کارکنان روزنامه تصمیم گرفتند برای مشترکین قطع روزنامه را بزرگ تر نمایند و امیدواریم ان شاءا... این تصمیم ما به مذاق همه خوش بیاید.» نویسنده گزارش ادامه می‌دهد: «قرار شد به یکی از نقاط ییلاقی خلوت برویم. راجع به این موضوع با یکی دو نفر از کسانی که وسیله داشتند، مذاکره نمودیم. چون فهمیدند آقایان کارمندان روزنامه خراسان هستند و قرار است در این ضیافت شرکت کنند، با خود فکر کردند که نکند چشم‌زخمی به دستگاه آن ها بخورد و یا روزی این اقدام، اسباب زحمتشان بشود[!] ... اما آقای حاجی حسین‌آقا ملک که از شخصیت‌های معروف خراسان و از رجال نامی ایران می‌باشند، پس از اطلاع از موضوع، شخصاً دعوت نمودند که کارکنان روزنامه و چاپخانه خراسان روز جمعه مهمان ایشان باشند و خیلی اصرار و پافشاری کردند که جشن هفتمین سال انتشار روزنامه خراسان را به خرج خود برگزار نمایند.» نویسنده در ادامه به مساعدت دو مؤسسه مسافربری ایران‌تور و سی.ال.ام برای انتقال رایگان اهالی روزنامه خراسان و خانواده‌هایشان که جمعاً بالغ بر 200 نفر بودند، اشاره و از این دو شرکت تشکر می‌کند و با این تشکر، مطلب را به پایان می‌برد. اطلاعات ویژه از وکیل‌آباد سال 1334 گزارش مربوط به برگزاری ضیافت در وکیل‌آباد، در شماره‌های بعدی روزنامه نیز، منتشر شد و در روزنامه مورخ ششم مردادماه نیز، عکسی اختصاصی از حاج‌حسین ملک که توسط عکاس روزنامه در روز ضیافت برداشته شده بود، در صفحه اول قرار گرفت. در این شماره از روزنامه، گزارشی از وضعیت وکیل‌آباد در سال 1334ش ارائه شده‌است که خواندن فرازهایی از آن خالی از لطف نیست؛ مخصوصاً که به آمار و ارقام ورود و خروج مردم به این تفرجگاه، در دورانی که هنوز وقف نشده‌بود و همچنین اوضاع و احوال مهمانان آن، اشاره می‌کند: میزبانی از زائران و مجاوران : «ارزش این محل باصفا از حساب خارج است و تنها آبشار آن را اگر بخواهیم بحساب بیاوریم، شاید میلیون‌ها تومان ارزش داشته‌باشد ... [این مکان خوش آب و هوا] مورد استفاده تمام طبقات مردم، مخصوصاً توده فقیر و محروم مشهد قرار دارد و از آن گذشته، زائرین ارض اقدس که از راه‌های دور به مشهد می‌آیند، از آن دیدن کرده و از هوای خوب و آب گوارای آن استفاده می‌کنند.» اقامتگاه تابستانی محرومان و فقرا: «اگر این روزها سری به وکیل‌آباد بزنید، مشاهده خواهید کرد خانواده‌های فقیر و بی‌بضاعت بی‌شماری در زیر انبوه درختان چادر زده و دسته‌دسته، زن و مرد با فرزندان خویش از هوا و آب آن استفاده می‌کنند. اغلب این‌ها از همان اشخاصی هستند که در زاغه‌های تاریک و مرطوب اطراف شهر زندگی می‌کنند ... و اکنون با انتقال زندگی محقّر خود به وکیل‌آباد، از مواهب طبیعت برخوردار می‌شوند و سرپرست‌های خانواده آن ها پس از فراغت از کسب و کار با دوچرخه یا اتوبوس شب‌ها خود را به آنجا می‌رسانند و نفس راحتی کشیده و رفع خستگی کار روزانه می‌کنند.» آمار بازدیدکنندگان در سال 1334: «آن‌چه حدس زده می‌شود، متجاوز از بیست هزار نفر در روزهای تعطیل و حدود دو هزار نفر در سایر ایام به وکیل‌آباد می‌روند.»           