استقبال گرم از مجمع گفتوگو و همکاری
سطح و جایگاه مقامهای دیدارکننده با وزیر امور خارجه در چهار کشور قطر، عمان، کویت و امارات متحده عربی گویای استقبال گرم منطقه جنوبی حاشیه خلیجفارس از جمهوری اسلامی ایران است. در قطر امیر این کشور، در عمان وزیر مکتب سلطانی، در کویت نخستوزیر و در امارات متحده عربی رئیس دولت این کشور با امیرعبداللهیان دیدار و گفتوگو کردند.
سفر وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به کشورهای حاشیه خلیجفارس که از دوشنبه شب (۲۹خرداد) آغاز شد و تا ساعات پایانی پنجشنبه (اول تیرماه) به طول انجامید، متن و حاشیههای قابل تاملی دارد.
این سفر در حالی انجام شده است که روابط ایران و عربستان پس از یک مناقشه نسبتا طولانی از اسفندماه سال گذشته ازسرگیری شد و منطقه فصل جدیدی از روابط کشورها با یکدیگر را آغاز کرد. از یک سو ایران در پرتو سیاست همسایگی، توسعه و تعمیق روابط با همسایگان خود را با سرعت و در ابعاد گوناگون پیگیری میکند و از سوی دیگر کشورهای عربی نیز با ازسرگیری روابط با سوریه به عنوان یکی از کانونهای درگیری و رقابتهای منطقهای و حتی فرامنطقهای در یک دهه اخیر نشان دادهاند که روابط با دمشق و همکاری با دولت قانونی این کشور مسئلهای اجتنابناپذیر است.
آمریکاییها نیز در نظم پیشروی جهان و منطقه، کمکم به این ادراک نزدیک شدهاند که دخالتهای زورگویانه و استکباری در برابر کشورهای منطقه و به خصوص مقاومت پاسخ نمیدهد. بدعهدی و رها کردن متحدان توسط آمریکا هم منجر به آن شده است تا این کشور به عنوان دولتی غیرقابل اعتقاد در منطقه شناخته شده و هر روز از نفوذ آن کاسته شود. در پرتو چنین شرایطی همکاریهای دو و چندجانبه منطقهای بهترین الگو برای کشورهای حاشیه خلیجفارس در دوران افول آمریکا و مسئله گذار جهانی است.
سفر حسین امیرعبداللهیان از دو کشور قطر و عمان که سالهاست روابط خوبی با ایران دارند، آغاز و با حضور در کویت و امارات متحده عربی و دیدار با مقامات بلندپایه این کشورها که بهتازگی روابط با آنها ارتقا یافته است، ادامه پیدا کرد. این اتفاق موید آن است که کشورهای منطقه در قالب چارچوبهای منطقهای و دیپلماسی میتوانند به بهبود وضعیت منطقه و کسب منافع ملی خود کمک کنند.
این دیدارها علاوه بر دیدارهایی بود که وزیر امور خارجه با همتایان خود در پایتخت این کشورها داشته است.در برخی از این کشورها روابط در عالیترین سطح از ابتدای شروع به کار دولت سیزدهم پیگیری شده و در برخی دیگر روابط در حال گذار از دوران رکود و تیرگی به سمت همکاری است.
از مهمترین موضوعات مورد مذاکره در سفر دورهای وزیر امور خارجه به کشورهای حاشیه خلیجفارس، ایجاد سازوکاری مشترک برای گفتوگو و همکاری با حضور همه کشورهای حوزه راهبردی خلیجفارس بود. تشکیل «مجمع گفتوگو و همکاری» راهبرد و ایدهای بود که جمهوری اسلامی اسلامی آن را برای مشارکت همه کشورهای دو سوی شمال و جنوب خلیجفارس مطرح کرد. دبیرکل سازمان ملل پیش از این، ابتکار نشست وزرای امور خارجه این کشورها در نیویورک را مطرح کرده بود که مورد موافقت ایران و بسیاری از کشورها قرار گرفته است. کشورهای مقصد سفر وزیر امور خارجه کشورمان به ایده مطرحشده واکنش مثبت نشان دادهاند و اکنون قرار است جزئیات مدون و مکتوب تشکیل «مجمع گفتوگو و همکاری» به همسایگان جنوبی ایران ارائه شود.
این ایده در حالی مطرح شده است که پیش از این، ایده تشکیل نهادها و مجامعی از کشورهای حاشیه خلیجفارس بدون حضور ایران و در جهت تقابل با جمهوری اسلامی ایران مطرح و عملیاتی شده است. استقبال کشورهای منطقه از ایده جدید ایران به خوبی نشان از دوران گذار منطقهای و عبور از نظم گذشته است.