دیپلماسی بازهم معجزه آفرید

علی بیگدلی کارشناس روابط بین‌الملل اروپای سرد، کلید واژه‌ای بود که ایران بعد ازتصمیم روسیه برای قطع گاز روی اروپا پس از جنگ اوکراین مکررا در رسانه‌ها اعلام می‌کردند. واقعیت آن است که شهروندان اروپایی‌ بیش از هر کشوری در ارتباط با زمستان امسال هراس داشتند اما این بار هم مانند بسیاری از مواقع دیپلماسی و شاید بهتر بگوییم معجزه دیپلماسی به داد اروپایی‌ها رسید. در ابتدای وخیم شدن روابط روسیه و اروپا، کشورهای این اتحادیه به خصوص آلمان، انگلستان و فرانسه تلاش کردند از ظرفیت‌های خود برای جبران قطع احتمالی گاز استفاده کنند. از این رو در ابتدا برخی از نیروگاه‌های هسته‌ای و نیروگاه‌های دیگر خود را که به‌خاطر مسائل محیط زیستی در طول سال‌های گذشته و به علت تعهداتی که برای بهبود وضعیت آب و هوایی جهان داده بودند را به مدار تولید برق باز گرداندند و بلافاصله و شاید هم به صورت همزمان دیپلماسی فشرده‌ای را با کشورهای دارای گاز و منابع نفتی آغاز کردند. قطر نقش مهمی در تامین گاز اروپا ایفا کرد و به صورت سخاوتمندانه گاز مایع خود را در اختیار اروپا قرار داد و از سوی دیگر پیمان‌های جدیدی را با کشورهای شمال آفریقا که در زمینه تولید انرژی فعال هستند، منعقد کرد و تلاش‌های زیادی با مذاکره با آمریکا انجام داد تا تحریم نفتی ونزوئلا برداشته شود و صادرات نفت ونزوئلا برکاهش قیمت انرژی در جهان اثر بگذارد. از سوی دیگر نوعی اختلاف بین اعضای این اتحادیه با آمریکا به وجود آمد و بر اساس این اختلاف مکرون و صدراعظم آلمان قرار است با پوتین دیداری داشته باشند و پوتین را تشویق کنند که شیرهای گاز خود را روی اروپا باز کند که احتمال این گشایش هم بعید نیست. هرچند هنوز در این ارتباط به نتایج قطعی نرسیده‌اند. با در نظر گرفتن موارد فوق اروپایی‌ها توانستند مخازن گازی خود را برای زمستان تامین کند و آنچه برخی کشورها به دنبال آن بودند تا در زمستان سرد با قدرت بیشتری به چانه‌زنی با اروپا بپردازند ظاهرا دیگر وجود ندارد و اروپا هم دیگر مشکلی برای زمستان سرد امسال نخواهد داشت. اروپایی‌ها چون با تمامی کشورهای نفتی دنیا ارتباط مالی خوبی دارند و در آن کشورها سرمایه‌گذاری‌هایی در بخش انرژی صورت داده‌اند، بنابراین مسلم بود که با چالش جدی روبه‌رو نمی‌شد البته دستگاه دیپلماسی ایران هیچ‌گاه اینگونه القا نکرد که تهران به دنبال استفاده از زمستان بدون گاز در اروپا به عنوان اهرم مذاکره است. بازار اروپا در مصرف انرژی آنقدر مناسب است که حتی آمریکایی‌ها قصد داشتند صادرات گاز به این قاره را با خط لوله امکان پذیرکنند اما هزینه زیادی داشت. اروپایی‌ها چون روابط خوبی با جهان داشتند توانستند از یک بحران را با دیپلماسی فشرده پشت‌سر‌گذارند.