10هزار دانش‌بنیان تا پایان 1402

غفوریان- انتظار هم همین است؛ این که دولت و تمام ارکان کشور، تمام قد از فعالیت‎ها و شرکت‎های دانش بنیان حمایت کنند. طبق اعلام معاون پژوهشی وزیر علوم، ایران با یک درصد جمعیت جهان،  سهم ۲درصدی از تولید علم را به خود اختصاص داده است. با این توضیح که رتبه ایران در بخش تولید علم هم‎اکنون در جایگاه 15 جهان است و  در زمینه پژوهش‌های فناوری که در رتبه ۱۲۰ بودیم، اکنون به جایگاه ۵۳ صعود کرده‎ایم. اما در بخش تجاری‎سازی این علوم، رتبه نامناسب 70 را داریم. با این حال، آمارها از روند رو به رشد طی دو سال اخیر حکایت می‎کند.
 برای این که از روند رشد حمایت ها و رونق بیشتر در حوزه دانش بنیان ها مطلع شویم، باید به تازه‎ترین آمار که در همین هفته از سوی صندوق نوآوری و شکوفایی اعلام شده است، مراجعه کنیم:
- از آغاز کار دولت سیزدهم حدود ۱۳هزار میلیارد تسهیلات به ۴هزار و ۶۳۰ طرح دانش بنیان و فناور ارائه شده است که نشان می‌دهد میانگین سالانه پرداخت تسهیلات صندوق در دولت سیزدهم رشد تقریبا ۲٫۸ برابری نسبت به قبل از آن داشته است.
- طی دو سال گذشته در مقایسه با میانگین ارائه ضمانت‌نامه در سال‌های گذشته نیز رشد داشتیم. صندوق نوآوری و شکوفایی در حوزه ضمانت‌نامه از سال ۱۴۰۰ تاکنون رشد ۳٫۸ برابری را تجربه کرده است. در این دو سال ۶۹۰۰ میلیارد تومان ضمانت‎نامه در قالب دوهزار و ۷۷۴ فقره صادر شده است.


 - در حوزه توانمندسازی نیز ۱۲۳ میلیارد تومان خدمات ارائه شده است که این رقم از رشد میانگین سالانه ۷٫۵ برابری نسبت به دولت قبل خبر می‌دهد. بر اساس آماری که رئیس صندوق نوآوری ارائه داد، در حوزه سرمایه‌گذاری نیز رشد ۵٫۶ برابری سرمایه‌گذاری‌ها بر اقتصاد دانش‌بنیان مشاهده می‌شود.
 میزان اشتغال و فروش در 9 هزار شرکت دانش بنیان
 اما بخش مهم شرکت‎های دانش بنیان، این است که بدانیم، روند حمایت‎ها و پشتیبانی از این شرکت‎ها، علاوه بر راهبری حوزه‎های علمی و تجاری‎سازی علم، چه میزان فروش و اشتغال فراهم کرده است. طبق آن‎چه معاون توسعه شرکت‎های دانش‎بنیان معاونت علمی و فناوری اعلام می‎کند، امروز تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان کشور حدود ۹هزار شرکت است که ضمن اشتغال 340هزار نفری،  بیش از ۵۰۰ هزار میلیارد تومان نیز فروش محصول دارند. او البته خبر خوشی هم دارد: چشم‎انداز این حوزه چشم‎انداز روشنی است و رشد فروش شرکت‎های دانش بنیان و اشتغال دانش بنیان از متوسط کشور بالاتر است. ما در سال معمولا بالغ بر ۳۰ تا ۴۰ درصد در این حوزه فروش داریم و هم‎اکنون ۳۴۰هزار نفر در شرکت های دانش بنیان مشغول به کار هستند.
 تدوین 400 اقدام حمایتی
از جمله برنامه‎های مهمی که می‎توان در بخش مجموعه حمایت ها به آن اشاره کرد، تدوین و ابلاغ 400 اقدام در حوزه هماهنگی و پشتیبانی از دانش‎بنیان‎هاست. معاون توسعه معاونت علمی در این باره می گوید: با نام‎گذاری سال ۱۴۰۱ با عنوان «سال تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین»، یک اتفاق بی‎نظیری در دولت رقم خورد و ۱۲ وزارتخانه و دستگاه اجرایی در این زمینه برای خود برنامه‎هایی طراحی کردند و بالغ بر ۴۰۰ اقدام برای این وزارتخانه ها و دستگاه ها طی آیین نامه ای تدوین و برای اجرا ابلاغ شد. اجرای برنامه ها از ابتدای امسال شروع شده و آثار اقتصادی آن به تدریج برای کشور مشخص می شود.
 پایان امسال 10 هزار دانش بنیان    
این را هم خوب است بدانیم که دولت درجهت تحقق مطالبه رهبر انقلاب مبنی بر افزایش دانش بنیان ها گام‎های اساسی برداشته است. رهبر انقلاب در فروردین 1401 با تأکید بر این واقعیت که دستیابی به پیشرفت عادلانه در اقتصاد و حل مشکل فقر، فقط از مسیر تقویت تولید دانش‌بنیان می‌گذرد، گفتند: «تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان باید افزایش یابد و این کار شدنی و ممکن است.» آن موقع تعداد شرکت های دانش بنیان  ۶۷۰۰ شرکت بود که مطالبه ایشان دوبرابر شدن آن بود: « در سال جدید برای پاسخ به نیاز‌های کشور، تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان باید دو برابر شود؛ البته این موجب نشود که عده‌ای، شرکت‌هایی را که واقعاً دانش‌بنیان نیستند، با این عنوان، تأسیس و راه‌اندازی کنند.»
اگرچه این تعداد در سال 1401 محقق نشد، اما زیرساخت های آن در حال فراهم شدن است.   معاون علمی رئیس جمهور ابتدای این هفته گفت: «پیش بینی می‌شود تا پایان سال ۱۰ هزار شرکت دانش بنیان ایجاد و این رقم تا پایان سال آینده چندبرابر شود. اکنون ۵۹۰ شرکت ظرفیت صادرات دارند. در دنیا ۸ پایگاه صادرات داریم. سال گذشته ۶۷۲ قلم دانش بنیان به خارج صادر کردیم.»
3 اقدام برای توسعه دانش بنیان ها
برای تحقق افزایش دانش بنیان ها و البته کیفیت‎بخشی به آن ها، سه اقدام اساسی نیز در دولت صورت گرفته است، که معاون علمی این گونه روایت می‎کند: «برای حمایت و ایجاد شرکت‌های دانش بنیان از سه محور استفاده کرده‌ایم. محور اول نظام ارزیابی دانش بنیان‌ها را ارتقا دادیم که به زودی ۲ تا ۳ هزار شرکت دانش بنیان نوپا ایجاد می‌شوند. ارتقای سرعت و تمرکززدایی از دیگر محورهای ساخت شرکت دانش بنیان است. محور سوم نیز زیرساخت جدی ایجاد کردیم به طوری که از شرکت‌های بزرگ خواستار شدیم تا شرکت‌های کوچک را ایجاد کنند.