پیشنهاد «تضمین امنیتی» به روسیه سکوت امریکا و اروپا، خشم اوکراین و دول بالتیک

موضع‌گیری رئیس‌جمهور فرانسه درباره لزوم تضمین امنیتی به روسیه برای پایان دادن به جنگ اوکراین با انتقاد تند دولت‌های معروف به خط مقدم ناتو و همچنین اوکراین روبه‌رو شد. مشاور رئیس‌جمهور اوکراین گفته باید از روسیه ضمانت‌های امنیتی دریافت شود، نه برعکس. سکوت دولت‌های اروپایی و امریکا درباره موضع امانوئل ماکرون، نشان می‌دهد آن‌ها چندان با صحبت‌های او مخالف نیستند.    امانوئل ماکرون جزو اندک سیاستمداران غربی بود که قبل جنگ اوکراین پشت میز بیضی دراز و مناقشه‌برانگیز کاخ کرملین نشست؛ جایی که کوشید ضمن مذاکره با ولادیمیر پوتین، همتای روس خود، از درگرفتن جنگ در اوکراین جلوگیری کند، جنگی که اروپاییان حالا دارند تبعات آن از جمله خرید انرژی «به قیمتی شش برابر از امریکایی‌ها» را که رئیس جمهور فرانسه درباره‌اش صحبت کرده، با گوشت و پوست لمس می‌کنند. حالا هم ماکرون جزو اولین دول اروپایی است که دنبال جوش دادن توافقی با روسیه برای خلاص کردن اروپا از فشاری است که با آن دست و پنجه نرم می‌کند. دیروز گروه هفت دولت صنعتی موسوم به «جی-۷» در حالی تصمیم خود را برای خرید هر بشکه نفت خام روسیه با سقف قیمتی حداکثر ۶۰ دلار اجرایی کردند که چشم‌انداز چندان روشنی برای اجرای آن وجود ندارد. احتمالاً ماکرون با چنین چشم‌اندازی، به دنبال متقاعد کردن روس‌ها به یک توافق بینابینی آبرومندانه برای دستیابی به آتش‌بس در اوکراین است. ماکرون که بر اساس گزارش‌های غیررسمی مدتی است با «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه تماس مستقیم دارد، در گفتگو با شبکه سی‌بی‌اس که روز یک شنبه متن آن منتشر شد، روی یکی از کلیدی‌ترین دغدغه‌های امنیتی روس‌ها درباره تصمیم غرب برای نابودی روسیه انگشت گذاشت و گفت که فرانسه و دیگر کشور‌های غربی به دنبال «نابودی» روسیه نیستند. خبرنگار پی‌بی‌اس گفت که پس از ساعت‌ها گفتگو با ولادیمیر پوتین رهبر روسیه پی برده که نارضایتی روس‌ها «نسبت به غرب - به‌ویژه ایالات متحده و اتحادیه اروپا - ناشی از این احساس است که غرب به دنبال نابودی روسیه است.» او با نادرست خواندن این برداشت روس‌ها گفته است: «این هرگز دیدگاه فرانسه نبوده، اما این برداشت پوتین بوده است.» او گفت: «چنین چیزی هرگز چشم‌انداز ما در فرانسه نبوده است. علاوه بر این، ما روابط نزدیکی از یک نقطه نظر فرهنگی و تاریخی داریم و همواره به مردم روسیه احترام گذاشته‌ایم.» او پا از این هم فراتر گذاشت و گفت: «این آگاهی روشن وجود داشت که چقدر مردم روسیه مردمی بزرگ و با تاریخ بزرگ بودند.»  روسیه باید تضمین بدهد نه برعکس! مشخص است که صحبت‌های ماکرون نشان از کوشش او برای نقش‌آفرینی به عنوان میانجی در جنگ اوکراین است، چندان خوشایند رهبران کی‌یف که در حال جگ با روسیه هستند و همچنین رهبران دول موسوم به خط مقدم ناتو، از جمله دولت‌های حوزه بالتیک نیست، به خصوص که او دو روز قبل هم درباره اهمیت ارائه تضمین امنیتی به روس‌ها با هدف ترغیب آن‌ها به ورود به مذاکره صحبت کرد. ماکرون، در مصاحبه‌ای با شبکه تلویزیونی TF۱ گفته بود: «اروپا باید معماری امنیتی آینده خود را آماده کند و همچنین به فکر این باشد که روزی که روسیه به پای میز مذاکرات بازگشت چگونه به آن ضمانت بدهد.» در حالی که رهبران اروپا و امریکا واکنشی توأم با سکوت به صحبت‌های رئیس‌جمهور فرانسه نشان داده‌اند، موضع او با واکنش تند و تیز کی‌یف روبه‌رو شد. به گزارش ایسنا، میخائیلو پودولیاک، معاون ارشد ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین در توئیتی نوشت: «این جهان است که باید از روسیه ضمانت‌های امنیتی بگیرد نه برعکس.» وی افزود: «جهان متمدن به ضمانت‌های امنیتی در مورد نیات «وحشیانه» روسیه پس از پوتین نیاز دارد.» اولکسی دانیلوف، دبیر شورای دفاعی و امنیت ملی اوکراین هم در توئیتی نوشت: «یک روسیه خلع سلاح اتمی و غیرنظامی شده بهترین ضمانت برای صلح نه تنها برای اوکراین بلکه برای کل جهان است.» وی افزود: «آیا کسی می‌خواهد برای یک کشور تروریست و قاتل ضمانت‌های امنیتی فراهم کند؟ به جای محاکمه در نورنبرگ قصد دارید توافقی با روسیه امضا کنید و با او دست دهید؟» این در حالی است که لینکویسیوس، وزیر خارجه لیتوانی روز یک شنبه در توئیتر نوشت: «روسیه در صورتی که به همسایگان خود حمله، ضمیمه یا اشغال نکند، تمام تضمین‌های امنیتی را دارد.»‌همچنین الکساندر استاب، نخست‌وزیر سابق فنلاند در توئیتی نوشت: «اساساً با ماکرون مخالف هستم. تنها ضمانت امنیتی که باید بر آن تمرکز کنیم، اساساً غیر روسی است. روسیه ابتدا باید ضمانت دهد که به دیگر کشور‌ها حمله نخواهد کرد.»  امریکا انرژی را شش برابر می‌فروشد رئیس‌جمهور فرانسه با وجود مشی نرم مقابل روسیه، در گفت‌وگوی ۶۰ دقیقه‌ای با بیل ویتاکر، خبرنگار سی‌بی‌اس، متهم شدن پوتین به جنایات جنگی را رد نکرده و گفته که «چیزی که اکنون باید انجام دهیم، جمع‌آوری تمام شواهد این جنایات جنگی است. به موازات آن، ما باید تمام ابتکارات قانونی را در واقع راه‌اندازی کنیم تا چنین نتیجه‌ای داشته باشیم. بنابراین، پاسخ من مثبت است.»‌بیل ویتاکر در بخشی از گفتگو خطاب به ماکرون گفته که در سال ۲۰۰۱، جورج واکر بوش، رئیس‌جمهور پیشین ایالات متحده گفت که به چشمان پوتین نگاه کرده و باطن او را دیده. امروز رئیس‌جمهوری فرانسه چه می‌بیند؟ که ماکرون پاسخ می‌دهد: «باید بگویم که احتمالاً نوعی خشم است.»‌رئیس‌جمهور فرانسه همچنین تصمیم روسیه برای حمله به اوکراین را «ارتکاب اشتباه بزرگ» خوانده و گفته است: «آن‌ها در ارزیابی ظرفیت‌های خود و ظرفیت‌های اوکراین اشتباهات زیادی مرتکب شدند و حالا اتفاقی که می‌افتد این است که مثلاً در سپتامبر آن‌ها تصمیم گرفتند بسیاری از زیرساخت‌های غیرنظامی را بمباران کنند.» گفت‌وگوی ماکرون علاوه بر این نشان‌دهنده نگاه یک رهبر اروپایی به امریکا در جریان جنگ اوکراین است. خبر نگار سی‌بی‌اس از ماکرون پرسیده که آیا ایالات متحده یک متحد قابل اتکا است یا خیر که او چنین چیزی را در رابطه با امریکای قرن ۲۰ تأیید می‌کند: «اگر به قرن بیستم نگاه کنم، مطلقاً هیچ دلیلی ندارم که در مورد جایگاه ایالات متحده در زمانی که آزادی و ارزش‌های ما در خطر است، تردید داشته باشم. اما وقتی به دوره اخیر نگاه می‌کنید، تغییر دولت تأثیر زیادی بر تغییرات اقلیمی، ایران و برخی مسائل دیگر داشته است.»‌ماکرون توضیح می‌دهد: «منظورم این است که من فقط می‌خواهم متحد باشیم، می‌خواهم دوست باشیم، می‌خواهم شریک باشیم. من می‌خواهم با ایالات متحده تعامل داشته باشم، اما نمی‌خواهم وابسته باشم؛ و من فکر می‌کنم این بسیار مهم است.»‌او در عین حال، وجود چنین وضعیتی را در مناسبات دو طرف نفی کرده است: «روابط این دو متحد به همگام‌سازی مجدد نیاز دارد. چرا؟ علت آن انرژی است. اروپا خریدار نفت و گاز است. امریکا تولیدکننده. وقتی نگاه می‌کنید، متوجه می‌شوید که صنایع و خانوار‌های ما، به همان قیمت نمی‌خرند؛ بنابراین شکاف بزرگی هست که روی قدرت خرید و رقابت‌پذیری جوامع ما اثر می‌گذارد. در شرایطی که روسیه عرضه گاز طبیعی خود را به اروپا متوقف می‌کند و بازار آشفته است، اروپا بیشتر از امریکا خرید می‌کند، اما به قیمتی شش برابر قیمتی که امریکایی‌ها می‌پردازند. این روشی نیست که دوستان رفتار کنند. هزینه این جنگ، در دو سوی آتلانتیک یکسان نیست.»