ولی‌الله شجاع‌پوریان میوه‌های درخت دوساله برجام

دومین سالگرد توافق برجام در وین فرصتی مغتنم برای بررسی، تبیین و ارزیابی این توافق مهم و اثرگذار است، توافقی که با سال‌ها و ماه‌ها چالش و مذاکره میان قدرت‌های جهانی و کشور ما به ثمر نشست و نتیجه آن تثبیت حق هسته‌ای ایران و رفع تحریم‌های ظالمانه بود. گرچه در روزهای پسابرجام بسیاری از منتقدان دولت، به دلیل تضعیف دولت دست به سیاه‌نمایی و بی‌ثمرنشان دادن برجام زدند، اما هر کنش‌گر و مشاهده‌گر منصفی در عالم سیاست می‌تواند دستاوردهای فراوانی را درک کند. در ابتدای دهه 90 به دلیل عدم توافق ایران و کشورهای 1+5، کشور در شرایط حادی قرار گرفته بود و سایه تحریم و جنگ، جامعه ایران را با بیم و هراس مواجه کرده بود. گرچه مردم ایران در چند دهه اخیر با جنگ و تحریم و تهدید بیگانه نبوده‌اند، اما ماجراجویی دولت نهم و دهم و عدم مدیریت صحیح منابع داخلی و افزایش اختلافات و منازعات سیاسی داخلی، کشور را به سمت شرایط بحرانی پیش می‌برد و سایه داعش و هم‌پیمانان منطقه‌ای عربی و غربی، نیز منطقه را به سمت بی‌ثباتی پیش می‌برد و ایران نیز جایگاه اقتدارآمیز خود در مجامع بین‌المللی و منطقه‌ای را در حال از دست رفتن می‌دید. تصویب و اجرای توافق برجام از همان ابتدا سایه جنگ را از کشور دور کرد و تحریم‌های همه‌جانبه نیز یکی پس از دیگری در حال رفع هستند. امروز تجار، بازرگانان و مدیران اقتصادی به خوبی درمی‌یابند که تا چه اندازه در شرایط تجاری و بازرگانی کشور اعم از بیمه، سوئیفت، مبادلات ارزی، معاملات تجاری و قراردادهای بین‌المللی تسهیل ایجاد شده و به طور قطع با تداوم این مسیر، گشایش بیشتری نیز حاصل خواهد شد. حضور سرمایه‌گذاران متعدد اروپایی و غربی در کشور که قرارداد با توتال در بخش انرژی تنها یکی از نتایج ملموس آن است نشان داد، اروپا مسیر تجارت و اعتماد متقابل با ایران را آغاز کرده و در فضای پسابرجام می‌توانیم شاهد حضور سرمایه‌گذاری خارجی در کشور باشیم. در حوزه اقتصاد گرچه در نگاه افکار عمومی، هیچ‌گاه قیمت‌ها به میانگین قیمت‌های دوران پیش از تحریم‌ها بازنگشت، اما منصفانه با ایجاد ثبات و آرامش در فضای اقتصاد شاهد بهبود شرایط اقتصادی در کشور هستیم. شاید برای منتقدانی که امروز دستاورد برجام را هیچ می‌انگارند یادآوری همین حقیقت کافی باشد که پیش از توافق برجام چگونه دلالان برای کاسبی از تحریم پشت بانک‌ها و صرافی‌ها برای خرید و فروش دلار، سکه و ارز شبانه صف می‌کشیدند و امروز هیچ خبری از آنها نیست. تسهیل شرایط ورود دارو، گشایش در موضوعات بیمه، کشتیرانی، پتروشیمی، نفت، انرژی و...، ورود هواپیماهای جدید و نوسازی ناوگان هوایی کشور، رشد ورود توریست و گردشگر خارجی به کشور، تسهیل مراودات تجاری و بازرگانی با خارج، رشد سرمایه‌گذاری خارجی، ارتقای جایگاه ایران در سطح منطقه و جهان به‌ویژه معادلات عراق و سوریه و حتی افزایش توان نظامی و آزمایش موفقیت‌آمیز موشک‌ها و تجهیزات نظامی کشور نشان داد برجام می‌تواند موانع رشد و توسعه کشور را رفع و در صورت برنامه‌ریزی صحیح و استفاده مناسب از ظرفیت‌ها، آینده بهتری را برای کشور رقم
بزند.
در دومین سالگرد توافق برجام، اهمیت و ارزش کار دولت یازدهم و به‌ویژه دستگاه دیپلماسی کشور بیشتر احساس می‌شود. گرچه مجاهدان سنگر دیپلماسی، با نامهربانی و تهمت‌های ناجوانمردانه‌ای در فضای داخلی مواجه شدند، اما ملت ایران نشان داده‌اند راه و رسم قدرشناسی را به خوبی می‌دانند و چه بسا رای اعتماد مردم در 29 اردیبهشت به دکتر روحانی تا حدود زیادی مرهون عملکرد دستگاه دیپلماسی و پاسخی به موفقیت دولت در توافق برجام بود.