روزنامه جوان
1402/09/30
حلق صنایع‌آب‌بر و چاه‌های غیرمجاز خشک شد
جوان آنلاین: ۱۳۲ هزار حلقه چاه‌غیرمجاز با اجرای طرح احیا و تعادل‌بخشی غیرقابل دسترس شده است و ۱۳۵۰ واحد صنعتی به توقف برداشت از آب‌های سطحی و زیرزمینی موظف شدند. این اقدام قابل تقدیر دولت از نتایج هشدار‌های مکرر رسانه‌ها درباره خطر فرونشست‌ها و عواقب خالی‌شدن سفره‌های زیرزمینی است حمله آبی به صنایع آب‌خوار بی‌مروت و پلمب ۱۳۲ هزار چاه غیرمجاز دستاوردی بسیار عالی از وزارت نیرو است که باید تداوم پیدا کند. بسیاری از چاه‌های غیرمجاز آب در کشور نه حتی برای کشاورزی غیراصولی که برای خوشگذرانی صاحبان ویلا‌ها حفر می‌شد؛ چاه‌هایی که ابتدا در پنج‌متری به آب می‌رسید و نهایتاً شبانه و با رشوه به عوامل نظارتی یا پنهان از دید آنان تا ۱۵۰ متر نیز پایین‌تر می‌رفت! یک شهروند بی‌مروت فقط برای داشتن استخر در ویلای خود و زندگی در دل فلات خشک ایران به سبک آنچه در ماهواره‌ها از اروپای پرآب می‌بیند، استخر ویلا را در روز جمعه با آب سفره‌های زیرزمینی پر می‌کرد و شیرجه‌ای هم می‌زد و این آب تا هفته دیگر تبخیر می‌شد و باز جمعه‌ای دیگر و برداشتی دیگر از چاه عمیق فرورفته تا اعماق آب‌های غیرقابل جایگزین سفره‌ها. اکنون هیولای فرونشست‌ها مسئولان را بیدار کرده است. همین‌که خبر می‌دهند با کوتاه‌کردن‌دست صنایع فولادی مهم در اصفهان از آب زاینده‌رود و رسیدن آب دریا به استان، تا چند سال دیگر زاینده‌رود در همه روز‌های سال جاری خواهد بود، یعنی امید به آینده‌ای که قدر آب را بدانیم و از گذشته‌ای که نادانسته و خیانت‌بار به جان سفره‌های زیرزمینی و آب‌های جاری افتاده‌بودیم، عبرت بگیریم.با بحرانی‌شدن ۷۰درصد دشت‌های کشور، وزارت نیرو با اعمال محدودیت برای پرمصرف‌ها اعم از بخش کشاورزی و صنعتی توانست با اجرای طرح احیا و تعادل‌بخشی در سراسر کشور، فاز نخست سند ملی آب را به منظور مدیریت منابع و مصارف آب کلید بزند، به طوری که هزارو ۳۵۰ واحد صنعتی به توقف برداشت از آب سطحی و زیرزمینی و تأمین نیاز از فاضلاب تصفیه‌شده و آب دریا موظف شدند و ۱۳۲هزار حلقه چاه غیرمجاز نیز غیرقابل دسترس شده است.
ایران سال گذشته سومین خشکسالی پیاپی را پشت سر گذاشت و در این شرایط سالانه ۴میلیارد مترمکعب از منابع آبی کشور در صنایع مصرف میشود. این میزان آب اگر در تانکر‌های آبرسانی ریخته شود و این تانکر‌ها پشت سر هم قرار گیرند، می‌توان جاده‌ای به طول ۱۲۷ برابر مسافت قطب جنوب تا قطب شمال را تانکر چید، بنابراین مدیریت منابع و مصارف آب از اولویت‌های اصلی وزارت نیرو است که در قالب سند ملی آب باید سریعاً به مرحله اجرا درآید. جایگزین‌کردن آب دریا و فاضلاب تصفیه‌شده برای مصرف صنایع از دو سال پیش روی میز وزارت نیرو قرار داشت. در این مدت صنایع آب‌بر نیز طرح جایگزینی آب صنایع از محل تصفیه فاضلاب شهری و آب دریا را در دستور کار خود قرار دادند. به استناد قانون بودجه امسال، استفاده از آب سطحی و زیرزمینی برای صنعت کشور باید ممنوع اعلام شود، از این رو از نیمه آذر ماه برنامه جایگزینی آب به هزارو ۳۵۰ واحد صنعتی و معدنی ابلاغ شد.
