روزنامه جوان
1402/05/10
نصر و نصیر، ظفر و قدیر گوش به فرمان دریادلان
باید به خاطر داشت بسیاری از موشک‌های کروز هوابه‌سطح و سطح‌به‌سطح ساخته‌شده در واقع هواپیمایی با یک سرجنگی هستند، زیرا پیکربندی آن‌ها شباهت زیادی به هواپیما دارد. وجود بال به صورت ثابت یا بازشونده، پیشران هواتنفسی از نوع توربوجت یا توربوفن و از همه مهمتر نحوه پرواز غیربالستیک یا کاملاً مشابه هواپیما از شاخصههای مشترک اغلب این موشکهاست. اصلیترین مشخصه این نوع موشک‌ها، پرواز در ارتفاع بسیار نزدیک به سطح زمین و عموماً کمتر از ۳۰ متری در فاز پیمایشی (کروز) از مراحل حرکت آن است که بخش بسیار زیادی از زمان پرواز آن‌ها را شامل میشود، از این رو این موشک‌ها به نام کروز شناخته شدند. اغلب موشک‌های کروز ساخته‌شده دارای سرعت‌های کمتر از صوت هستند، اما برخی نمونه‌های جدید در بخش نهایی پرواز (فاز ترمینال) به سرعت مافوق رسیده و برخی نیز از ابتدای پرواز، سریعتر از صوت حرکت می‌کنند. موشک‌های کروز از هواپیما، پرتابگر زمینی، کشتی و حتی زیردریایی شلیک میشوند و انواع مختلف آن‌ها برای حمله به رادارها، کشتیها و اهداف زمینی توسعه یافتهاند. برد نمونه‌های مختلف ساخته‌شده این نوع موشک‌ها از چندده‌کیلومتر تا چندهزار‌کیلومتر است. برخی از مهمترین اجزای مشترک همه این موشک‌ها شامل پیشران راکتی برای نمونه‌های برد کوتاه تا متوسط و موتور جت برای نمونه‌های دوربرد، خلبان خودکار، ارتفاعسنج (برای اندازهگیری ارتفاع از سطح آب و پرواز در نزدیکی آن) و جست‌وجوگر هدف عموماً از نوع راداری، تصویری یا حرارتی است. آرایه‌ای از موشک‌های کروز ضدکشتی با انواع سامانه هدف‌گیری و رده‌های مختلف برد در کشورمان تا به امروز توسعه یافته است. این موشک‌ها شامل نمونه‌های کوتاه برد کوثر-۱ و ۲ و ۳ و ظفر، نصر-۱، نصر بصیر، نصیر، نور، قادر، قدیر، رعد و ابومهدی و چند نمونه معرفی‌نشده هستند که آن‌ها را به صورت کوتاهی معرفی می‌کنیم. کوثر این موشک به عنوان یک سلاح ضدکشتی با پیشرانه راکتی سوخت جامد، سبک و برد کوتاه ساخته شده است. سه گونه مختلف این موشک دست‌کم در دو مؤلفه وزن و برد باهم تفاوتهای محسوسی دارند. نمونه آخر یعنی کوثر-۳ با وزن ۱۲۰کیلوگرم و برد ۲۵کیلومتر دارای سرجنگی به جرم ۲۹کیلوگرم بوده و به سرعتی حدود ۸/۰ سرعت صوت می‌رسد. بنا بر اطلاعات منتشرشده یکی از سه گونه موشک کوثر دارای جست‌وجوگر اپتیکی و یک نمونه هم از نوع راداری است. این موشک سبک با نصب روی قایقهای تندرو از جمله ذوالفقار (IPS-۱۸) و سایر شناور‌های تندرو نقش مهمی در افزایش توان تهاجمی آن‌ها ایفا کرده است. همچنین بالگرد شاهد ۲۸۵ و پهپاد تهاجمی کرار نیز هر یک با دو فروند از این موشک مشاهده شدهاند. ظفر موشک کروز ظفر که در سال۱۳۹۱ معرفی شد، به طور کلی شباهت شکلی و ابعادی به موشک‌های کوثر دارد. ظفر موشکی با جرم ۱۲۰کیلوگرم، برد بین هشت تا ۲۵کیلومتر، سرعت ۸/۰ ماخ و آخرین نسل از موشک‌های ضدکشتی سبک و کوتاه برد رونمایی شده ایران است. سرجنگی ۳۰کیلوگرمی و سامانه هدف‌گیری راداری که قابلیت «شلیک کن و فراموش کن» به این موشک بهره‌مند از پیشران سوخت جامد می‌دهد، از دیگر ویژگی‌های این موشک ۶۸۵/۲ متری است که قطر ۱۸۰میلیمتر و دهانه بال ۵۸۶میلیمتری دارد. این موشک نیز قابلیت نصب روی شناور‌های سبک و تندرو دارد و ارزیابی کارشناسان خارجی برای موشکهایی در رده ظفر و کوثر نشان می‌دهد به دلیل ابعاد کوچک و سرعت نسبتاً بالا این موشک‌ها اهداف دشواری برای سامانههای دفاعی ناو‌های مورد حمله خواهند بود. فیوز برخوردی- تأخیری این موشک سبب میشود اندکی پس از نفوذ به شناور که در ناحیه نزدیک سطح آب رخ می‌دهد و ورود موشک به بدنه، انفجار سرجنگی صورت پذیرد که سبب تخریب بیشتری میشود. نصر موشک کروز ضدکشتی نصر در زمره سلاحهایی با برد کوتاه تا متوسط قرار می‌گیرد. اصلیترین تفاوت این موشک با کوثر و ظفر میزان بالای سرجنگی است که قدرت تخریب بسیار بالایی برای آن ایجاد کرده است. موشک ۳۵۰کیلوگرمی نصر-۱ با برد دست‌کم ۳۵کیلومتر