ارتش نیجر در آماده‌باش کامل

 کامیار-کودتای نظامی در یک کشور فقیر آفریقایی  که در گذشته مستعمره یک رژیم غربی بوده است؛ شاید برای خیلی از ما چنین اتفاقی در قاره سیاه بسیار طبیعی جلوه کرده یا حتی بخشی از طبیعت سیاسی و اجتماعی این قاره محروم باشد که قرن‌ها تحت سلطه  استعمارگران اروپایی و آمریکایی قرار داشته است. با این حال از آن جا که تاریخ قرار نیست به همان شکل قبل تکرار شود، می‌توان انتظار داشت شرایط سیاسی و اقتصادی یک کشور با موقعیت ژئوپلیتیک خاص و در یک بزنگاه ویژه از معادلات بین‌المللی می‌تواند باعث شود رویداد ذکر شده واجد اهمیت جهانی شود؛ همان‌گونه که انقلاب کوبا (1959 میلادی) در قاره  انقلاب‌ها و شورش‌ها و کودتاها یک رخداد متفاوت و دوران‌ساز بود که جهت‌گیری تاریخی جهان لاتین را از همراهی اردوگاه غرب به مواجهه با غرب تغییر داد.اکنون نیز موقعیت ژئوپلیتیک نیجر و نقش آن در معادلات جهانی انرژی، این کشور را به جبهه‌ای مهم در دوران گذار نظم جهانی تبدیل کرده است. حالا نیز رهبران انقلاب نیجر ۴۸ ساعت به سفیران آمریکا، فرانسه و آلمان مهلت دادند تا خاک این کشور را ترک کنند. مداخلات و اظهارنظرهای خارج از عرف و تلاش آن‌ها برای تحریک برخی از واحد‌های ارتش و گروهی از طبقه مرفه مرتبط با غرب برای شورش و خرابکاری علیه انقلاب نوپای این کشور عامل این تصمیم‌گیری مهم بوده است.«موسی سالائو بارمو»، رئیس ستاد کل جدید نیروهای مسلح نیجر در دستوری که از رادیو ملی نیجر پخش شد، گفت: از لحظه دریافت این پیام، همه نیروها باید در حالت آماده‌باش کامل قرار بگیرند. این تصمیم به دلیل تهدید واقعی و فزاینده تجاوز علیه نیجر و همچنین به منظور جلوگیری از غافلگیری عمومی و تامین پاسخ مناسب، اتخاذ می‌شود.کودتای فرماندهان گروه نظامی موسوم به «شورای ملی حفاظت از میهن» در نیجر، در ۲۶ جولای (۲۰۲۳) بدون شلیک حتی یک گلوله، رقم خورد و یک روز بعد، فرماندهان نظامی عضو این شورا از طریق تلویزیون رسمی کشور اعلام کردند که قدرت را به دست گرفته‌اند.در جریان این کودتا، رئیس‌جمهور خلع  شد و در مقر ریاست‌جمهوری تحت بازداشت قرار گرفت. تمام مرزهای کشور بسته شد، پارلمان و دولت منحل و قانون اساسی به دلیل «بدتر شدن وضعیت امنیتی و بحران اجتماعی و اقتصادی کشور» تعلیق و  نخست‌وزیر جدید انتخاب شد.جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا (اکواس) نیز پس از اعلام شکست مذاکرات برای بازگشت «محمد بازوم» رئیس‌جمهور مخلوع به قدرت، آمادگی خود را برای مداخله نظامی در نیجر در صورت شکست تمامی راه‌های دیپلماتیک اعلام کرد و حتی تاریخی برای آغاز این حمله در نظر گرفت. نیجر، بازیگر جدید انرژی ‌  خاک    نیجر از دو منظر اهمیت بسزایی برای بازار انرژی اتحادیه اروپایی داشت؛ نخست به دلیل معادن اورانیوم و دوم به دلیل خط لوله انتقال گاز نیجریه به شمال مدیترانه. متعاقب تحولات اخیر شامل تغییرات بازار جهانی انرژی پس از جنگ اوکراین و سرنگونی دولت دست‌نشانده پاریس در نیجر، حالا این کشور از یک بازیگر مهم در بازار انرژی اروپا به یک بازیگر کلیدی تبدیل شده است که می‌تواند به موازات جنگ انرژی میان روسیه و غرب، اهرم‌های فشاری را علیه متحدان آمریکا در ناتو اعمال کند.  معدن طلای اورانیوم  سال 2022 حدود 2 هزار تن اورانیوم در نیجر تولید شد که معادل 4 درصد تولید جهانی است و آن را در رتبه هفتم جهان قرار می‌دهد؛ درست پس از روسیه با 2500 تن. این به رغم کاهش تولید این سوخت هسته‌ای راهبردی در این کشور پس از تعطیلی معدن آکوتا به دنبال اخراج شرکت فرانسوی اورانو و تخلیه ذخایر اورانیومش در سال 2021 بود.ذخایر عمده اورانیوم نیجر بین 4 سرمایه‌گذار مشترک تقسیم شده است. اورانو، بزرگ‌ترین سهامدار 3 سهم و مجموعه چینی شرکت دولتی (CNUC) به همراه گروه سرمایه‌گذاری خصوصی ZXJOY Invest  چهارمین سهام را کنترل می‌کنند. همچنین شرکت‌های انوسای اسپانیا و کپکوی کره‌جنوبی و شرکت دولتی سوپامین نیجریه  در این سرمایه‌گذاری‌های مشترک حضور داشتند.صادرات اورانیوم سالانه این کشور حدود 200 میلیون دلار (30 درصد از ارزش کل صادرات ملی) است.با آن که فروش اورانیوم در بازارهای جهانی و تحصیل ارز به‌تنهایی و مستقل از کنسرسیوم‌های بین‌المللی مزبور برای دولت نیجر کاری دشوار است، اما در مقابل فرانسه نیز از قطع صادرات آن دچار شوک انرژی می‌شود؛ چراکه گاه در برخی سال‌ها تا 100 درصد محصول تولیدی نیجر به این کشور اروپایی صادر شده است و البته برخی از محموله‌ها نیز به کانادا، اسپانیا و ژاپن می‌رود.   خط گازی ترانس نیجر پس از آن که جنگ اوکراین، اروپایی‌ها را از بخش عمده سهم تقریبا 40 درصدی گاز روسیه محروم کرد، گاز قاره آفریقا اهمیتی مضاعف پیدا کرد. سال گذشته متیو بالدوین، معاون مدیرکل دپارتمان انرژی کمیسیون اروپا اعتراف کرده بود، امنیت منطقه دلتای رود نیجر، اهمیت بسزایی در امنیت انرژی اتحادیه اروپایی دارد. این اتحادیه 14 درصد از کل نیازش به «ال‌ان‌جی» را از مبدأنیجریه وارد می‌کند. به گفته بالدوین، این قابلیت وجود دارد که با دو برابر شدن این میزان از طریق خط انتقال گاز ترانس نیجر، بخش عمده مشکل گازی اروپا حل شود.شرکت نیجریه ال‌ان‌جی متعلق به شرکت ملی نفت نیجریه، شل آمریکا، توتال فرانسه و اِنی  ایتالیاست، اما هم اکنون مجبور است 80درصد صادرات خود به اروپا را از طریق کشتی ارسال کند.به گزارش رویترز، نیجریه سال 2021 میلادی ۲۳ میلیارد مترمکعب گاز به اتحادیه اروپایی صادر کرد، در حالی که سال 2018 این رقم 36 میلیارد متر مکعب بود.