روزنامه خراسان

تشدید فقر روستاهای خراسان رضوی

مسعود حمیدی/ تحلیل داده‌های مرکز آمار کشور بین سال‌های 96 تا 1400 نشان می‌دهد هزینه‌های خانوارهای روستایی و شهری استان در مقایسه با درآمدها رشد مناسبی نداشته و این مسئله باعث شده   است که خانوارهای روستایی با کسری درآمد در مقابل هزینه‌ها روبه رو شوند درحالی‌که متوسط خانوارهای روستایی کشور با مازاد درآمد  روبه رو بوده‌اند. به گزارش خراسان رضوی، سیر تحولات اقتصادی از سال 96 تا امروز به‌گونه‌ای بوده که حداقل به لحاظ روانی مردم احساس می‌کنند فقیرتر شده‌اند. نوسانات ارزی چند سال اخیر و تشدید تحریم‌ها از یک‌سو منجر به رشد فزاینده نرخ تورم و افزایش قیمت‌ها شده و متناسب با آن سطح درآمدها افزایش چندانی نداشته است. به همان نسبت خط فقر در کشور تغییر کرده است هرچند وفاقی بر این‌که خط فقر روی چه عددی ایستاده در کشور وجود ندارد با این‌ حال جمعیتی که زیرخط فقر قرارگرفته‌اند طی چند سال گذشته افزایش داشته است البته نباید منکر آن شد که در این مدت میزان درآمد خانوارها هم افزایش پیداکرده است اما این افزایش به‌موازات افزایش هزینه‌ها نبوده است. داده‌های مرکز آمار کشور درباره جایگاه استان‌ها به لحاظ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در بازه زمانی 1396 تا 1400  بیانگر برخی از این واقعیت‌ها به لحاظ آماری است. اما سؤال این جاست خانوارهای شهری و روستایی خراسان رضوی در طول 5 سال گذشته به لحاظ درآمدی و هزینه کرد چه وضعیتی پیدا کرده‌اند که برای پاسخ به این سؤال باید به تحلیل داده‌های مرکز آمار در این باره بپردازیم. تنزل 3 رتبه ای شهری به لحاظ درآمدی دادهای مرکز آمار کشور نشان می‌دهد، متوسط درآمد سالانه خانوارهای شهری کشور در سال 1396 بیش از 366 میلیون ریال بوده است و این رقم برای خانوارهای شهری استان خراسان رضوی معادل322 میلیون ریال بوده که بدین لحاظ این استان در رتبه 15 بین استان‌های کشور قرارگرفته و از متوسط کشوری نیز پایین‌تر است. این رقم در سال 1400 برای کل خانوارهای شهری کشور به 1124 میلیون ریال رسیده است یعنی متوسط درآمد خانوارهای شهری کشور طی سال‌های 96 تا سال 1400 بیش از 3 برابر شده است و این رقم برای خانوارهای شهری خراسان رضوی به 936 میلیون ریال رسیده که حدود 2.9 برابر شده و به این لحاظ از متوسط کشوری عقب‌تر است و به لحاظ رتبه‌ای نیز شاهد تنزل 3 رتبه ای خانوارهای شهری استان در میزان درآمد سالانه بین استان‌های کشور بودیم. رتبه 23 درآمد روستایی های استان شاخص دیگر ، متوسط درآمد سالانه خانوارهای روستایی است. بر اساس داده‌های مرکز آمار کشور متوسط درآمد سالانه خانوارهای روستایی کشور در سال 96 بیش از 201 میلیون ریال بوده و این رقم برای خانوارهای روستایی خراسان رضوی تنها 148 میلیون ریال بوده است و این بیانگر فاصله بسیار زیاد درآمد خانوارهای روستایی استان با متوسط کشور است و به همین نسبت استان به لحاظ درآمد خانوارهای روستایی بین استان‌های کشور جایگاه 27  را دارا بود. متوسط درآمد سالانه خانوارهای روستایی کشور در سال 1400 به بیش از 637 میلیون ریال رسیده که حدود 3.2 برابر شده است. این رقم برای خانوارهای روستایی استان به 524 میلیون ریال رسیده که از متوسط کشور عقب‌تر بوده است و استان جایگاهی بهتر از 23 بین استان‌های کشور ندارد. متوسط درآمد خانوارهای روستایی استان البرز در سال 1400 بیش از 2 برابر خانوارهای روستایی خراسان رضوی بوده و متوسط درآمد خانوارهای روستایی سیستان و بلوچستان تنها 257 میلیون ریال بوده که نصف خانوارهای روستایی استان است. رشد کمتر هزینه های شهری ها اما باید دید که با این سطح درآمدها، وضعیت هزینه‌ها در این 5 سال چه تغییری کرده است. بر اساس داده‌های مرکز آمار کشور متوسط هزینه‌های غیرخوراکی سالانه یک خانوار شهری کل کشور در سال 96 بیش از 252 میلیون