تحولات فرهنگ جهانی و انتظارات نسل جدید

نبی‌اله عشقی‌ثانی فعال اجتماعی در دنيايي با 8ميليارد نفر جمعيت زندگي مي‌کنيم که در جوامعي با آداب، سنن و فرهنگ متفاوت بسر مي‌برند. کشورهاي قوي‌تر که نفوذ علمي، تکنولوژي، منابع و امکانات کافي و همه ابزار‌هاي لازم براي کسب قدرت را در اختيار دارند تدريجا فرهنگشان را به ديگر کشورها صادر مي‌کنند و با تاثيرگذاري بر سبک زندگي در ديگر کشورها فرهنگ‌هاي کوچک‌تر را مي‌بلعند و جمعيت فراواني از ديگر کشورها را به سمت خود جلب مي‌کنند. امروزه فرهنگ با فشار، تحميل، جنگ و جبر به ديگر نقاط منتقل نمي‌شود بلکه انتقال فرهنگ همراه با تحول و دگرگوني در سيستم‌ها و روش‌هاي اداره کشورها و از طريق توسعه تکنولوژي واقع مي‌شود. ‌مردم ديگر نقاط جهان زماني متوجه ماجرا مي‌شوند که فرهنگ مسلط فرهنگ‌هاي بومي را در خود هضم کرده است. فرهنگ در همه جهان به صورت تدريجي و با فراهم شدن شرايط مناسب و به مرور ايام منتقل مي‌شود و تاثير خود را بر آداب، رسوم، سنت‌ها و سبک زندگي مردم کشورهاي کوچک‌تر مي‌گذارد. در برخي جوامع انتقال فرهنگ به آساني و با استقبال مردم انجام مي‌شود و در بعضي کشورها به‌دليل مخالفت‌هاي مردم، احزاب سياسي، گروه‌ها و تعارضات مذهبي به‌راحتي انجام نمي‌شود و انتقال فرهنگ به درازا مي‌کشد حتي مي‌تواند موجب درگيري، نارضايتي و مقابله با آن شود. در جوامعي که داراي بنيان‌هاي عميق تمدني و فرهنگي هستند تغييرات فرهنگي در سطح شکل و ظاهر بروز مي‌کند و ممکن است پس از مدتي به‌دليل عدم همراهي مردم به خاموشي گرايد و تاثير طولاني مدت نداشته باشد. همچنآنکه انتظار مي‌رود، تغييرات فرهنگي در همه جوامع از سطوح جمعيت جوان‌تر که تجربه و وابستگي کمتر و دلباختگي بيشتر به فرهنگ جديد دارند و زمان زيادي از وقت‌شان در دنياي مجازي و ارتباط با مردم ديگر کشورها صرف مي‌شود، سريعتر واقع مي‌شود. بلعکس افراد ميانسال به بالا با خوش‌بيني کمتري به سبک‌هاي جديد زندگي همراهي نشان مي‌دهند و به راحتي آن را نمي‌پسندند بلکه با آن به مخالفت مي‌پردازند. فرزندان عزيز ما نيز در کشاکش‌هاي فرهنگ جهاني و اصول حاکم بر دنياي جديد و مدرن و سبک زندگي متحول شده آن به‌دنبال نقطه اتکايي براي خود هستند تا آينده‌اي اميدبخش براي خود دست و پا کنند، يقينا در اين مسير دچار ترديدها و تضادها و مقايسه وضعيت خود با جوانان ديگر کشورها هستند از يکسو به دانش‌هاي جديد، تکنولوژي روز و دنياي مجازي کسب و کارها احساس علاقه و دلبستگي مي‌کنند و از سوي ديگر در شرايط فعلي کشور احساس مثبتي در آنان وجود ندارد. از منظري ديگر تحولات و تغييرات جهاني در شرايطي واقع مي‌شود و همگان را تحت تاثير قرار مي‌دهد که در کشور ما به‌دليل تحريم‌ها، افزايش قيمت‌ها، گراني‌هاي افسارگسيخته، فقر، بيکاري جوانان تحصيلکرده، کاهش ازدواج و عدم امکان تشکيل خانواده و عدم موفقيت مديران براي ارائه برنامه‌اي منسجم جهت برون رفت از اين چالش مهم که نه تنها نارضايتي در بين جوانان به‌وجود آورده بلکه تدريجا عمق پيدا کرده و ديگر موضوعات زندگي را هم تحت تاثير قرار داده است به گونه‌اي که جوانان با اندک چالشي برانگيخته مي‌شوند به‌طوري‌که در دو سه ماهه اخير و با مرگ مهسا اميني اعتراضات در نقاط مختلف کشور به شکل پراکنده‌اي خود را نشان داده است و خسارات بسياري به جا گذاشته است. به صورتي که سران قواي سه‌گانه هم هريک با بيان ويژه خودشان به ضرورت شنيدن صداي معترضان تاکيد کرده‌اند و درخواست کرده‌اند که شرايط گفت‌وگو بين مسئولان و جوانان فراهم شود. در اين مسير يقينا بهره‌گيري از اساتيد دانشگاه، انديشمندان و فرهيختگاني که در بين جوانان نفوذ کلام و جايگاه احترام‌آميز دارند بسيار ضروري و کارساز خواهد بود. بنابراين چنانچه برنامه‌ريزي درستي توسط مسئولان و فرهيختگان براي يک گفت‌وگوي ملي انجام شود مي‌توان به حصول راهکارهايي براي رسيدن به يک وفاق ملي اميدوارتر بود.