مالی: برجام نمرده است 

  به گزارش «جوان»، اظهارات امریکایی‌ها در ماه‌های اخیر در قبال ایران نشان می‌دهد که در نحوه تعامل با تهران بر سر برجام دچار سردرگمی شده‌اند و نمی‌توانند به نظر واحدی در این زمینه برسند. رابرت مالی، مسئول میز ایران در دولت امریکا، که مواضع کشورش را در قبال برنامه هسته‌ای مطرح می‌کند، این بار هم در سخنانی به این مسئله اشاره کرده است. مالی روز جمعه در گفتگو با رادیوفردا، در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا برجام توافقی مرده به حساب می‌آید گفت: «ببینید من کارم نوشتنِ سوگنامه نیست. کار من پیشبرد و حفاظت از منافع ایالات متحده است. ما مدتی است که آشکارا در این زمینه صحبت کرده‌ایم که ایران یک فرصت طلایی داشت، و همه ما فرصت داشتیم که برجام را احیا کنیم. همه موافق بودند، حتی یکی دو روز فکر می‌کردیم که ایران هم موافق است، و در دقیقه آخر درخواستی را مطرح کردند که می‌دانستند از سوی هیچ‌کس قابل‌پذیرش نبود. در نتیجه آن‌ها هستند که این فرصت را برای بازگشت فوری به برجام از بین بردند.» اظهارات مالی درباره مرگ برجام درحالی است که در روز‌های اخیر فایلی در شبکه‌های مجازی منتشر شده بود که نشان می‌داد جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا گفته بود که برجام مرده است. مالی مدعی شد: «از آن موقع چیز‌هایی تغییر کرده، اما هیچ چیز شک ما را در زمینه آمادگی ایران برای دستیابی به توافق تغییر نداده است. آنچه رخ داده اعتراض در خیابان‌های ایران و سرکوب معترضان از سوی حکومت است. آنچه رخ داده کمک غیرمعقول ایران به روسیه در جنگ است. در نتیجه ما زمان بیشتری را صرف تمرکز بر آن موضوعات کردیم، اما اگر کسی در آن زمان به توافق پشت کرد، این ایران بوده و ما تمرکزمان را بر مسائلی که از آن زمان رخ داده، معطوف کرده‌ایم.» مقامات امریکایی در هفته‌های اخیر با وجود حمایت از آشوب‌های ایران همزمان گفته‌اند راه برجام از تحولات سیاسی جداست و مالی هم این مسئله را تأیید کرد و گفت: «ما به عنوان یک دولت، یک سری اولویت را تعیین کرده‌ایم و یکی با دیگری در تناقض نیست. ما می‌توانیم بسیار بلند و رسا، در دفاع از حقوق بنیادین مردم ایران در فضای عمومی صحبت کنیم. همزمان ما اقداماتی برای دفاع از منافع خود انجام می‌دهیم؛ حال می‌تواند در زمینه دفاع از شهروندان امریکایی در مقابل حملات ایران باشد، یا دستیابی به یک راهکار دیپلماتیک برای اینکه ایران به سلاح هسته‌ای دست نیابد.»  مواضع سیاسی با برجام در تناقض نیست  مسئول میز ایران در واشنگتن با بیان اینکه موضع‌گیری متفاوت درباره حمایت از آشوب‌ها و برجام کاملاً در راستای منافع کاخ سفید است تأکید کرد: «ما امیدواریم که دیپلماسی جواب دهد، اما اگر نداد، پرزیدنت بایدن بسیار روشن اعلام کرده که همه گزینه‌ها روی میز است. ما می‌توانیم بیش از یک کار را همزمان انجام دهیم. به ارزش‌های مان پایبند باشیم، در مقابل اقدامات ایران در تهدید امریکایی‌ها، یا بی‌ثبات کردنِ منطقه بایستیم، پیگیر یک راهکار دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی باشیم.» وزیر خارجه امریکا هم در سخنانی با حمایت از ناآرامی‌ها در ایران و تکرار ادعا‌ها و اظهارات مداخله‌جویانه گفت: «ما همچنان معتقدیم دیپلماسی بهترین راه‌حل است. اما با وجود تلاش‌هایی که ما و متحدان اروپایی ما انجام دادیم، ایران علاقه‌مند یا آماده نبوده است تا تصمیمات لازم برای بازگشت به پایبندی را اتخاذ کند». به گزارش خبرگزاری رویترز، آنتونی بلینکن تأکید کرد: «ما به اتخاذ روش‌های مختلف جهت اطمینان از عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای ادامه خواهیم داد.» بلینکن با بیان اینکه ما همچنان معتقد بودیم که مؤثر‌ترین و بادوام‌ترین راه برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای از طریق دیپلماسی است، گفت: «زمانی که برجام اجرا می‌شد، کاری را که برای آن طراحی شده بود، انجام می‌داد. این توافق برنامه هسته‌ای ایران را محدود کرد و نه تنها نهاد‌های بین‌المللی بلکه مقامات امریکایی مؤثر بودن این توافق و پایبندی ایران به آن را تأیید کرده بودند.»  