ریال بوده و این رقم برای خانوارهای شهری خراسان رضوی بیش از 231 میلیون ریال بوده که در جایگاه 7 بین استان‌های کشور قرارگرفته است. متوسط هزینه‌های غیرخوراکی کل خانوارهای شهری کشور در سال 1400 به بیش از 678 میلیون ریال رسیده است یعنی طی 5 سال هزینه‌های غیرخوراکی خانوارهای شهری کل کشور 2.7 برابر شده است و این رقم برای خانوارهای شهری خراسان رضوی به 591 میلیون ریال رسیده که بدین لحاظ جایگاه استان به رتبه 9 تنزل پیداکرده که بیانگر پایین‌تر بودن رشد هزینه‌های غیرخوراکی خانوارهای شهری استان در 5 سال است. اما داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد متوسط هزینه‌های غیرخوراکی خانوارهای روستایی کل کشور در سال 96 بیش از 112 میلیون ریال بوده و رقم برای خانوارهای روستایی خراسان رضوی 107 میلیون ریال بوده که کمتر از متوسط کشور است و خانوارهای روستایی استان به لحاظ هزینه کرد غیرخوراکی در جایگاه 16 بین استان‌های کشور قرار گرفته بودند. در سال 1400 متوسط هزینه‌های غیرخوراکی خانوارهای روستایی کل کشور به 312 میلیون ریال رسیده است که حدود 3 برابر سال 96 شده و این رقم برای خانوارهای روستایی استان به 336 میلیون ریال رسیده است. بدین لحاظ متوسط هزینه‌های غیرخوراکی برای خانوارهای روستایی استان که در سال 96 کمتر از متوسط کشوری بوده  در سال 1400 به بالاتر از متوسط کشوری رسیده است. اما این که خانوارها چه میزان برای خورد و خوراک هزینه کرده‌اند، مهم است. داده‌های مرکز آمار کشور نشان می‌دهد متوسط هزینه‌های خوراکی و دخانی سالانه  یک خانوار شهری کشور بیش از 76 میلیون ریال بوده و این رقم برای خانوارهای شهری خراسان رضوی 74 میلیون ریال بوده که در رتبه 12 بین استان‌های کشور قرارگرفته است. در سال 1400 متوسط هزینه‌های خوراکی و دخانی برای یک خانوار شهری کل کشور به 246 میلیون ریال رسیده که نسبت به سال 96 حدود 3.3 برابر شده است. این رقم برای خانوارهای شهری خراسان رضوی به 236 میلیون ریال رسیده که حدود 3.2 برابر سال 96 بوده است و استان بر اساس این شاخص به رتبه 14 بین استان‌های کشور رسیده است. هزینه کرد بیشتر خانوارهای روستایی استان داده‌های مرکز آمار کشور نشان می‌دهد متوسط هزینه‌های خوراکی و دخانی یک خانوار روستایی کل کشور در سال96 معادل 66 میلیون ریال بوده و این رقم برای خانوارهای روستایی خراسان رضوی 71 میلیون ریال بوده که از متوسط کشوری بالاتر است. در سال 1400 این شاخص برای متوسط کشور به 207 میلیون ریال رسیده که نسبت به سال 96که حدود 3.2 برابر شده و برای استان خراسان رضوی به 222 میلیون ریال رسیده که هم بالاتر از متوسط کشوری است هم نسبت به سال 96 حدود 3.2 برابر شده است.بدین ترتیب متوسط هزینه‌های خوراکی برای خانوارهای روستایی استان طی سال‌های 96 تا 1400 علاوه بر این که بالاتر از متوسط کشوری بوده رشد درخور‌توجهی داشته است؛ هرچند جایگاه استان بر اساس این شاخص رتبه 14 بین استان‌های کشور در سال 1400 بود. رشد مازاد درآمد کمتر از متوسط کشور اما اگر وضعیت درآمد به هزینه کرد خانوارهای شهری و روستایی استان و کشور را در بین سال 96 تا 1400 تحلیل کنیم نتایج قابل‌تأمل خواهد بود. طوری که داده‌های مرکز آمار کشور نشان می‌دهد متوسط درآمد یک خانوار شهری استان در سال 96 معادل 322 میلیون ریال بوده و متوسط هزینه کرد هم در بخش خوراکی و هم غیرخوراکی ها 305 میلیون ریال بوده است که بدین ترتیب متوسط درآمد خانوار شهری استان در سال 96 از مجموع هزینه کردهای خوراکی و غیرخوراکی حداقل 22 میلیون ریال بیشتر بوده است. این شاخص برای متوسط خانوارهای کشور با درآمد 366 میلیون ریالی و هزینه کرد 332 میلیون ریالی تفاوت بیش از 30 میلیون ریالی را نشان می‌دهد که بیانگر آن است که مازاد درآمد خانوارهای شهری استان در سال 96 نسبت به هزینه کرد کمتر از متوسط کشوری بوده