به گفته کارشناسان، در همه کشور‌های جهان صنایع بهای تمام‌شده آب را پرداخت می‌کنند و در ایران نیز باید همین رویه اتفاق بیفتد و آب ارزشمند دریا به جای آب‌های سطحی و زیرزمینی در فلات مرکزی مورد استفاده صنایع قرار گیرد. روند تاریخی تلاش‌ها برای حل مشکل کم‌آبی در ایران نشان می‌دهد زمانی از طریق سدسازی به دنبال حل مشکل بودیم و گذشت زمان نشان داد سد‌های ساخته‌شده تا چه میزان در مدیریت منابع آب به ما کمک کرده‌اند. همین‌طور در یک مقطع انتقال بین حوضه‌ای مورد تأکید بود و در حال حاضر نیز بحث انتقال آب از دریا مورد توجه قرار گرفته است.
منتقدان عنوان می‌کنند آب انتقال یافته از دریا به فلات مرکزی آب گرانی است، اما این آب یک آب ارزشمند است. در واقع با اجرای این پروژه‌ها ما آب ارزشمندی را از دریا به حوضه‌های آبریز داخلی تزریق می‌کنیم که جایگزین آب فعلی برای صنایع میشود.
مهرداد حاج‌زوار، مشاور انتقال آب از خلیج‌فارس به فلات مرکزی با اشاره به اینکه طرح انتقال آب از دریا در بند۱۲۰ طرح آمایش سرزمین به صراحت مورد تأکید قرار گرفته است، می‌گوید: بر اساس طرح آمایش سرزمین و دیگر اسناد بالادستی، دولت مکلف است بخشی از نیاز آبی فلات مرکزی را از طریق آب‌های نامتعارف همانند انتقال آب از دریا تأمین کند. مشاور انتقال آب از خلیج‌فارس به فلات مرکزی می‌افزاید: برای اجرای این پروژه‌ها صنایع خود پیشقدم شده‌اند و با به‌کارگیری فناوری‌های نوین قرار است نسبت به انتقال آب دریا اقدام کنند و اینکه گفته میشود آب انتقال‌یافته گران خواهد بود، در حالی است که خود صنایع در این باره محاسبات لازم را انجام داده‌اند و به طور حتم برای آنها توجیه اقتصادی دارد که وارد فاز اجرایی طرح شده‌اند.
وی می‌گوید: صنعت در مقایسه با کشاورزی ۵۰برابر ثروت بیشتری تولید می‌کند و نیز ۲۰برابر امکان اشتغال‌زایی دارد، بنابراین با اجرای طرح‌های انتقال آب از دریا تلاش می‌کنیم، ضمن تأمین آب پایدار برای صنایع و معادن فلات مرکزی، امکان زیست پایدار در مناطق کم‌آب کشور را فراهم کنیم.
در این خصوص سخنگوی صنعت آب کشور با اشاره به محدود‌کردن صنایع آب‌بر به استفاده از آب‌های سطحی می‌گوید: در فاز نخست صنایع آب‌بر استان یزد که به آب خلیج‌فارس دسترسی دارند، به زودی قطع میشود، جایگزینی آب صنایع استان یزد طبق زمانبندی انجام میشود. به دلیل به‌روزرسانی و تعمیر خط انتقال آب خلیج‌فارس فرصت معینی به صنایع برای استفاده از منابع آب موجود داده شده است.
عیسی بزرگ‌زاده می‌افزاید: بر اساس بندع تبصره ۸ قانون بودجه ۱۴۰۲ آب در اختیار همه صنایع استان باید از آب منابع غیرمتعارف مانند پساب و انتقال آب از دریا بازتخصیص شوند. قطع اضافه‌برداشت ۳۶هزار حلقه چاه کشاورزی با کنترل مصرف برق
پس از توقف استفاده آب سطحی صنایع آب‌بر استان‌های کم‌آب، ۱۳۲هزار حلقه چاه غیرمجاز نیز مسدود شده است.
سخنگوی صنعت آب با اشاره به اجرای طرح احیا و تعادل‌بخشی در سراسر کشور به منظور مدیریت منابع و مصارف آب می‌گوید: با اجرای طرح احیا و تعادل‌بخشی تاکنون ۱۳۲هزار حلقه چاه غیرمجاز مسلوب‌المنفعه و ۱۴۰هزار پروانه چاه کشاورزی بر اساس سند ملی آب اصلاح یا تعدیل شده است. همچنین با رصد و پایش ۲۲۰هزار کنتور فهام، برداشت غیرمجاز در چاه‌های مجوزدار کشاورزی ۷میلیارد مترمکعب کاهش داشته است.
