CNN: ایران قدرت بزرگ علمی خواهد شد

  دفتر پژوهش‌های مؤسسه کیهان
17 سال پیش در 14 دی ماه 1388، یکی از دانشمندان برجسته این سرزمین به نام دکتر سعید کاظمی آشتیانی در سن 44 سالگی به طرزی مشکوک چشم از جهان فروبست. اما یادگار او در علوم زیستی و در قالب پژوهشکده رویان‌، انقلابی در عرصه علم و دانش ایران و جهان برپا نمود که متخصصین و کارشناسان اروپایی و آمریکایی نیز در مکتوبات و همایش‌های متعدد به آن اشاره نمودند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دیداری که در سال 1386 از پژوهشکده رویان داشتند‌، درباره کار این مجموعه و پایه گذارش، دکتر کاظمی آشتیانی فرمودند:
«پژوهشکده رویان زمینه‌ها و قابلیت‌های فراوانی برای پیشرفت بیشتر دارد و این مرکز در واقع سلول بنیادی حرکت علمی کشور است؛ همان گونه که هر دانشمند و محقق معتقد به ترکیب علم و ایمان نیز چنین ظرفیتی را دارد... مؤسسه‏ رویان، یک مؤسسه‏ موفق و یک نمونه‏ کامل و چشمگیر از آن چیزی بود و هست که انسان آرزویش را دارد. علت این که من به مرحوم سعید کاظمی این قدر علاقه داشتم و الان هم در دلم و در ذهنم برای آن جوان عزیز، ارزش و جایگاه قائلم، همین است... رویان هم با کمک او و بقیه همکارانی که در رویان از اول مشغول بوده‏اند، این جوری بارآمد؛ این جوری رشد کرد؛ این جوری رویید»1


مقام معظم رهبری همچنین در یکی از دیدارهای خود با اساتید دانشگاه‌ها به شخصیت دکتر کاظمی آشتیانی اشاره داشتند:
«... ما شخصیت‌هایی از قبیل مرحوم دکتر کاظمی آشتیانی- که حالا من مقیدم از این جوان پاکباخته‌ مؤمنِ فاضلِ کارآمد و مدیر حقیقتاً انقلابی و مؤمن اسم بیاورم- داریم.»2
رهبر فرزانه انقلاب اسلامی همچنین در قسمتی از بیانات خود در اجتماع پرشور زائران و مجاوران در رواق امام خمینی حرم حضرت ثامن‌الحجج (علیه‌السلام) در نوروز 1395 با تاکید بر ضرورت حمایت از جریان انقلابی، کارنامه علمی دکتر کاظمی آشنیانی را بسیار برجسته خوانده و ضمن خطاب «شهید» به دکتر کاظمی، فرمودند:
« کاری که شهدای هسته‌ای پیش‌آهنگ آن بودند در زمینه‌های هسته‌ای. کاری که شهید تهرانی‌مقدم پیش‌آهنگ آن بود. کاری که شهید کاظمی در زمینه سلول‌های بنیادی پیش‌آهنگ آن بود؛ این‌ها کار‌های بسیار بزرگی است. کار‌ی که شهید آوینی و مرحوم سلحشور در زمینه فرهنگی پیش‌آهنگ آن بودند؛ این‌ها پیشروان کارهای انقلابی در کشور هستند. اینکه من بارها تکرار کردم نیروهای انقلابی و حزب‌اللهی را گرامی بدارید، به این خاطر است که هرجا کار انقلابی انجام شد، اثرش را دیدیم»3
دیدار رهبر معظم انقلاب از پژوهشگاه رویان
رهبر انقلاب در بازدید خود از پژوهشکده‌ رویان در تیرماه 1386، این مجموعه را الگویی موفق و حاصل ترکیب سه عنصر مهم و اساسی «علم، ایمان و تلاش» معرفی کرده و تاکید نمودند:
«اگر بخواهم این الگوی مطلوب را در یک جمله معرفی کنم، عبارت است از ترکیب علم، ایمان، تلاش. هم علم را جدی گرفتند، هم ایمان و پایبندی و تقوا را؛ نه به صورت یک سربار، بلکه به شکل یک عنصر اصلی در بافت مجموعه و در بافت کار و هم خستگی را فراموش کردند که به گمان من مرحوم کاظمی جان و سلامت خودش را هم سر همین کار گذاشت؛ یعنی این دنبالگیری و این اهتمام‌ها و خسته نشدن‌ها. لذا رویان در چشم من بسیار گرامی است و عزیز است»4
ایشان در این بازدید از آزمایشگاه‌های سلول‌های بنیادی از جمله رده‌ها، تمایز، ترانس ژن (تراریخته)، تعیین نقشه پروتئین (پروتئومیکس) و زیست شناسی مولکولی، آزمایشگاه پیوند و بخش جنین‌شناسی تجربی دیدن کرده و در هر یک از این قسمت‌ها، دانشمندان، متخصصان و محققان توضیحات لازم را بیان کردند. این بازدید با وجود انعکاس رسانه‌ای نسبتا خوب، آن طور که باید و شاید مورد تجزیه و تحلیل نویسندگان و کارشناسان قرار نگرفت و به طور ویژه مسئولان پژوهشی و پژوهشگران علی‌الخصوص در حوزه زیستی اغلب به نشاط روحی ناشی از بازدید رهبر گرانقدر انقلاب از یک واحد پژوهشی بسنده کردند.