حاوی یک سرجنگی نیمه‌زرهی ۱۳۰کیلوگرمی بوده که حدود ۵/۴ برابر سرجنگی موشک کوثر-۳ است. موشک ضدکشتی و کروز نصر-۱ پس از قرار گرفتن در خط تولید، به فهرست تسلیحات شناور‌های تندرو اضافه شد که برد دورایستایی بهتری به آن‌ها در مقابله با ناو‌های دشمن می‌دهد. علاوه بر شناور‌های C-۱۴ که فیلم شلیک موشک از آن در زمان نمایش خط تولید در اختیار رسانهها قرار گرفت، شناور‌های تندرو دیگر از جمله ذوالفقار نیز به این موشک هدایت راداری و قدرتمند مجهز شدهاند. ممکن است این موشک نیز مانند کوثر دارای نمونهای برخوردار از جست‌وجوگر تصویری باشد. موشک نصر دارای سکو‌های ساحلی خوداتکا نیز است که با استقرار روی کامیون از تحرک مناسبی برخوردار شدهاند. نمونه هواپرتاب این موشک کروز هم به تولید رسیده است که روی هواپیما‌های جنگنده نظیر اف-۴ فانتوم نیروی هوایی ارتش نصب میشود. بالگرد‌های بل ۲۰۶ نیروی دریایی سپاه نیز مجهز به یک موشک نصر در زیر بدنه از دیگر کاربران نصر هواپایه به شمار می‌آیند. این بالگرد می‌تواند به سرعت پیمایشی (کروز) بالاتر از ۲۰۰کیلومتر بر ساعت برسد که سرعت اولیه قابل توجهی به موشک می‌دهد. همچنین توان رسیدن به ارتفاع پروازی بیش از ۳ هزارو ۵۰۰ متر نیز در کنار سرعت اولیهای که بالگرد به موشک می‌دهد، برد نصر را در صورت شلیک از بالگرد به طور محسوسی افزایش خواهد داد. نصر بصیر در آخرین نمونه معرفی‌شده موشک نصر با نام «نصر بصیر» که اشاره به قابلیت رؤیت اهداف نیز دارد از جست‌وجوگر الکترواپتیکی و احتمالاً از نوع تصویری فروسرخ (IIR) برای هدف‌گیری در فاز نهایی پرواز استفاده شده است. این جست‌وجوگر در زمره گونه‌های غیرفعال یا passive قرار می‌گیرد که بدون ایجاد هرگونه انتشاری اقدام به شناسایی و قفل روی اهداف می‌کند. به این ترتیب هوشیاری شناور‌های دشمن در مورد شلیک موشک به سمت آن‌ها به میزان چشمگیری کاهش می‌یابد. شناسایی اولیه موقعیت شناور‌های دشمن نیز می‌تواند به روش‌های مختلفی صورت گیرد، از جمله رادار‌های دوربرد ساحلی، پهپاد‌های شناسایی یا توسط رادار شناور‌هایی در خارج از منطقه شلیک موشک. جست‌وجوگر تصویری فروسرخ (IIR) قابلیت ردگیری اهداف شناوری را از تمام زوایا دارد، از مقاومت نسبتاً بالایی نسبت به اخلال (جمینگ) و فریب برخوردار است و حساسیت بسیار بهتری در تشخیص اهداف دارد. همچنین برخلاف جست‌وجوگر‌های اپتیکی مرئی که تنها در روز و شرایط آب و هوایی مساعد قابلیت فعالیت دارند، جست‌وجوگر تصویری حرارتی در شب و شرایط نامساعد با‌درصدی کاهش برد، توان عملیات دارد. به نظر می‌رسد پنجره جست‌وجوگر موشک نصر بصیر، دارای پوشش منیزیم فلوراید است که اثرات مهمی در تشخیص محدوده مطلوب امواج فروسرخ دارد. این ماده با حذف برخی باند‌های امواج فروسرخ، فقط فرکانس‌هایی از امواج فروسرخ را عبور می‌دهد که مربوط به مواد سازنده به کار رفته در تجهیزات هدف است و اثرات محیطی پس‌زمینه و اثرات حرارتی روی پنجره جست‌وجوگر را نیز تا حد زیادی حذف می‌کند. همچنین خواص مکانیکی طلق یا شیشه پنجره جست‌وجوگر با بهره‌گیری از این ماده بهبود می‌یابد که در صورت تشکیل امواج شوک در جلوی موشک در سرعت‌های شلیک مادون صوت بالا (High Subsonic) اهمیت بیشتری می‌یابد. به علاوه با بهره‌گیری از این ماده، مقاومت در برابر اثرات اصطکاکی و سایشی قطرات آب نیز بهبود یافته است که ارزش بالایی برای موشک‌های کروز دریایی که در نزدیک سطح آب پرواز می‌کنند، دارد.
سایر اخبار این روزنامه
تک تک تروریست‌ها را پای میز محاکمه می‌کشانیم
ماجرای شلغم‌های یک نماینده در توئیتر!
تداوم نقش سپاه برای تحقق راهبرد «ایران قوی»
پایان اضطرار پایان کرونا نیست
گازب‌ها در پلکان عدالت
زلنسکی: داریم جنگ را به خاک روسیه می‌کشیم/ مدودف: وارد خاک روسیه شوند، سلاح هسته‌ای استفاده می‌کنیم
لاپید: از درون در حال فروپاشی هستیم
یک «مهلا» و این همه حاشیه!
تمدن اسلامی در فضای حقیقی یا فضای مجازی!
نمایش مضحک سقف بودجه
آزادراه قاچاق!
نصر و نصیر، ظفر و قدیر گوش به فرمان دریادلان
