روزنامه ابتکار
1396/05/18
مجازات تخریب و آتش زدن جنگل‌ها چیست؟ به دنبال بخشودگی از درختان
درختان در چند ماه اخیر بیشترین قربانیان آتش‌سوزی بوده‌اند. قربانیانی که صدایشان به جایی نمی‌رسد. آخرین خبر در این باره به آتش سوزی 200 هکتار از جنگل‌های میانکاله ختم میشود. گرچه آمار دقیقی از میزان آتش‌سوزی جنگل‌های ایران منتشر نشده است اما می‌تواند تسریع‌‌کننده نابودی بیشتر فضای سبز و جنگل‌های ایران باشد. شاید همین دلیل باشد که بر لزوم قوانین بازدارنده تاکید می‌کند. قوانینی که بتواند افراد و گردشگران را از روشن کردن آتش در فضای سبز بازدارد. سازمان حفاظت محیط زیست اما می‌گوید خلای در قانون وجود ندارد و بیشتر پیگیری‌های افراد برای بخشودگی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست به تخریب جنگل، شکار و آلودگی مربوط میشود.95 درصد آتش‌سوزی جنگل‌ها عامل انسانی دارند و نزدیک به ۶۰ درصد این وقایع سهوی اتفاق می‌افتد. البته حدود ۴۰ درصد آتش‌سوزی در جنگل‌ها نیز عمدی اتفاق می‌افتد که اهداف قومی- قبیله‌ای یا تصرفات غیرمجاز زمین دلایل اصلی آنهاست. اما بیشتر این اتفاقات در تابستان‌ها رخ می‌دهد چرا که خشکی شاخ و برگ درختان در آفتاب سوزان تابستان جنگل را بیشتر مستعد آتش‌سوزی کرده و هم گردشگران بیش از فصل‌های دیگر جنگل را برای تفریح و گذران اوقات انتخاب می‌کنند. براساس گفته‌های سرهنگ قاسم سبزعلی، فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها از ابتدای سال تا 21 خرداد ماه نزدیک به ۳۰ تا ۴۰ مورد آتش‌سوزی در جنگل‌های ایران رخ داده که بیشتر آنها مربوط به استان‌های زاگرس بوده است. به گفته او، بین پنج تا ۱۰ هکتار در مناطق زاگرسی حریق طعمه حریق شده است. حریقی که سبب شد سازمان حفاظت محیط زیست از قوه قضائیه و قضات درخواست کند، در برخورد قانونی با افراد و اشخاص سودجو که به‌صورت عمد اقدام به ایجاد آتش‌سوزی در پارکهای ملی و آثار طبیعی ملی می‌کنند برخورد قانونی داشته باشد. اما قانون چه مجازاتی برای افرادی که به عمد جنگل‌ها را آتش می‌زنند، در نظر گرفته است؟
بر طبق ماده 675 و تبصره 2 قانون مجازات اسلامی «هر کس عمداً جنگل، اشجار و..... را آتش بزند، به حبس از دو تا پنج سال محکوم می‌شوند» اشد مجازات را اعمال کنند. تبصره 2 ذیل ماده فوق تاکید می‌کند که مجازات شروع به جرم فوق شش ماه تا دوسال است. این قانون در مورد افرادی که بر اثر بی‌مبالاتی اقدام به آتش‌سوزی کنند، بر اساس بند 5 ماده 13 قانون شکار و صید مجازاتی در نظر گرفته و عنوان کرده است: ایجاد و فراهم کردن مقدمات آتش سوزی در پارکهای ملی، آثار طبیعی ملی، مناطق حفاظت شده و پناهگاهای حیات وحش (که براثر بی مبالاتی) و یا عدم رعایت مقررات محیط زیست و یا تخلف از نظامات دولتی باشد به جزای نقدی یا حبس از نود و یک روز تا سه سال و در صورت تکرار، هر دوی این مجازات‌ها محکوم می‌شوند اعمال خواهد شد.