اما برای بسیاری از دانشمندان پیشرو در حوزه مهندسی ژنتیک کشاورزی که سال‌ها برای توسعه فناوری‌های نوین زیستی در کشور تلاش کرده و در این راه مرارت‌ها و دشواری‌های فراوانی را به جان خریده‌اند، این دیدار فراتر از بازدیدی ساده با هدف آشنایی با فعالیتهای رویان و عنایت به محققان این پژوهشگاه بود و باید اذعان داشت این دیدار تاریخی بازدیدی معنادار و نمادین برای حمایت از توسعه علم و فناوری خصوصا فناوری‌های زیستی بود که معظم‌له صراحتا بر توجه ویژه به آن به عنوان رشته‌ای مهم تاکید کرده‌اند.
پژوهشگاه رویان از جمله معدود مراکز تحقیقاتی ایران است که به دلیل پژوهش‌های بنیادی در مرزهای دانش و دستاوردهایی چون دستیابی به توان تولید سلولهای بنیادی جنینی انسان پس از ۸-۹ کشور پیشرفته و تولید نخستین حیوانات شبیه ‌سازی شده در منطقه و برگزاری کنفرانس و جشنواره معتبر بین‌المللی در حوزه پزشکی تولیدمثل و سلول‌های بنیادی همواره مورد توجه مجامع علمی و رسانه‌های خارجی بوده و به موازات این موفقیت‌های علمی در بعد کاربردی و ارائه خدمت به بیماران هم تحولی جدی در زمینه درمان ناباروری در کشور ایجاد کرده و هزاران خانواده ایرانی مستقیما از نتایج تحقیقات و خدمات آن بهره مند شده‌اند. 5
پژوهشگاه رویان در زمینه خدمات درمان ناباروری، سلول‌های بنیادی و زیست‌فناوری موفقیت‌های زیادی را به نام خود ثبت کرده است که از جمله آنها  تولد اولین کودک حاصل از روش باروری آزمایشگاهی IVF در تهران، تولد اولین کودک حاصل از روش میکرواینجکشن (ICSI) در کشور، تولد اولین کودک حاصل از روش تشخیص ژنتیکی قبل از لانه‌گزینی جنین (PGD) در ایران، استفاده از سلول‌های بنیادی برای ترمیم ضایعات قلبی ناشی از سکته برای نخستین بار در کشور، استفاده از سلول‌های بنیادی برای ترمیم ضایعات قرنیه چشم برای نخستین بار در کشور، تاسیس نخستین بانک خصوصی خون بند ناف نوزادان، تولید نخستین حیوان شبیه ‌سازی شده خاورمیانه (رویانا)، تولد دو گوساله و سه بزغاله شبیه ‌سازی شده، تولید سلول‌های بنیادی پرتوان القایی انسانی (iPS)، استفاده از سلول‌درمانی برای بهبود و درمان بیماران ویتیلیگو برای نخستین بار در کشور، تاسیس نخستین بانک عمومی خون بند ناف، تولد اولین بزغاله تراریخته حاوی ژن تولید‌کننده فاکتور ۹ انعقادی خون انسان و تولد اولین بزغاله تراریخته حاوی ژن (Tissue Plasminogen Activator (tPA انسانی است.6
فاکس نیوز: در ایران تحقیقات سلول‌های بنیادی منشأ غرور ملی شده است
شبکه فاکس نیوز در گزارشی از موسسه رویان نسبت به انجام آزمایش‌های علمی و یافته‌های علمی جدید در زمینه سلول‌های بنیادی و شبیه ‌سازی در کشوری همچون ایران با حکومت اسلامی، ابراز تعجب کرده و اظهار می‌دارد چنین تحقیقات علمی حتی در کشورهای پیشرفته غربی نیز با موانع و مشکلات بسیاری همراه است:
«... در حالی که برخی از دانشمندان آمریکایی از نظر برخی محدودیت‌ها به تحقیقات سلول‌های بنیادی ایراد گرفته‌اند اما ماجرا در ایران کاملا متفاوت است، گزارشگر فاکس نیوز، امی کالا توضیح می‌دهد:
