روزنامه خراسان
1402/02/21
فضا زیر پای زنان
وقتی «نیل آرمسترانگ» برای نخستین‌بار قدم روی ماه گذاشت، گفت: «این یک قدم کوچک برای انسان و یک جهش بزرگ برای بشر است.». حالا بیش از نیم‌قرن از آن روز می‌گذرد و خیلی چیزها تغییرکرده‌است. فناوری‌های فضایی پیشرفت‌های چشمگیری داشته‌است و سفر به فضا برای فضانوردان، به سختی گذشته نیست. ترکیب جامعه فضانوردی هم دیگر مثل قبل نیست و زنان فضانورد به این جمع اضافه‌شدند و هر روز بیشتر می‌شوند. همان‌طور که قرار است «ریانه برناوی» 33ساله به عنوان اولین فضانورد زن عربستانی،10 روز دیگر یعنی 21ماه می از مرکز فضایی «کندی» در ایالت فلوریدای آمریکا به فضا فرستاده شود. به گفته ناسا، ماموریت او و همکارش «علی قرنی» در فضا 10 روز طول خواهد کشید. در این مطلب به معرفی زنانی که به فضا رفتند، می‌پردازیم. فهرستی که در ادامه می‌آوریم تنها گوشه‌ای از حضور زنان در ماموریت‌های تعیین‌شده است. والنتینا ترشکوا - اولین زن در فضا ملیت: روسی 60سال پیش در شانزدهم ژوئن «والنتینا ترشکوا» توانست رویای رفتن به فضا را به عنوان اولین زن جهان به واقعیت تبدیل‌کند. این سفر بعد از پرواز «یوری گاگارین» به فضا به عنوان اولین فضانورد مرد، اتفاق‌افتاد. ماموریت این کیهان‌نورد روسی در فضا 70ساعت طول‌کشید و در این مدت 48بار به دور زمین چرخید. او در همین مدت کوتاه آزمایش‌های زیادی روی خود انجام داد و داده‌های ارزشمندی را درباره تاثیر بی‌وزنی در فضا بر زنان تهیه کرد. ترشکوا در زمان پرتاب به فضا 26ساله بود. پگی ویتسون - فرمانده کهنه‌کار ملیت: آمریکایی رکورد بیشترین اقامت در فضا و انتخاب به عنوان اولین فرمانده زن ایستگاه بین‌المللی از افتخاراتی است که «پگی ویتسون» در کارنامه‌فضانوردی خود دارد. ویتسون طی سه ماموریت 665روز را در فضا گذرانده و در بسیاری از ماموریت‌های ناسا شرکت کرده‌است. او یک زیست‌شیمی‌دان است که در سال 1986 به ناسا ملحق شد و بعد از 16سال توانست برای اولین بار از ایستگاه فضایی بین‌المللی بازدیدکند. همچنین ویتسون پر سن‌و‌سال‌ترین زنی است که به فضا رفته. کالپانا چاولا - یک سرنوشت هندی ملیت: هندی هندی‌تبار بود و بعد از نقل‌مکان به آمریکا برای تحقق رویای سفر به فضا درس‌خواند و تلاش‌کرد. «کالپانا چاولا»توانست از میان بیش از یک میلیارد هموطنش اولین زن هندی باشد که به فضا می‌رود. 26سال پیش او برای اولین بار به عنوان فضانورد و مهندس با شاتل فضایی کلمبیا به فضا سفر کرد و کنترل بازوی روباتیک این فضاپیما را برعهده داشت. کالپانا بار دیگر در سال ۲۰۰۳ با شاتل کلمبیا راهی فضا شد. این شاتل در زمان برگشت به زمین منفجر و پرونده زندگی کالپانا در 40سالگی بسته‌شد. یک سرنوشت غم‌انگیز درست مانند فیلم‌های هندی! آنا فیشر - مامانِ فضانورد ملیت: آمریکایی زمانی که ناسا به «آنا فیشر» اعلام‌کرد که می‌خواهند او را به فضا بفرستند، باردار بود. فیشر دوست‌نداشت این موقعیت را از دست‌بدهد بنابراین بعد از به دنیاآوردن دخترش، یک دوره آموزشی 14روزه بسیار سخت را گذراند و سرانجام در یک ماموریت 7روزه در سال 1984 به فضا رفت. همین‌شد که به او عنوان اولین مادر در فضا را دادند. بعد از انفجار شاتل «چلنجر» تعداد زیادی از برنامه‌های شاتل ناسا لغو شد و