اما آنچه که بیش از قانون اهمیت دارد، این است که آیا این قوانین تا کنون توانسته در ایران بازدارنده باشد؟ یا شاید بهتر است این پرسش را مطرح کنیم که آیا این قوانین در ایران اجرا شده است؟
محمد مجابی، معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست در این باره به «ابتکار» می‌گوید: قسمت عمده تخریب جنگل‌ها به آتش زدن باز نمی‌گردد. یعنی عمده دلایل از دست دادن جنگل‌ها در ایران به خاطر تغییر کاربری آنها بوده است. البته آتش‌سوزی جنگل‌ها نیز اثرات خود را داشته است. او درباره برخود قضایی با عاملان آتش‌سوزی جنگل‌ها می‌گوید: برخی از آتش‌سوزی‌ها با نیت عمد صورت می‌گیرد که قطعا با کسانی که بتوان آنها را شناسایی کرد برخورد سنگین قضایی صورت می‌گیرد.
مجابی با اشاره به انسانی بودن عامل بیشتر آتش‌سوزی جنگل‌ها می‌گوید: گرچه عمده دلیل آتش‌سوزی جنگل‌ها انسانی است اما بخش زیادی ناشی از عدم رعایت افراد است. متاسفانه در میان گردشگرانی که جنگل‌ها را برای تفریح انتخاب می‌کنند علاقه برای روشن کردن زغال بالا است و حتی پس از خاموش کردن آن از سوی گردشگران ، مستعد ایجاد آتش است.
معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست اما معتقد است بیش از آنکه قانون افراد را از برپایی آتش در جنگل‌ها باز بدارد باید نهضتی برای اصلاح این رفتار در میان مردم ایجاد شود. او به کاهش رها کردن زباله در فضای سبز شمال کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: بهترین نهضت زیست محیطی اتفاقی بود که امسال در ماسال روی داد. افرادی که به گردشگران کیسه‌‌های زباله می‌دادند. مجابی می‌گوید: باید مردم بخواهند تا دیگر جنگل‌ها طعمه حریق نشوند.
معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست می‌گوید: براساس قانون افرادی که مرتکب حریق عمدی در جنگل ها شوند هم مجازات می‌شوند و هم باید آن را جبران کند. البته براساس قانون کف و سقفی برای مجازات در نظر گرفته شده است و جبران خسارت باید کارشناسی شود.
مجابی درباره اجرای قانون می‌گوید: در طی چهار سال محکومان متعددی از شکار تا تخریب جنگل و آلودگی داریم. یکی از پیگیری‌های سنگینی که توسط افراد صورت می‌گیرد این است که سازمان حفاظت محیط زیست نسبت به شکایت خود گذشت کند. برخی قضات خوش سلیقه هم احکام خوبی را صادر کرده‌اند که در فضای مجازی نیز به آن پرداخته شده است.
سایر اخبار این روزنامه
علی لاریجانی:
گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای مربوط به رئیس مجلس درباره کابینه واقعیت ندارد
مجازات تخریب و آتش زدن جنگل‌ها چیست؟
به دنبال بخشودگی از درختان
«طرز نشستن در تاکسی»؛ یک معضل اجتماعی
آقا نگه‌دار پیاده میشم!
سیدعلی محقق
5 نکته درباره فهرست 18منهای یک
محمدرضا خردمندان، کارگردان «بیست‌ویک روز بعد» در گفت‌وگو با «ابتکار»:
فانتزی برایم کش‌آمدن حرف‌های معلم سر کلاس ریاضی است
چرا در ایران کتاب های گزارش روایی کمتر نوشته می شود؟
جای خالی داستان های واقعی
سوابق و برنامه‌های وزرای پیشنهادی دولت دوازدهم چگونه است؟
همه «مردان » رئیس جمهور
تغییر ماهیت خبرنگار به همزیست قدرت
وزیر اقتصاد:
واگذاری های دولت یازدهم، عمدتاً موفق بوده است
