کاشت یک‌میلیارد نهال در دولت سیزدهم برای حفاظت از خاک کشور

برای تشکیل یک سانت خاک ۷۰۰سال زمان نیاز است. متأسفانه در کشور ما فرسایش خاک چندین برابر میانگین جهانی است و نیازمند اقدامات جدی مدیریتی است. کارشناسان از ضرورت حکمرانی واحد بر مدیریت خاک سخن می‌گویند و معتقدند از سال ۱۳۹۸ تاکنون، یکی از خلأ‌های حوزه خاک کشور، نبود شورای‌عالی خاک برای سیاستگذاری‌های کلان است.
وزیر جهاد کشاوزری با تأکید بر اهمیت درخت‌کاری در صیانت و حفاظت از خاک، از کاشت یک‌میلیارد اصله نهال تا پایان دولت خبر داد؛ وعده‌ای که تحقق آن در سه سال باقی مانده از دولت بعید به نظر می‌رسد.
اهمیت فرسایش خاک در دنیا به قدری است که پنجم دسامبر به عنوان روز جهانی فرسایش خاک نامگذاری شده است. متأسفانه در کشور ما فرسایش خاک چندین برابر میانگین جهانی است که نیازمند اقدامات جدی مدیریتی است. قانون حفاظت از خاک در خردادماه سال۱۳۹۸ توسط مجلس شورای اسلامی تصویب و ابلاغ شد، اما یکی از خلأ‌های حوزه خاک کشور، نبود شورای‌عالی خاک برای سیاستگذاری‌های کلان است که بار‌ها از سوی مسئولان مربوط مطرح شده است. بر اساس این قانون سه بخش مدیریت بهره‌برداری از خاک، پیشگیری از تخریب خاک و اصلاح خاک‌های تخریب‌شده از وظایف وزارت جهاد کشاورزی است و پیشگیری از آلودگی خاک و اصلاح خاک‌های آلوده وظیفه سازمان محیط زیست خواهد بود. با تصویب قانون حفاظت از خاک، تشکیلات حفاظت از خاک در معاونت آب و خاک ایجاد و شورای راهبردی و کمیته‌های متنوعی در این زمینه تشکیل شده است. در این مدت تهیه نقشه‌های مدیریت‌پذیر خاک در ۱۳استان کشور کلید خورده و تهیه نقشه‌های فنی شوری خاک‌های کشور توسط مؤسسه تحقیقات آب و خاک انجام شده است و رونمایی خواهد شد.
برای تشکیل یک سانت خاک ۷۰۰سال زمان نیاز است


سیدجواد ساداتی‌نژاد، وزیر جهاد کشاورزی دیروز در مراسم روز جهانی خاک با اشاره به اهمیت صیانت از خاک می‌گوید: برای تشکیل یک سانتیمتر خاک حاصلخیز ۷۰۰ سال زمان نیاز است، در مقیاس زمینی خاک تجدیدناپذیر است و باید در حفاظت از آن دقت بسیاری شود. اراضی شیبدار بسیاری داریم و با سیلاب‌هایی نیز در طول سال مواجهیم، بنابراین وظیفه سازمان منابع طبیعی است که اقداماتی را در راستای حفاظت از خاک، آبخیزداری و آبخوانداری انجام دهد.
وزیر جهاد کشاورزی می‌افزاید: برنامه هفتم توسعه در دست نگارش و تدوین است و باید نگاه ویژه‌ای به بخش خاک در این برنامه داشته باشیم. در بخش تخصیص اعتبار نیز نگاه دولت مثبت است.
ساداتی‌نژاد با اشاره به اینکه باید سالانه ۱۰ میلیون هکتار آبخیزداری در کشور انجام دهیم، تأکید کرد: این اقدامات باعث حفظ منابع خاکی و آبی و کاهش فرسایش خاک خواهد شد. در بحث صیانت و حفاظت از خاک طرح کاشت یک‌میلیارد نهال را در دستور کار داریم و تلاش می‌کنیم با این حرکت جدید اقداماتی در راستای حفاظت از خاک انجام دهیم.
وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه بدون صیانت از خاک نمی‌توانیم به امنیت غذایی برسیم، می‌گوید: باید در راستای حفاظت از خاک از سازمان‌های مردم‌نهاد فعال در این بخش حمایت کنیم.
حفاظت از خاک مدیریت واحد می‌خواهد
فریبرز عباسی، معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی در این مورد می‌گوید: فرسایش خاک، خرد شدن و تغییر کاربری اراضی چالش‌های اصلی در حوزه خاک است که تمام بحران‌های محیط زیست و تخریب خاک را ایجاد می‌کند. خاک نقش ۲۰ درصدی در افزایش منابع پایدار و تنوع زیستی در کره زمین دارد و برای ایجاد دو سانتیمتر خاک به هزار سال زمان نیاز داریم. وی با اشاره به رتبه ایران در ارزیابی فائو برای اجرای برنامه‌های صیانت از خاک می‌افزاید: فائو هر سال کشور‌هایی را که روز جهانی خاک را برگزار می‌کنند و برنامه‌های مستند در زمینه صیانت از خاک دارند، ارزیابی می‌کند که سال گذشته ایران در بین ۱۳۹ کشور برگزارکننده این روز رتبه دوم را کسب کرد.
تغییر کاربری اراضی کشاورزی تهدید امنیت غذایی است
منوچهر گرجی، استاد دانشگاه تهران دیروز در مراسم روز جهانی خاک به هفت مشکل اساسی خاک‌های کشور اشاره کرد و گفت: فرسایش و تخریب خاک، شوری، کمبود ماده آلی، کاهش حاصلخیزی خاک، آلودگی خاک، تغییر کاربردی اراضی و کاهش تنوع زیستی هفت مشکل اصلی خاک‌های کشور است. این استاد دانشگاه تهران تغییر کاربری اراضی در کشور را فاجعه و بزرگ‌ترین تهدید امنیت غذایی کشور عنوان کرد و افزود: در این زمینه باید سیاست دولت‌ها بازدارنده باشد. بدون توجه به مدیریت خاک امکان ندارد مشکل آب کشور حل شود. متأسفانه برخی فکر می‌کنند تنها با مدیریت جزیره‌ای آب می‌توان بر این مشکل فائق آمد، اما واقعیت این است که پیش‌نیاز موفقیت در مدیریت کمبود آب، پرداختن به مسائل بخش خاک است. وی در ادامه به راهکار‌هایی در این زمینه اشاره و تأکید می‌کند: قانون خاک باید به خوبی اجرا و جلوی تغییر کاربری اراضی گرفته شود. همچنین باید نقشه خاک کشور که برخی کشور‌های پیشرفته ۷۰ سال پیش آن را تدوین کرده‌اند، طراحی شود. گرجی همچنین به برنامه‌هایی اشاره کرد که دولت در سطح ملی باید آن را اجرا کند، از جمله افزایش مواد آلی خاک و حفاظت خاک و توسعه کشاورزی حفاظتی که باید به عنوان طرح و قانون در دولت اجرایی شود.