شرح تصمیم۹۴ شورای نگهبان

آرمان- یاسمین طالقانی: «آقای سیدحسن خمینی ردصلاحیت نشدند»؛ این جمله را روز گذشته سخنگوی شورای نگهبان پس از گذشت 2سال از عدم احراز صلاحیت آیت‌ا... سیدحسن خمینی گفت. کدخدایی اظهار داشت:« آقای سیدحسن خمینی ردصلاحیت نشدند، ایشان در آزمون علمی شرکت نکردند، پس سهم او را گردن ما نگذارید، چون ایشان دعوت به آزمون شدند -البته آن موقع من عضو شورای نگهبان نبودم- ولی برای آزمون تشریف نیاوردند. این مثل این است که شما وقتی برای امتحان کنکور دعوت می‌شوید، روز جمعه حاضر‌ نشوید، در این صورت آیا جزو ردی‌های کنکور محسوب می‌شوید؟ بله، البته دانشگاه نمی‌روید» و در واکنش به اینکه «کسی که دکترا دارد یا مراجعی هستند که صلاحیت او را تایید می‌کنند، آیا باید از او آزمون کنکور گرفت؟»، پاسخ داد: «اول باید این مساله پایه‌ای را روشن کنیم، چون ما باید سهم خودمان را کم کنیم، زیرا این سهمی که به نام ما می‌نویسید، می‌خواهم بگویم به نام ما نیست. اگر کسی برای آزمون دعوت شد و تشریف نیاورد، اینجا مقصر ما نیستیم. دوم اینکه این افرادی که شما اسم بردید، فقط از یک جریان هستند؛ چرا از جریان مقابل نام نمی‌برید؟ اسامی آنها را من بگویم؟ چون شما فقط آقای هاشمی و ایشان را نام می‌برید؛ به بقیه افراد هم اشاره کنید.» برای درک بهتر موضوع لازم است به بازخوانی آنچه دربهمن 94 رخ داد، پرداخته شود. در آن مقطع خبر رسید صلاحیت یادگار امام برای شرکت در انتخابات خبرگان رهبری احراز نشده است؛ خبری که سبب تاسف بسیاری از بزرگان شد. در آن مقطع کانال تلگرامی آیت‌ا... سیدحسن خمینی درباره دلایل شورای نگهبان برای عدم احراز صلاحیت یادگار امام نوشت: «یكی از نزدیکان بیت‌امام(س) رسما عدم احراز صلاحیت سیدحسن خمینی از سوی شورای محترم نگهبان جهت شرکت در پنجمین انتخابات خبرگان رهبری را اعلام و دلایل عدم احراز صلاحیت اعلامی از سوی آن نهاد را استناد به بند ب ماده 3 قانون اعلام کرد: اجتهاد در حدی که قدرت استنباط بعضی مسائل فقهی را داشته باشد و بتواند ولی‌فقیه واجد شرایط رهبری را تشخیص دهد، احراز نگردید.» مرحوم آیت‌ا... هاشمی در آن زمان با انتقاد شدید از عدم تایید صلاحیت سیدحسن خمینی و با تاکید بر اینکه هر آنچه داریم از امام داریم، گفت: «همه باید به امام(ره) و بیت ایشان خود را بدهکار حساب کنیم، بدهکارها هدیه‌ خوبی در مقدمه انتخابات به بیت امام ندادند. صلاحیت شخصیتی را که اشبه به جدش امام خمینی است، قبول نمی‌کنند؛ شما صلاحیت خود را از کجا آورده‌اید؟ چه کسی به شما اجازه داده است که قضاوت کنید؟ چه کسی به شما تریبون داد؟ اگر امام و نهضت و اراده عمومی مردم نبود، هیچ‌کدام از اینها نیز نبودند.» در بهمن 94 برخی عدم حضور سیدحسن خمینی در آزمون علمی را دلیل عدم تایید او عنوان کردند، اما برخی سایت‌های خبری به انتشار گزارش‌هایی پرداختند که در آن به شخصیت‌هایی اشاره شده بود که صلاحیت آنها بدون حضور درآزمون علمی تایید شده است. خبرگزاری آنا در گزارشی آورد: «حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا اعرافی، رئیس جامعه المصطفی العالمیه و امام جمعه قم است که در آزمون علمی خبرگان شرکت نکرده و صلاحیت وی تایید شده است» یا «حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد سعیدی، تولیت حرم حضرت فاطمه معصومه، نماینده ولی فقیه در استان قم و امام جمعه شهر قم است. او نیز از نامزدهای خبرگان پنجم بوده که در آزمون علمی خبرگان در 15 دی‌ماه حضور نیافته است».