مقامات کاخ سفید در هفته‌های اخیر به صراحت اعلام کرده‌اند که فعلاً برجام را از دستور کار خارج کرده‌اند و به جای آن، به آشوب‌های داخل ایران متمرکز هستند. امریکایی‌ها میز مذاکرات را ترک کرده‌اند و مدعی هستند که عامل شکست مذاکرات ایران است که خواسته‌های فرابرجامی مطرح می‌کند. صرف اعلام مسیر دیپلماسی به عنوان تنها گزینه ممکن برای تعامل دردی از مشکلات را دوا نخواهد کرد. حمایت از آشوب‌های داخلی و اغتشاشگران که هدفی جز سرنگونی نظام ندارند، در کنار تحریم‌های به اصلاح حقوق بشری به جای اینکه مشکلات را حل کند در نقش دافعه را عمل می‌کند که راه رسیدن به هرگونه توافق احتمالی را دشوار می‌کند. مقامات تهران بار‌ها گفته‌اند که اگر امریکا واقعاً در پی توافق است باید حسن نیت خود را نشان داده و از خواسته‌های فرابرجامی خود عقب‌نشینی کند.   جایگزینی برای برجام نیست اگرچه اروپایی‌ها دنباله‌رو سیاست‌های امریکا در برنامه جهانی هستند و تاکنون نیز با این کشور همراهی کرده‌اند، اما به نظر می‌رسد درباره برنامه هسته‌ای ایران مواضع متفاوتی دارند که نشان می‌دهد درباره برجام نتوانسته‌اند به راهکار واحدی برسند. جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، بار دیگر مواضع سابق خود را تکرار کرد و گفت: «هنگامی که صحبت از عدم اشاعه هسته‌ای می‌شود، هیچ جایگزینی برای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) وجود ندارد. کسانی که غیر از این فکر می‌کنند خود را فریب می‌دهند.» بورل روز جمعه در یادداشتی که یک نسخه آن در تارنمای اتحادیه اروپا منتشر شد، تأکید کرد: «من به عنوان هماهنگ کننده، به کار در جهت ازسرگیری اجرای برجام بر اساس نتایج مذاکرات وین ادامه می‌دهم.» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اضافه کرد: در این مورد با وزیر امور خارجه ایران حسین امیرعبداللهیان صحبت و تأکید کردم که بازگرداندن برجام در خلأ استراتژیک اتفاق نمی‌افتد. به گزارش ایرنا، بورل و امیرعبداللهیان سه شنبه هفته پیش در حاشیه اجلاس بغداد ۲ در پایتخت اردن دیدار کردند. در این جلسه امیرعبداللهیان ضمن اعلام آمادگی ایران برای جمع‌بندی مذاکرات وین براساس پیش‌نویس بسته مذاکراتی که نتیجه ماه‌ها مذاکرات سخت و فشرده است، به طرف‌های مقابل توصیه نمود با پرهیز از سیاسی‌کاری و اتخاذ رویکردی سازنده و واقع‌بینانه، تصمیمات سیاسی لازم را برای اعلام توافق بگیرند.  اروپایی‌ها هرچند در ماه‌های اخیر مواضع تندی در قبال آشوب‌های داخلی ایران اتخاذ کرده و تحریم‌های جدیدی را علیه نهاد‌ها و مقامات ایرانی اعمال کردند با این حال اعلام کرده‌اند که مسئله برجام جدای از مسائل سیاسی است و سعی دارند هرچه سریع‌تر توافق هسته‌ای را به سرانجام برسانند. اروپایی‌ها پس از جنگ اوکراین، با بحران انرژی مواجه هستند و ادامه تنش با ایران را به صلاح نمی‌دانند، زیرا به بازار‌های جدید انرژی نیاز دارند تا بتوانند قیمت‌ها را کنترل و تثبیت کنند، ولی در این مورد به‌خصوص با واشنگتن اختلاف جدی دارند و به گزارش رسانه‌ها، درحالی که اروپا کانال‌های دیپلماتیک را برای تعامل با ایران باز می‌گذارد، اما واشنگتن به سردی با آن برخورد می‌کند.  بورل در دیدار با وزیر خارجه ایران گفته بود که غرب آماده است به میز مذاکره بازگردد، اما آنچه مسلم است تصمیم گیرنده نهایی در احیای برجام امریکا است که باید مشخص کند که قصدی برای توافق دارد یا اینکه می‌خواهد به تنش‌های خود با ایران ادامه دهد.