باز هم داستان تکراری بازیگران تکراری! پرویز فلاحی‌پور و مریم کاویانی در کمتر از 3 ماه، با 3 سریال جدید در تلویزیون دیده شده‌اند مصطفی قاسمیان   با آغاز مجموعه نمایشی «آزادی مشروط» از شبکه یک و بازیگران پرشماری که دارد، دو هنرپیشه بیش از دیگران به چشم می‌آیند؛ بازیگرانی که در ماه‌های اخیر آثار متعددی را در تلویزیون داشته‌اند و سریال جدید مسعود ده‌نمکی، به شکلی جالب توجه، سومین سریال این دو بازیگر در کمتر از سه ماه اخیر است. مریم کاویانی با گریم‌ یکسان مریم کاویانی دیگر بازیگری است که در ماه‌های اخیر، درتلویزیون حضوری جالب توجه داشته است. او در حالی که از اواخر مرداد تا اواخر شهریور با سریال «راز ناتمام» در شبکه یک سیما دیده می‌شد، مدتی است که «آتش سرد» را نیز روی آنتن شبکه دو سیما دارد و از چند شب پیش نیز با «آزادی مشروط» بار دیگر مهمان شبکه یک شده است. نقش‌های ایفا شده توسط کاویانی در این سه مجموعه، فرعی و کمابیش متنوع‌تر از پرویز فلاحی‌پور است، هرچند که در طراحی لباس و چهره‌پردازی این بازیگر، تفاوتی دیده نمی‌شود. البته این مورد را نمی‌توان نقطه ضعف خاصی برای این سه سریال به شمار آورد، چراکه در بسیاری دیگر از بازیگران زن نیز مشترک است و قواعد معمول تلویزیون در این زمینه، اهمیت فراوانی دارد. نقش‌های مشابه پرویز فلاحی‌پور پرویز فلاحی‌پور این شب‌ها همزمان دو سریال جدید در حال پخش دارد: «آتش سرد» که از نیمه پخش رد شده و «آزادی مشروط» که به تازگی به آنتن رسیده است. او در «آتش سرد» نقش یک مرد درستکار را ایفا می‌کند که نمی‌خواهد حق کودک یتیم تحت قیمومیت او، خورده شود. فلاحی‌پور در «آزادی مشروط» نیز در نقش یک فرد نیکوکار جلوی دوربین رفته است که فعالیت نیروهای جهادی را در مبارزه با کرونا سازمان می‌دهد. این هنرپیشه پیش از این دو سریال، «بی‌نشان» را نیز در شبکه سه داشت که از نیمه مرداد تا اوایل مهر روی آنتن رفت. او در این سریال نیز یک نقش مثبت را ایفا کرد؛ یک خبرنگار افشاگر فساد که مثل نقش او در «آتش سرد»، جانباز دفاع مقدس بود. جالب این که چهره‌پردازی این بازیگر نیز در هر سه سریال، شباهت‌های واضحی با یکدیگر دارد: ریش سفید با سبیل جوگندمی. اگرچه موی او در «آزادی مشروط»، بلندتر از موی این بازیگر در «آتش سرد» و «بی‌نشان» است و رنگ آن‌ها نیز کمابیش متفاوت است. نقش‌آفرینی این بازیگر نیز در هر سه اثر، به شدت شبیه به یکدیگر است؛ چراکه کاراکترهای او شبیه هم است. دو سریاله‌ها بیشترند در کنار این دو بازیگر که در کمتر از سه ماه، سه سریال روی آنتن سیما داشته‌اند و دارند، چهره‌های دیگری نیز هستند که با حضور در دو سریال، کمابیش پررنگ بوده‌اند. فریبا متخصص با «برف بی‌صدا می‌بارد» و «آتش سرد»، مجید واشقانی با «رعد» و «بی‌نشان»، کاظم هژیرآزاد با «بی‌نشان» و «بی‌همگان» و اکبر رحمتی با «آزادی مشروط» و «بی‌نشان» از جمله این بازیگران‌اند. اگر بازه زمانی را از 2-3 ماه اخیر گسترده‌تر کنیم، این فهرست طولانی‌تر هم خواهد شد. فرار مخاطب از سریال‌های تکراری همه آن چه گفته شد، در حالی است که به نظر می‌رسد تلویزیون می‌تواند از