فیشر دوباره نتوانست در فضا به ماموریت برود. فیشر اکنون 73ساله است و با وجود بازنشستگی در سال 2017 قرار است در ماموریت‌های بعدی شاتل هم حضور داشته‌باشد. چیاکی موکایی - از پزشکی به فضا ملیت: ژاپنی پزشکی انتخاب اول «چیاکی موکایی» بود و «فضانوردی» انتخاب سرنوشت‌ساز و مهم بعدی‌اش. او به عنوان اولین زن ژاپنی توانست زمین را ترک‌کند و در یک ماموریت فضایی شرکت‌کند. موکایی آزمایش‌های چندمنظوره‌ای را در محیط با جاذبه بسیارکم برای مطالعه سالمندی در فضا در دستورکار خود قرار داد. همچنین حضور او در دو سفر فضایی در سال‌های 1993 و 1998به او این امکان را داد تا در پروژه ارسال تلسکوپ فضایی هابل شرکت‌کند. می جمیسون - اولین زن سیاهپوست ملیت:آفریقایی-آمریکایی 190ساعت و 30دقیقه و 23ثانیه. این مدت زمانی است که «می جمیسون» به عنوان اولین زن سیاهپوست در فضا سفر کرد. جمیسون ملیتی آفریقایی-آمریکایی دارد و در ابتدا پزشکی خوانده بود اما بعد از منتقل‌شدن به کالیفرنیا تصمیم‌گرفت دوره‌های ارشد مهندسی را پشت سر بگذارد و در برنامه آموزش فضانوردان ناسا شرکت‌کند. استعداد او در این زمینه درخشان بود و سرانجام در سال 1987میلادی از بین 2هزار متقاضی، برای اولین گروه 15نفره فضانوردان بعد از انفجار فضاپیمای «چلنجر» انتخاب شد و به فضا رفت. یک ایرانی در فهرست انتظار ناسا اکنون، در حال برنامه‌ریزی برای فرودآوردن نخستین زن در ماه است و قصد دارد این کار را در نهایت تا 3سال دیگر به سرانجام برساند. ناسا برای این کار یک فهرست 9نفره هم دارد که در آن نام «یاسمین مقبلی» فضانورد ایرانی‌تبار هم به چشم می‌خورد. ناسا همچنین اعلام‌کرده‌است مقبلی در صورت قبولی در برنامه فضایی آرتمیس در آینده به مریخ هم فرستاده میشود. آرتمیس یک برنامه فضایی بین‌المللی با هدف فرستادن انسان‌ها از جمله اولین فرد رنگین‌پوست به ماه است. مقبلی مادر یک دوقلو است و مدرک کارشناسی خود را در رشته هوا‌فضا از دانشگاه MIT گرفته. او به عنوان خلبان بیش از 150 ماموریت را انجام داده‌است و از سال 2017 به عنوان فضانورد ناسا انتخاب‌شد. همچنین او قرار است در هفتمین ماموریت اعزام فضاپیمای اسپیس ایکس وظیفه فرماندهی را برعهده‌بگیرد. این مأموریت قرار است در سال ۲۰۲۳ از مرکز فضایی کندی در فلوریدا انجام شود. ناگفته‌نماند که نام یک زن ایرانی یعنی «انوشه انصاری» هم در فهرست زنانی است که به فضا رفته‌اند؛ با این تفاوت که خانم انصاری فضانورد نبود و در حقیقت گردشگر فضایی محسوب می‌شد. او به عنوان اولین زن گردشگر فضایی در سال 2006 به ایستگاه بین‌المللی فضایی پرتاب‌شد. 9 روز در فضا ماند و پس از بازگشت تصمیم‌گرفت در این زمینه تحصیل‌کند. انصاری چهارمین نفری است که در جهان هزینه سفر فضایی خود را پرداخته‌است.
سایر اخبار این روزنامه
جشنواره کن 2023؛ سیاسی تر و پرستاره
گره جمعه بازار خودروی مشهد کورتر شد
فضا زیر پای زنان
ماجرای درگیری پلیس با آدم ربای مسلح!
به داد کتاب و کتاب خوانی برسیـد
سایه روشن افزایش وام مسکن
آغاز بهار کتاب
نشست مسکو در ایستگاه وزیران خارجه
واتس‌اپ قابل اعتماد نیست؟
بازنشستگان در انتظار یک نشست فوق العاده
ریاض- دمشق روی دور تند آشتی!
جلسه دفاعه یا پذیرایی؟ مسئله این است!
مصوبه ای به نفع بساز بفروش ها
