دوران سختگیری‌ به پایان رسیده است

آرمان- مطهره شفیعی: سانسور و خط قرمز موضوعاتی است که درنگاه اول مورد پسند نیست، مگر اینکه قرار باشد اقدامی از چارچوب‌های قانونی فراتر رود. دکتر حسن روحانی در ابتدای آغاز دوران ریاست جمهوری خود وعده «رفع سانسور کتاب» را مطرح کرد و لبخند بر لب نویسندگان و اهالی کتاب آورد که البته این وعده به دلیل موضوعاتی از جمله برنامه‌ریزی و ارائه سازو کارهای لازم به تعویق افتاد. در آخرین روز مهر سال ۹۲ هم علی جنتی، وزیر وقت ارشاد اظهار داشت: «قطعا دیدگاهی که دولت تدبیر و امید نسبت به آزادی مطبوعات، آزادی حوزه کتاب و باز کردن فضا برای اندیشمندان و اصحاب قلم و اصحاب مطبوعات دارد، کاملا با گذشته متفاوت است و شما به‌تدریج آثار این تفاوت را خواهید دید. قطعا بسیاری از کتاب‌هایی که در گذشته به نوعی توقیف شدند و جلو چاپ آنها گرفته شده، بازبینی و مجددا درباره آنها تصمیم‌گیری خواهد شد. برخی از ناشرانی که در گذشته فعالیتشان ممنوع شده بود، درباره‌شان بازبینی خواهد شد و اگر با ضوابطی که دولت جدید دارد، تطبیق پیدا کنند، اجازه داده خواهد شد که به کارشان ادامه دهند.» کمی بعد در اردیبهشت ۹۳ رئیس‌جمهور در افتتاح نمایشگاه کتاب تاکید کرد:«ما در دنیای کتاب هم باید زمینه را برای نوشتن بهتر و آرام‌تر و آسان‌تر و بدون دغدغه فراهم کنیم، اگر خلق اثر بدون دغدغه امکانپذیر بود، آن همه بنده بر امنیت و آزادی تاکید نمی‌کردم، بگذاریم آنچه در دل و اندیشه وجود دارد، بر روی صفحه کاغذ خودنمایی کند.» وی ادامه داد: «البته دولت در پی سانسور دولتی نیست، همان‌طور که می‌بینید بیشترین نقد امروز در جامعه از دولت و دولتمردان می‌شود، افتخار می‌کنم به دولتی که شرایطی را به وجود آورده است تا همه به راحتی سخن بگویند و انتقاد کنند و گاهی البته از کاه کوه می‌سازند، نقد حق مردم است، حق همه گروه‌هاست، چه اقلیت و چه اکثریت.» در نهایت در سال ۹۵ تاکید بر رفع خط قرمزها پررنگ‌تر شد که به معنی تحقق وعده دیگر رئیس‌جمهور در سال ۹۲ است. وزیر ارشاد دیروز در مراسم سی‌و‌چهارمین دوره جایزه کتاب سال گفت: تصمیم گرفته‌ایم دیگر اعلام خط قرمز نکنیم و کسانی که متونشان نیاز به اصلاح دارد با گفت‌وگو و مذاکره به اصلاح آثارشان بپردازند.» سیدرضا صالحی امیری گفت: «خدا را شاکریم که اصحاب فکر، قلم و نشر با دولت جناب روحانی احساس همنوایی، یگانگی و وحدت داشته‌اند. این سرمایه بزرگی برای دولت است و ما به آن می‌بالیم. امروز خوشبختیم که اصحاب هنر و فرهنگ با دولت احساس یگانگی دارند.» وزیر ارشاد ادامه داد:«از گذشته‌های دور قبل از ریاست‌جمهوری شهادت می‌دهم که دکتر روحانی همواره متذکر می‌شدند که به اصحاب قلم اعتماد کنید و سختگیری بی‌مورد را رها کنید. امروز دوران سختگیری به پایان رسیده است و دوران همکاری با اصحاب فرهنگ و هنر آغاز شده است.» او با اشاره به آمار انتشار کتاب در یک سال گذشته گفت: «از مجموع ۶۵ هزار اثری که امسال مجوز نشر گرفته‌اند ۱۴هزار کتاب ترجمه‌ای بوده‌ است و بیش از ۵۰ هزار کتاب تالیفی. از این تعداد،‌ کتاب‌هایی که در مسیر ممیزی و نظارت قرار گرفته، ناچیز است، به‌طوری که کمتر از سه‌هزارم آنها نیاز به نظارت و ممیزی داشته است. بنابراین ما تصمیم گرفتیم دیگر اعلام خطر قرمز نکنیم، یعنی حتی همین سه‌هزارم را هم از طریق گفت‌وگو و مذاکره حل کنیم تا خود صاحبان این آثار به اصلاح متونی که خطوط قرمز را رعایت نکرده‌اند بپردازند تا همگان بتوانند آثار خود را آزادانه منتشر کنند.» صالحی امیری افزود: «با این کار می‌خواهیم کاری کنیم که همگان در کشور بتوانند آزادانه قلم بزنند و نشر بدهند. این سیاست قطعی است که رئیس‌جمهور ابلاغ کرده است.»
اصحاب رسانه با مناقشه نسبتی ندارند
او ایجاد فضای باثبات در محیط فرهنگی را از دیگر رویکردهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت حسن روحانی عنوان کرد و گفت:«امروز دیگر اصحاب قلم با مناقشه نسبتی ندارند. از این نظر می‌توانیم بگوییم امروز دستگاه فرهنگی آرام‌ترین شرایط خود را بعد از انقلاب تجربه می‌کند و آن‌هم به دلیل ایجاد فضای گفت وگو بین‌ اهالی قلم و دولت است.» او گفت:«ایجاد فضای اعتماد و گفت‌وگو با اهالی فرهنگ و اندیشه از دستاوردهای بزرگ‌ دستگاه فرهنگی کشور است. از رسانه‌ ملی تقاضا داریم این خدمات بزرگ دستگاه فرهنگی دولت را به آگاهی مردم برساند.» وزیر ارشاد همچنین اظهار کرد:«برگزاری ۸۵ نمایشگاه کتاب در سراسر کشور در سه سال گذشته، برنامه‌ انتخاب پایتخت کتاب، روستاهای دوستدار کتاب‌، و ایجاد باشگاه‌های کتابخوانی از جمله دستاوردهای دستگاه فرهنگی کشور بوده که به معنای این است که ما به دنبال گسترش فرهنگ‌ هستیم.»