هنرپیشه‌های فراوانی جلوی دوربین استفاده و به خصوص چهره‌های تازه را معرفی کند، اما اصرار به استفاده از شماری بازیگر محدود، این اتفاق را رقم زده است. به علاوه این که بعضی از هنرپیشه‌های سینما و تلویزیون به دلایل مختلف مالی، سیاسی و ... شاید حاضر به همکاری با تلویزیون نباشند. از سوی دیگر هماهنگی نیز میان شبکه‌های تلویزیون لازم است تا سریال‌هایی با بازیگران مشابه، همزمان یا پشت سر هم روی آنتن نروند. این اتفاق زمانی بغرنج‌تر می‌شود که قصه‌ها و حال‌وهوای سریال‌ها نیز به یکدیگر شباهت دارد؛ ناگهان چند ملودرام غمگین روی آنتن می‌آید یا به شکلی عجیب، چند سریال با مضمون ضد فساد و رانت، در فاصله زمانی کوتاهی به آنتن می‌رسد. آن چه گفته شد، از جمله عللی است که مخاطب را درباره تلویزیون دل زده کرده و او را به علت آن که سریال‌ها را «تکراری» می‌داند، از پای تلویزیون فراری می‌دهد. مدیران سیما باید علاوه بر قصه‌های مشابه، برای معضل تکراری شدن بازیگران سریال‌ها هم راهکاری بیابند.             جدال و نگرانی بر سر بازگشت «بی بی» کمتر از 5روز دیگر انتخابات پارلمانی رژیم صهیونیستی برگزار می شود و نتایج نظرسنجی ها حاکی از این است که هیچ یک از احزاب نمی توانند اکثریت را کسب کنند    رژیم صهیونیستی که بی‌ثبات‌ترین دوره‌های سیاسی خود را پشت سر می‌گذارد، این روزها برای برگزاری پنجمین انتخابات پارلمانی در سه سال گذشته آماده می‌شود. در آستانه برگزاری انتخابات کنست که قرار است 10 آبان برگزار شود، بازار رقابت های سیاسی و تبلیغاتی نامزدها نیز داغ شده است و همه احزاب سعی دارند با جلب نظر افکارعمومی در سرزمین های اشغالی کرسی‌های بیشتری را از آن خود کنند. در سرزمین های اشغالی هیچ گاه حزب مسلطی وجود نداشته که بتواند اکثریت پارلمان را به دست بگیرد و همیشه مسئله ائتلاف سازی‌ها مهم ترین دغدغه احزاب برای تشکیل کابینه بوده است اما از آن جا که این ائتلاف ها شکننده بوده است، در بیشتر موارد نتوانسته تا پایان دوره چهار ساله دوام بیاورد. آن گونه که از نتایج نظرسنجی‌ها برمی‌آید، این دوره هم هیچ حزبی نخواهد توانست اکثریت کرسی‌ها را کسب کند و احزاب مجبورند این بار هم دست به ائتلاف بزنند و کابینه‌ای نیم‌بند تشکیل دهند. در روزهای اخیر نظرسنجی‌ انتخاباتی از سوی رسانه‌های اسرائیلی هم رونق گرفته است تا با افکارسنجی از شهروندان میزان مقبولیت احزاب را محک بزنند. نتایج آخرین نظرسنجی از سوی رسانه‌های صهیونیستی نشان می‌دهد که اگر انتخابات اکنون برگزار شود، اردوگاه راست به رهبری بنیامین نتانیاهو نخست وزیر سابق و رهبر حزب لیکود ۵۹ تا۶۰ کرسی در کنست به دست خواهد آورد؛ این درحالی است که اردوگاه رقیب به رهبری یائیر لاپید نخست وزیر کنونی رژیم صهیونیستی ۵۶ تا ۵۷ کرسی از مجموع ۱۲۰ کرسی کنست را کسب خواهد کرد. نظرسنجی شبکه «کان۱۱» هم حاکی است که حزب لیکود ۳۱ کرسی و حزب یش عتید، به رهبری لاپید ۲۵ کرسی را کسب خواهد کرد. تداوم بی ثباتی سیاسی رقابت بین احزاب اصلی و متحدانشان به صورت میلی متری پیش می‌رود و این موجب تقویت این دیدگاه بدبینانه شده