تکذیب حمایت از احمدی‌نژاد
کدخدایی دیروز به سوالات دیگر شفقنا هم پاسخ داد و در واکنش به اینکه در دوره‌ای بسیاری آقایان از احمدی‌نژاد حمایت کردند، توضیح داد: «علنا هیچ‌گاه در دوره انتخابات حمایتی نداشتند. بعد از انتخابات به هر حال فضای عمومی است و آقایان فقها مسئولیت‌های دیگری دارند؛ یکی عضو جامعه مدرسین و دیگری در نمازجمعه است و در آن مقام ممکن است حمایت‌هایی را از دولت‌ها داشته باشند؛ از همه طرف‌ها هم داشتند. من باز اگر لازم شد مدارکی را ارائه می‌دهم. حتی بیانیه‌هایی که از کاندیداها داشتند؛ پس چرا آنها را ایراد نمی‌گیرید؟ اما اگر از من به‌عنوان یک حقوقدان سوال کنید، نظر من این است که هیچ‌کدام از اینها نباید انجام شود. نباید خود را در معرض تهمت قرار دهیم، ولی بعضا فقهای شورای نگهبان این مطلب را عنوان می‌کنند که ما در جای دیگر هستیم و مثلا از حیث جامعه مدرسین یا خطیب نماز جمعه باید نظر دهیم.» او در پاسخ به اینکه آیا این کار منع قانونی ندارد، اظهار داشت: «نه، ندارد، چون به‌عنوان شورای نگهبان این حمایت‌ها را انجام نمی‌دهند. پس اگر به این مسائل دقت کنید، فکر می‌کنم به نگاه منصفانه‌ای می‌رسید که شورای نگهبان واقعا جناحی تصمیم نمی‌گیرد.» وی در واکنش به اینکه مواقعی بوده است که عده‌ای التزام داشته‌اند، اما باز هم تایید صلاحیت نشده‌اند، گفت: می‌گویم التزام دارم، ولی وقتی جایی رفتم، خلاف آن عمل کردم و در دوره انتخابات می‌گویم التزام دارم؛ خب این یعنی چی؟ بگویم مسلمانم، ولی هیچ‌کدام از این عبادت‌های یومیه را انجام ندهم یا مرتکب محرمات شوم؛ طبیعتا می‌گویید شما ملتزم به اسلام نیستید و تنها مسلمان به اسم هستید. در این حوزه‌ها هم همین‌طور است. در دوره‌ای یکی از نمایندگان دوره ششم که صلاحیتش تایید نشد و الان هم در یکی از کشورهای خارجی است و وضعیت نابسامانی دارد، در جایی سخنرانی مفصلی کرده بود و استدلال در رد ولایت مطلقه فقیه داشت که من ولایت مطلقه فقیه را اصلا قبول ندارم و بعد برای انتخابات ثبت‌نام کرده بود. این فرد که زمانی علنا اعلام کرده من ولایت مطلقه فقیه را قبول ندارم، حالا می‌گوید من التزام دارم!» سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به این سوال اینکه یکی از چالش‌های پیش روی شورای نگهبان، تعریف رجل سیاسی مذهبی و حضور زنان است و فکر می‌کنم جلساتی هم اخیرا در این خصوص داشتید، تعریف این رجل به کجا رسیده است، توضیح داد: «چندین جلسه داشتیم. بر اساس جزء ۵ بند ۱۰ سیاست‌های کلی که ابلاغ شده است، شورای نگهبان موظف است که شاخص‌ها و معیارها را تعیین کند. قبل از انتخابات متاسفانه نتوانستیم آن را به پایان برسانیم، ولی چند هفته است که در دستور کار قرار گرفته، بحث‌های خوبی صورت گرفته است و کم‌کم به جمع‌بندی‌هایی می‌رسیم که ان‌شاءا... آن را اعلام می‌کنیم که مجلس هم بر اساس آن، قانون جامعی را وضع کند، ولی هنوز در دستور کار است.» سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به اینکه این بحث هم شده که زنان در تعریف رجل سیاسی جای می‌گیرند، اظهار داشت: کل چیزی که در سیاست‌ها آمده است، شاخص‌ها و معیارهای رجل مذهبی سیاسی و مدیر و مدبر بودن است، طبیعتا باید این مباحث مطرح شود تا نظر آقایان را در این‌باره بدانیم. سخنگوی شورای نگهبان یادآوری کرد: شورای نگهبان جناحی تصمیم نمی‌گیرد.