کسری گاز به‌دلیل عدم سرمایه‌گذاری لازم در پروژه‌ها

   درتاریخ 2/9/1401 گزارشی با تیتر «غول گازی جهان در مسیر واردات» منتشر شد که درآن نویسنده براساس آمار و ارقام به مقایسه میزان مصرف برق خانگی درایران و کشورهای دیگر کرده است همچنین مصرف برق در ایران به دلیل تعرفه‌گذاری اشتباه، فاصله معناداری با سایر نقاط دنیا پیدا کرده به طوری که براساس گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی شاخص‌های سرانه مصرف برق خانگی در ایران ۶ برابر میانگین جهانی و ۷ برابر کشوری نظیر ترکیه است اما شرکت ملی گاز ایران در جوابیه‌ای توضیحات زیر را ارائه کردند که به شرح ذیل است: همان‌طور که مستحضرید شرکت ملی گاز ایران از ابتدای تاسیس خود تاکنون به ویژه طی یک سال اخیر به‌رغم تحریم‌های ظالمانه و محدودیت‌ها و مشکلات به جا مانده از گذشته، خدمات چشمگیری با اتکا به توان داخلی در راستای رشد و توسعه صنعت، حمایت بخشی از تولید، ایجاد رفاه، کاهش آلودگی هوا و تأمین انرژی مورد نیاز بخش‌های مختلف خانگی، تجاری، نیروگاهی و صنعتی به انجام رسانیده و در سال جاری نیز با برنامه‌ریزی مدون و منسجم ضمن تأمین مطلوب و پایدار سوخت نیروگاه‌ها جهت تولید برق و جلوگیری از قطع آن در تابستان و با انجام به موقع تعمیرات اساسی در سطح پالایشگاه‌ها، ایستگاه‌های تقویت فشارگاز و خطوط انتقال گاز تدابیر لازم برای عبور از زمستان را اتخاذ نموده است. همچنین به رغم تحميل تحريم‌های ظالمانه، موضوع صادرات گاز طبیعی و فرآورده‌های جانبی همچنان در رأس اولويت‌های این شركت قرار داشته است و هم اكنون با اتخاذ دیپلماسی فعال در تلاش است تا جایگاه ایران را در عرصه بین‌المللی ارتقا بخشد. در بخشی از مطلب منتشر شده که در آن به مسأله بی‌توجهی به کمبود گاز اشاره شده بود تأکید می‌گردد ایران از چند سال گذشته با این کسری گاز به‌دلیل عدم سرمایه‌گذاری لازم در پروژه‌های مربوط به افزایش و ازدیاد گاز، وجود پروژه‌های ناتمام متعدد، عدم توجه لازم به مشکل افت فشار در میادین گازی مختلف طی سال‌های گذشته، مواجه بوده است و بدون تردید در سال‌های آینده نیز ادامه خواهد یافت؛ چراکه علاوه بر هزینه سنگین سرمایه‌گذاری مورد نیاز، زمان قابل توجهی از آغاز توسعه میادین تا بهره‌برداری از آنها صرف خواهد شد. در بخش دیگری از گزارش عدم وجود سیاست‌های مطلوب در بهینه سازی مصرف سوخت آمده بود، اذعان دارد کاهش شدت مصرف انرژی در کشور نیازمند اجرایی نمودن اسناد بالا دستی و مقررات موجود در تمامی بخش‌ها اعم از خانگی، تجاری، صنایع بزرگ و کوچک و نیروگاهی است که متأسفانه طی سال‌های گذشته برنامه منسجم و تأثیرگذاری توسط دستگاه‌های ذیربط انجام نشده است. به عنوان مثال اغلب صنایع به ویژه صنایع بزرگ عمدتا فرسوده یا از تکنولوژی با راندمان پایین استفاده می‌کنند در حالیکه برنامه‌ریزی و اجرای طرح‌های بهینه سازی با هدف مدیریت مصرف شدت انرژی در این بخش می‌تواند از هدررفت انرژی جلوگیری و به تأمین پایدار آن کمک شایانی نماید. مزید اطلاع شرکت ملی گاز ایران از سال گذشته اقدامات مطلوبی را برای مدیریت مصرف گاز طبیعی به انجام رسانده است از جمله اجرای طرح بهینه سازی رایگان موتورخانه‌های خانگی و تجاری که با ثبت نام مشترکین در سامانه مربوطه، عملیات