وی می‌افزاید: ۳۶هزار حلقه چاه کشاورزی مجاز، بیشتر از ۷/۱ برابر سهمیه پروانه‌شان آب برداشت کرده‌اند که با استفاده از کنترل برق مصرفی آنها، برق ۸هزار حلقه چاه تا پایان سال محدود و برای ۲۸هزار حلقه چاه دیگر نیز محدودیت موقت اعمال شده است.
بزرگ‌زاده ضمن اعلام اینکه از ۴۰۰هزار حلقه چاه کشاورزی مجاز، سالانه ۷میلیارد مترمکعب آب اضافه برداشت میشود، می‌افزاید: هر سال ۴میلیاردو۹۰۰میلیون مترمکعب به کسری مخازن سفره‌های زیرزمینی اضافه میشود.
سخنگوی صنعت آب ضمن بیان اینکه از ۴۰۰هزار حلقه چاه کشاورزی مجاز، ۲۲۰هزار عدد برقی هستند و ۷۷درصد برداشت از همین چاه‌ها اتفاق می‌افتد، درباره راهکار‌هایی که برای مدیریت برداشت آب از چاه‌های کشاورزی مجاز در حال اجراست، می‌گوید: هم اکنون مقدار برق مصرفی این چاه‌ها پایش و مقدار برداشت آب از آنها کنترل میشود که تاکنون ۸هزار حلقه چاه بدمصرف شناسایی و برق آنها تا پایان سال محدود شده است. استان‌های فارس، کرمان و اصفهان به ترتیب بیشترین اضافه‌برداشت از چاه‌های کشاورزی مجاز را دارند.
بزرگ‌زاده می‌افزاید: ۲۸هزار حلقه چاه پرمصرف دیگر نیز شناسایی شده که برق این چاه‌ها تا زمان مراجعه صاحبان آنها به شرکت‌های مدیریت منابع آب مناطق خود به پنج کیلووات محدود شده است. وزارت نیرو برنامه دارد با استفاده از روش کنترل مقدار مصرف برق، ۷میلیارد مترمکعب برداشت از سفره‌های زیرزمینی کاهش یابد. ۷۰ درصد از دشت‌ها در محدوده ممنوعه
سخنگوی صنعت آب در ادامه سخنان خود با اشاره به وضعیت آبخوان‌های کشور می‌گوید: ۷۰درصد از دشت‌های کشور ۹۰درصد چاه‌های کشور را دربرگرفته است که اکنون در وضعیت بحرانی و ممنوعه بحرانی قرار دارد.
وی می‌افزاید: از ۶۰۹دشت کشور، ۳۵۹محدوده از کل محدوده‌های کشور شامل گزارش فرونشست از سوی سازمان زمین‌شناسی شده است. ۲۵۰محدوده که ۶۷هزار چاه دارد و ۱۶درصد برداشت آب در آن صورت گرفته، فرونشست نداشته ولی حدود ۸۸محدوده بین صفر تا پنج سانتیمتر فرونشست داشته است.
سخنگوی صنعت آب تأکید می‌کند: این محدوده دارای ۷۵هزار چاه است و میزان برداشت آب آن نیز ۱۸درصد بوده است. ۱۷۹محدوده نیز که دارای ۱۵۴هزار چاه کشاورزی است با پنج تا ۱۰سانتیمتر فرونشست روبه‌رو بوده است. بزرگ‌زاده با بیان اینکه سالانه بین ۴۵ تا ۵۰سانتیمتر فرونشست در کشور رخ می‌دهد، تصریح می‌کند: در ۳۵۹دشت فرونشست رخ داده است و ۴۲۰دشت افت تراز دارد که ممنوعه و ممنوعه بحرانی است.
سایر اخبار این روزنامه
لباس عروسی یلدایی فرح به روایت اسناد انقلاب
مداح جدید شناسایی شد نریمان کریمی!
گره کور ترافیک با تغییر میدان به تقاطع حل نمی‌شود
حلق صنایع‌آب‌بر و چاه‌های غیرمجاز خشک شد
جریمه خودروساز‌ها به جیب مردم باز نمی‌گردد!
این رسم قدردانی از بانوی ایرانی نیست
سرقت‌های پروفسور و همدستانش به سبک سریال «خانه کاغذی»
نابودی حماس غیرممکن است
صورت‌بندی جدید حکمرانی فرهنگی با هوش مصنوعی
افزایش مالیات بر ارزش‌افزوده تحمیل فشار بر قشر ضعیف و متوسط جامعه است
اهالی غزه فرمول شکست اسرائیل را تجربه کرده‌اند
امیرعبداللهیان: امریکا در پی خروج آبرومندانه اسرائیل از جنگ است
دخل وخرج سال آینده در دست‌انداز بنزین
