روزنامه آرمان ملی

سیاست چماق و هویج همچنان ادامه دارد

مرتضی مکی تحلیگر مسائل بین‌الملل  
 
دیدارهایی که میان آقای امیرعبداللهیان و آقای جوزف بورل، رئیس سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا در اردن صورت گرفت، واکنش و بازتاب‌های متفاوتی هم در ایران و هم در مجموعه کشورهای غربی به دنبال داشت. واقعیت این است که فضای سیاسی و بین‌المللی ایران نسبت به سه ماه پیش که مذاکرات احیای برجام به حالت تعلیق درآمد، متفاوت شده است و همین تغییر شرایط، موضع گیری متفاوت دولت‌های اروپایی و آمریکا را نیز به دنبال داشته است. متأسفانه استفاده نکردن از فرصت‌هایی که برای احیای برجام چه در آخرین روزهای دولت آقای روحانی و چه در یکسال و نیم دولت سیزدهم وجود داشت، باعث پیچیده‌تر شدن روند مذاکرات احیای برجام شد. با وجود آنکه بسیاری از کارشناسان دقیقا به همین مسائل اشاره می‌کردند ولی توجه لازم به این موضوع نشد که احیای برجام همواره اینگونه نیست که هرموقع ایران تصمیم گرفت بخواهد به آن بازگردد. شرایط داخلی و منطقه‌ای و بین‌المللی به گونه‌ای است که سندی بهتر از برجام پیدا نمی‌شود. آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها هم دارند از موقعیت و شرایط استفاده حداکثری را می‌کنند. از سوی دولت‌های اروپایی بسیار واکنش‌های شدیدتری نسبت به آمریکا را شاهد بودیم. به‌خصوص دولت آلمان که در تصمیم اخیرشان حتی موضوع ضمانت شرکت‌های سرمایه‌گذاری در ایران را به حالت تعلیق درآورد. آلمانی که شاید تا پیش از این تلاش می‌کرد در برابر سیاست‌های ایران ستیزانه ترامپ مقاومت کند و حداقل از لحاظ سیاسی برجام را زنده نگه دارد اگر از لحاظ اقتصادی نمی‌توانند کمکی به ایران بکنند ولی الان شرایط به کلی متفاوت شده است. آمریکایی‌ها هم سیگنال‌های متفاوتی می‌دهند. رابرت مالی از یکطرف می‌گوید که برجام در اولویت آمریکا نیست و از سوی دیگر بر آمادگی برای احیای دیپلماتیک در موضوع برجام اشاره می‌کند. به نظر می‌رسد همان سیاست چماق و هویج همچنان ادامه دارد تا بتوانند امتیاز بیشتری از ایران بگیرند. به هر حال با توجه به اجتناب ناپذیر بودن ضرورت احیای برجام به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی ایران با توجه به اینکه شرایط بسیار خوبی را از دست داده ولی باید از حداکثر روزنه‌ها استفاده کرد تا بلکه برجام را احیا کنیم. به هر حال به نظر نمی‌رسد موضوعی به غیر از برجام در شرایط بین‌المللی ایران بتواند یک روزنه امیدی از وضعیت آینده ایران در منطقه و سطح جهان باز بکند. ایران فرصت‌های بسیاری را در نتیجه توجه به برخی تحلیل‌ها و ارزیابی‌ها از شرایط جهان از دست داده و فرصت دیگری برای از دست دادن وجود ندارد. به نظر زمان برای گفت‌وگو بیش از گذشته مهم است و گفت‌وگوها می‌تواند گشایشی برای برجام ایجاد کند. برای اروپایی‌ها موضوع برجام از آن جهت مهم است که آن را ابزاری برای مهار هسته‌ای ایران می‌دانند و به غیر از این باید شاهد یک مواجهه تنش‌آمیز میان ایران و مجموعه کشورهای متحد غرب در منطقه باشیم. کم هزینه‌ترین راه برای مهار هسته‌ای برای دولت‌های اروپا و آمریکا بحث برجام است. شاید از این جهت هم هیچگاه حاضر به اعلام مرگ برجام هم نیستند اما از سوی ایران حتی برای یکسال یا شش ماه برجام پایدار می‌ماند، سوال این است که آیا راه دیگری هم داریم و سند دیگری وجود دارد که بخواهیم به آن متوسل شویم و تحریم‌های آمریکا را لغو کنیم؟ اگر در این نقطه تصمیمی برای بازگشت به احیای برجام نگیریم باید تبعات مرگ برجام را بپذیریم که همانا بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران است که قطعا تحریم‌ها، شرایط ایران را سخت‌تر از الان خواهد کرد که دلار به 40 هزار تومان رسیده. هنوز کشور‌های غربی امیدوارند که در چنین شرایطی برجام احیا شود. اگر ما به برجام نپیوندیم و از حداقل فرصت زمانی استفاده نکنیم قطعا شرایط سخت‌تر خواهد شد. بازگشت به برجام و احیای برجام یک روزنه و تغییر رویکرد و فرصت بیشتر برای ایران است که بتواند با سیاست‌های ایران ستیزانه و ایران هراسی در سطح منطقه و جهان که هر روز هم بیشتر و دامنه آن گسترده‌تر می‌شود، مقابله کند. 
لینک منبع خبر
سایر اخبار این روزنامه
اخطار ارزی مجلس به دولت اخطار ارزی مجلس به دولت ایران باید خود را برای اقدامات فرابرجامی آماده کند ایران باید خود را برای اقدامات فرابرجامی آماده کند بخشی از اموال بابک زنجانی برگشته است بخشی از اموال بابک زنجانی برگشته است جایگاه نظارتی نمایندگان باید افزایش یابد جایگاه نظارتی نمایندگان باید افزایش یابد نماینده‏‌ای که دولتمرد نشد نماینده‏‌ای که دولتمرد نشد بمب‌های ساعتی فرسوده بمب‌های ساعتی فرسوده واردات خودرو یا جریمه مصرف‌کننده تبیین روشن‌و شفاف از جایگاه حضرت زهرا(س) رئیس ستاد کل نیروهای مسلح: ایران یکی از پنج قدرت برتر پهپادی جهان است وزیر کشور: اعطای تابعیت موضوعی غیر از اعطای اقامت به اتباع است برجام و دورنمای مثبت مذاکرات وین سیاست چماق و هویج همچنان ادامه دارد