در کشور مذهبی ایران تحقیقات سلول‌های بنیادی منشأ غرور ملی شده است، در موسسه رویان تهران که به یک کلینیک درمان باروری متصل است، محققین از جنین‌های مراحل اولیه برای پژوهش‌های پزشکی استفاده می‌کنند...»7
پروفسور انگلیسی: از تحقیقات ژنتیکی در ایران شگفت زده شدم
پروفسور جیم الخلیلی (استاد دانشگاه ساری انگلیس) که محقق و کارشناس و مجری مجموعه مستند «علم و اسلام» برای شبکه «بی‌بی‌سی» بود، در بخشی از قسمت آخر این مجموعه به موسسه و پژوهشگاه رویان رفته و از آن گزارش تهیه کرد. وی در این گزارش آشکارا حیرت و شگفتی خود را از تحقیقات علمی ژنتیکی در ایران بیان داشت:
«... من به موسسه تحقیقاتی رویان واقع در تهران آمدم، جایی که در آن برروی سلول‌های بنیادی، درمان نازایی و لقاح مصنوعی تحقیق می‌کنند. من بسیار شگفت زده شدم وقتی فهمیدم که این جا در ایران و در یک کشور اسلامی، علومی که بالقوه بحث برانگیز هستند مانند اصلاح ژنتیکی و لقاح مصنوعی حتی در کشوری که دارای یک حکومت اسلامی است‌، آزادانه در حال تحقیق است. انجام تحقیقات ژنتیکی مخالفان پر سر و صدایی در جوامع مسیحی دارد‌، من متحیر شدم وقتی دیدم این جا در تهران‌، برای حمایت و مشاوره‌، آنها مرجع مذهبی مقیم در محل کار خود دارند تا در موارد بحث برانگیز از آن راهنمایی بجویند...»8
CNN: ایرانیان می‌توانند به عنوان قدرتی بزرگ خودشان را مطرح کنند
در گزارش CNN درباره یکی از همایش‌های موسسه رویان آمده بود:
«... مقامات موسسه تحقیقات باروری رویان، فعالترین گروه درمان ناباروری در ایران از جمله
برگزار کنندگان این کنگره نیز هستند.
پروفسور «مری پولن» از دانشگاه استنفورد می‌گوید: من واقعا تحت تاثیر قرار گرفته ام از محققین ایرانی که صحبت کرده‌اند و از آنجایی که این یک کنگره بین‌المللی است، سطح تحقیقاتی که ارائه شده است، واقعا بالا است.
دکتر «آلن هرش» دیشنری از دانشکده دارو‌سازی UCLA نیز اظهار می‌دارد: این یک کنگره بسیار عالی است، تحقیقات و صحبت‌ها در سطح بسیار بالایی است
دکتر «مانس شولر» از دانشگاه پنسیلوانیا می‌گوید: اگر ایران در این باره با همین سرعت که در حال توسعه است، پیش برود، می‌توانند به عنوان قدرتی بزرگ خودشان را مطرح کنند...»9
_____________________________
1- فرمایشات رهبر معظم انقلاب- بازدید از پژوهشگاه رویان- ۲۵ تیرماه ۱۳۸۶ 2- چرا به او علاقه داشتم- بیانات مقام معظم رهبری در دیدار اساتید و اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها ۱۳۸۵/۷/۱۳- وب سایت خامنه‌ای دات آی آر 3- فرمایشات مقام معظم رهبری – حرم حضرت ثامن‌الحجج(علیه‌السلام)- رواق امام خمینی(رحمه الله علیه) – اول فروردین 1395 4- فرمایشات رهبر معظم انقلاب- بازدید از پژوهشگاه رویان- پیشین 5- فیلم مستند «داستان آینده» درباره پژوهشگاه رویان- محمد حبیبی منصور- 1397 6- همان 7 - همان 8- مجموعه مستند «علم و اسلام» – تیم آزبورن- قسمت چهارم – شبکه بی‌بی سی- 2009 9- فیلم مستند «داستان آینده» – محمد حبیب منصور