است. کسری بودجه 30 میلیون ریالی روستاییان استان اما آن چه درخورتوجه است وضعیت درآمد هزینه خانوارهای روستایی استان است. آمارها نشان می‌دهد متوسط درآمد خانوار روستایی استان در سال 96 بیش از 148 میلیون ریال بوده اما میزان هزینه‌های خانوارهای روستایی استان در این سال بیش از 178 میلیون ریال بوده و این یعنی درآمد خانوارهای روستایی خراسان رضوی حداقل 30 میلیون ریال کمتر از هزینه‌های آن‌ها بوده است و این یعنی روستاییان استان بیش از درآمد خود هزینه کرد داشته‌اند و درآمد آن‌ها کفاف هزینه‌های آن‌ها را نمی‌داده است که این شاخص برای متوسط خانوارهای روستایی کل کشور مثبت 30 میلیون تومان بوده است. این یعنی درحالی‌که خانوارهای روستایی کشور به‌طور متوسط مازاد درآمد داشته‌اند خانوارهای روستایی استان با کسری 30 میلیون ریالی درآمد در سال 96 مواجه بوده‌اند. داده‌های مرکز آمار کشور نشان می‌دهد متوسط درآمد خانوارهای شهری کشور در سال 1400 به بیش از 1124 میلیون ریال و متوسط هزینه‌ها برای خانوارهای شهری کشور به 924 میلیون ریال رسیده است یعنی در سال 1400 خانوارهای شهری کشور به‌طور متوسط بیش از 200 میلیون ریال مازاد درآمد داشته‌اند و خانوارهای شهری استان خراسان رضوی با درآمد 936 میلیون ریالی و هزینه کرد 827 میلیون ریالی حدود 110 میلیون ریال مازاد درآمد داشته‌اند که از متوسط کشوری عقب‌تر است. اما خانوارهای روستایی استان در سال 1400 با متوسط درآمد 524 میلیون ریالی هزینه کرد 558 میلیون ریالی داشته‌اند که بازهم ‌مانند سال 96 میزان هزینه کرد خانوارهای روستایی خراسان رضوی حداقل 30 میلیون ریال بیشتر بوده است. درحالی‌که این وضعیت برای متوسط خانوارهای روستایی کشور در سال 1400 با درآمد 637 میلیون ریالی و هزینه کرد 519 میلیون ریالی علاوه بر این که درآمد بیشتری داشته‌اند، هزینه کرد کمتری نسبت به خانوارهای روستایی استان داشته‌اند به همین دلیل مازاد درآمد 118 میلیون ریالی داشته‌اند. در پایان باید اذعان کرد طی سال‌های 96 تا 1400 خانوارهای شهری و روستایی خراسان رضوی نسبت به متوسط کشور علاوه بر این که رشد درآمدی کمتری داشته‌اند، هزینه‌های بیشتری را متحمل شده‌اند و این به معنی کسری درآمد است هرچند وضعیت خانوارهای روستایی استان قابل‌تأمل است که طی 5 سال کسری درآمد آن‌ها جبران نشده است درحالی‌که متوسط کشوری با مازاد درآمد قابل‌توجه روبه رو بوده است. دلایل افزایش فقر در روستاهای استان  شاید یکی از مهم‌ترین دلایل بهبود نیافتن وضعیت اقتصادی کشاورزان استان را بتوان در خشکسالی‌های اخیر استان جست وجو کرد که گاهی منجر به مهاجرت از روستاها به شهرها در استان شده بود از سویی دیگر کشاورزی سنتی و دامداری سنتی نیز یکی دیگر از عوامل کمبود درآمد خانوارهای روستایی است. در سال 98 نسبت درآمد به هزینه کرد خانوارهای روستایی کمی بهبود پیدا کرده بود که بیشتر ناشی از فعالیت‌های معین‌های اقتصادی در روستاهای استان بود ولی در سال‌های بعد این روند مجدد به حال سابق بازگشت البته در این سال میزان بارش‌ها نیز در استان بهتر شده بود.  
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
زیبا کلام در اوین (اعتماد) جای صادق زیباکلام  در زندان نیست! (جوان)پیشنهاد تعطیلی روز میلاد امام رضا(ع) روی میز دولت (خراسان) اخبار ویژه (کيهان)
سایر اخبار این روزنامه
خوزستان غرق در سیلاب سدسازی! گفت و گوی خبرنگار خراسان با شهید سرلشکر فلاحی درباره قیمت خودرو فرصت آزمون و خطا نداریم دنیای اغراق‌شده و تأثیرگذار «لیلا» و برادرانش تشدید فقر روستاهای خراسان رضوی ریاض،حماس و ضربه‌ای بر پیکر عادی‌سازی غافلگیری کارت سوختی ال 90 ایرانی به دنیا آمد افتادن تشت رسوایی شازده در تل‌آویو «تِرَنک»؛ ماده مخدر زامبی‌کننده تغییرات کابینه در پاسخ به نارضایتی اقتصادی مردم ماجرای یک شب خونبار! راز تمدن‌های قدیمی