عایق کاری، رسوب گیری و تنظیم مشعل موتورخانه‌ها به‌صورت رایگان و با هزینه شرکت ملی گاز ایران بمنظور تشویق صرفه جویی در بین مشترکین دارای موتورخانه، در حال انجام است. همان‌طور که مطلع هستید نظام تعرفه‌گذاری و واقعی کردن قیمت‌ها یکی از سیاست‌های مطلوب جهت مدیریت مصرف انرژی می‌باشد و در دنیا به این صورت است که وظیفه دولت، تأمین یارانه انرژی برای مشترکین با مصرف عادی است، ولی برای پرمصرف‌ها این اجبار وجود ندارد. از این رو و در راستای ایجاد عدالت اجتماعی و توزیع عادلانه این انرژی پاک، به استناد مصوبه شماره 99292/ت59351هـ مورخ 2/9/1400 هیات محترم وزیران تعرفه گاز طبیعی دوره سرد در بخش خانگی از ابتدای آذر ماه سال 1400 صرفاٌ در پله‌های 4 تا 12 افزایش یافته است. لذا در صورتی که مشترکین دارای مصرف متعارف (پله‌های 1 تا 3 هر اقلیم) باشند هیچگونه افزایش تعرفه‌ای نسبت به گذشته نخواهند داشت. در بخشی از مطلب منتشر شده به افزایش تعرفه پلکانی گاز و فشار به اقشار آسیب پذیر اشاره شده بود، باز هم تأکید می‌گردد حدود 3/76درصد از مشترکین خانگی در 3 پله اول جدول پلکانی قراردارند که مبالغ صورتحساب آنها هیچگونه افزایشی نخواهد داشت. این مشترکین 50درصد (پنجاه درصد) مصرف گاز طبیعی بخش خانگی در دوره سرد را به خود اختصاص داده‌اند.در واقع تعرفه مشترکین خانگی در3 پله اول جدول پلکانی از خرداد ماه سال 1394 با وجود تورم بسیار زیاد در زمینه‌های مختلف و افزایش قیمت اقلام و شاخص‌های مختلف، تا کنون تغییری نداشته است. به عبارتی تعرفه گاز طبیعی بیش از 75 درصد مشترکین گاز در 7 سال گذشته تغییری نداشته است. یادآور می‌گردد تعرفه‌های ابلاغی مربوط به حجم مازاد نسبت به پله قبلی است و به عبارتی حجم موجود در هر پله با تعرفه همان پله محاسبه می‌گردد. لذا مشترکین که در پله‌های بالای 3 قرار می‌گیرند، متناسب با اقلیم آب و هوایی محل مصرف از تعرفه‌های بدون تغییر پله‌های پایین‌تر نیز بهره‌مند می‌گردند. البته بمنظور ترغیب مشترکین خانگی به صرفه جویی، سیاست‌های تشویقی قیمتی نیز اعمال گردیده است. برای نمونه در زمستان سال گذشته مشترکین خانگی به ازای هر واحد(درصد) صرفه جویی نسبت به مدت مشابه سال گذشته 3 واحد درصد تخفیف در گازبها دریافت نموده‌اند که این تخفیف تا 45 درصد گازبها قابل اعمال در صورتحساب بوده است. در پایان یادآور می‌گردد در كشور ما به دليل ثبات سالانه قيمت‌هاي گاز طبيعي و عدم امكان اعمال روش‌هاي مبتني بر قيمت براي پيك‌سائي و مدیریت میزان مصرف مشترکان بد مصرف، مديريت شبكه عرضه گاز در مواقع ضروري علاوه بر ساير روش‌ها، از طريق اعمال محدوديت موردي در مصرف گاز برخي مصارف عمده و تامين آن از طريق سوخت‌هاي مايع در مقطع زماني مزبور صورت مي‌گيرد همچنين استفاده مقطعي از حامل‌هاي انرژي‌ اوليه جايگزين حتي زغال‌سنگ، به منظور پيك‌سايي در فصول اوج مصرف علاوه بر اينكه روالي پذيرفته شده و در حال اجرا در شبكه‌هاي عمده تامين انرژي در سطح جهاني است، ضمن متنوع‌سازي سبد انرژي اوليه عرضه شده، موجب ارتقاء ضريب امنيت عرضه انرژي -  كه شاخصي فرا اقتصادي است -  شده و پايداري بيشتر شبكه ملي تامين انرژي و پيشگيري از بروز اختلال در عرضه و تامين انرژي در مقياس ملي را به‌همراه دارد.