افزایش مالیات بر ارزش‌افزوده تحمیل فشار بر قشر ضعیف و متوسط جامعه است

جوان آنلاین: عضو هیئت علمی اقتصاد دانشگاه اهواز معتقد است مالیات بر ارزش‌افزوده برخلاف مالیات‌های تصاعدی که معمولاً از اقشار مرفه جامعه دریافت می‌شود، بیشتر از کم‌درآمد‌ها دریافت می‌شود. هر چقدر مالیات بر ارزش‌افزوده در کشور افزایش پیدا کند، مالیات‌گیری جنبه ضدعدالتی بیشتری خواهد داشت. افزایش مالیات بر ارزش‌افزوده به کاهش قدرت خرید مردم و در نتیجه میزان مصرف منجر می‌شود. این امر در نهایت به ضرر تولیدکنندگان است و این بخش به شدت از کاهش تقاضا متضرر می‌شود.

مجلسی‌ها اغلب اعتقاد دارند پیشنهاد افزایش یک‌درصدی مالیات بر ارزش‌افزوده که دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۳ مطرح کرد، به معنای فشار بیشتر بر اقشار ضعیف جامعه است. با توجه به این امر، نمایندگان مردم در جریان رسیدگی به لایحه برنامه هفتم توسعه، با حذف بند پ ماده۲۷ لایحه بودجه ۱۴۰۳ موافقت کردند و به این ترتیب، به پیشنهاد دولت مبنی بر افزایش یک‌درصدی مالیات بر ارزش‌افزوده پاسخ منفی دادند.
مالیات‌های مستقیم عمدتاً سهل‌الوصول هستند و سریع محقق می‌شوند، اما فشار زیادی را بر اقشار متوسط و ضعیف جامعه تحمیل می‌کنند و در شرایط رکودی نباید از آن‌ها استفاده کرد. دولت به انجام اقداماتی در راستای افزایش درآمد‌های غیرنفتی‌اش روی آورده است. هدف این است که در بودجه از اتکای صرف به نفت پرهیز کنیم و بر درآمد‌های غیرنفتی متمرکز شود.


کارشناسان و نمایندگان مجلس عموماً با این اقدام دولت موافقت دارند، اما به زعم آنان، باید افزایش درآمد‌ها از محل مقابله با فرار مالیاتی، کشف مؤدیان جدید، ساماندهی معافیت‌های غیرضرور و تکیه بر بخش غیرشفاف اقتصاد باشد. به زعم بسیاری، پیشنهاد دولت مبنی بر افزایش یک درصدی مالیات بر ارزش‌افزوده در شرایط فعلی به صلاح نیست. این اقدام عواقب رکودی و تورمی دارد که کشور را متضرر خواهد کرد.
مرتضی افقه، عضو هیئت علمی اقتصاد دانشگاه اهواز در گفتگو با «جوان» با اشاره به این موضوع که مالیات بر ارزش‌افزوده از نوع مالیات‌های غیرمستقیم است و مستقیماً از مصرف‌کننده دریافت می‌شود، تصریح کرد: مالیات بر ارزش‌افزوده برخلاف مالیات‌های تصاعدی که معمولاً از اقشار مرفه جامعه دریافت می‌شود، بیشتر از کم‌درآمد‌ها دریافت می‌شود. هر چقدر مالیات بر ارزش‌افزوده در کشور افزایش پیدا کند، مالیات‌گیری جنبه ضدعدالتی بیشتری خواهد داشت.
وی افزود: امکان فرار از مالیات‌های مستقیم وجود ندارد و مالیات بر ارزش‌افزوده جزو مالیات‌های سهل‌الوصول و قابل تحقق به شمار می‌رود، اما افزایش یک‌درصدی مالیات بر ارزش‌افزوده اقدام درستی نیست و به مالیات‌گیری بیشتر از بخش شفاف اقتصاد و اقشار کم‌درآمد منجر می‌شود. افزایش مالیات بر ارزش‌افزوده به کاهش قدرت خرید مردم و در نتیجه میزان مصرف منجر می‌شود. این امر در نهایت به ضرر تولیدکنندگان است و این بخش به شدت از کاهش تقاضا متضرر می‌شود.
عضو هیئت علمی اقتصاد دانشگاه اهواز توضیح داد: بر اثر افزایش مالیات بر ارزش‌افزوده، به ویژه کالا‌های پرکشش که امکان مصرف‌نکردن آن‌ها وجود دارد، دچار کمبود تقاضا خواهند شد و از سبد خرید مردم حذف می‌شوند.
افقه گفت: دولت در اعمال سیاست‌هایش باید به شدت مراقب باشد که به بخش تولید صدمه نزند، زیرا این امر به کاهش اشتغال منجر می‌شود و تبعات جبران‌ناپذیری دارد. این شرایط به رکود دامن می‌زند و نتایج تورمی نیز خواهد داشت.