که انتخابات جدید هم به سرنوشت انتخابات قبلی دچار خواهد شد و پس از مدت کوتاهی به فروپاشی توافقات منجر می‌شود. این مسئله می‌تواند گواهی بر این باشد که بی‌ثباتی سیاسی که در سال های اخیر گریبانگیر این رژیم شده است، همچنان ادامه خواهد یافت. همان طور که در نظرسنجی‌ها نیز به این مسئله اشاره شده است و شهروندان اسرائیلی بر این باورند که انتخابات آینده نیز این رژیم را از بن‌بست ‌سیاسی خارج نخواهد کرد. ناظران سیاسی هم تاکید می‌کنند که در حالت خوش‌بینانه حتی کسب ۶۱ کرسی از سوی هر یک از دو اردوگاه نتانیاهو و لاپید نیز نخواهد توانست به بحران سیاسی مزمن و شکنندگی کابینه‌های رژیم صهیونیستی پایان دهد. پارلمان صهیونیستی ۱۲۰ کرسی دارد و تشکیل چنین کابینه‌ای با ۶۱ کرسی، یعنی تنها یک کرسی بیشتر از نیمی از کرسی‌های پارلمان نیز همان وضعیت شکننده گذشته کابینه‌های ائتلافی را به همراه خواهد داشت؛ موضوعی که باعث شد چهار انتخابات زودهنگام ظرف چهار سال برگزار شود. نگرانی از تداوم بی‌ثباتی سیاسی در سرزمین های اشغالی درحالی است که در ادوار قبلی نیز تعدادی از احزاب با ائتلاف توانستند کابینه را تشکیل دهند اما از همان ابتدا این ائتلاف ها شکننده بودند و به خاطر سهم‌خواهی برخی احزاب کوچک پس از مدت کوتاهی فروپاشیدند. در این میان، نتانیاهو که طولانی‌ترین دوره نخست وزیری اسرائیل را در کارنامه خود دارد و به مدت 11 سال متوالی در این مسند قرار داشت، سعی دارد دوباره با همکاری متحدانش بتواند پست نخست وزیری را پس بگیرد. اگرچه رقابت بین نتانیاهو و دیگر رقبا تنگاتنگ است اما او برگه‌هایی در دست دارد که با استفاده از آن ها می‌تواند رقبایش را شکست دهد. نقاط ضعفی که لاپید و بنت در یک سال گذشته از خود به نمایش گذاشتند فرصت خوبی برای نتانیاهو فراهم کرده تا افکارعمومی را با خود همراه کند.نتانیاهو به کرسی ریاست در کابینه می‌اندیشد و در یک سال گذشته نیز با سخنرانی‌های خود نشان داده که به چیزی کمتر از نخست وزیری نمی‌اندیشد زیرا تنها در این صورت می‌تواند مصونیت لازم برای محاکمه نشدن را به دست آورد. در این مسیر او که تمام تلاش خود را به کار بست تا راه را برای برگزاری انتخابات زودهنگام هموار کند، اکنون به این خواسته اش رسیده است تا آخرین شانس خود را برای بازگشت به قدرت امتحان کند.  
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
به امید دیدارِ «یسنا» (شهروند)پرونده‌ای که باز است (اعتماد)افزایش ۳۵ درصدی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی (خراسان) اخبار ویژه (کيهان)
سایر اخبار این روزنامه
خطر کارمندسازی نخبگان! دختران قهرمان ایران کابوس مهاجرت «توده وار»! جولان آنفلوآنزا وعده 2 روزه برای دارو سفری از عصب به عمق عضله ساخت 4 میلیون مسکن همچنان در پیچ و خم تامین مالی جنایت تکفیری در شاهچراغ ضیافت حاج‌حسین ملک برای خراسان ، بازیگران تکراری و جدال بازگشت «بی‌بی» برنامه واردات 90 هزار خودروی 6 تا 8 هزار دلاری دیروز در سقز چه گذشت؟ ماجرای جنایت سابقه داران در کوچه سماورسازان! تناقض در آبونمان اجباری قبض تلفن!