ارزیابی حکم اعدام و قصاص قاتل‌آتنا

حکم صادره در خصوص قتل و بزه زنای به عنف با کودک نابالغ که منجر به مرگ وی گردیده است و همچنین سرقت ارتکابی از چند جهت قابل ارزیابی است. اول سرعت قابل تحسین و توجه در انجام تحقیقات مقدماتی و دادرسی که می‌تواند الگویی برای بسیاری از مراجع برای رسیدن به یک نظام قضائی کیفری باشد که بتواند احکامی را با شرایطی مانند حتمیّت، قطعیت و سرعت صادر کند. قطعا افکار عمومی از صدور چنین احکامی احساس رضایت خواهد نمود و قطع نظر از آرامش خاطر و احساس رضایت والدین این طفل معصوم اثر وضعی داشته و درضمن به‌دلیل اطمینانی که مردم نسبت به فرایند دادرسی پیدا می‌کنند، احساس امنیت در آنها را افزایش داده و درضمن موجب رعب و وحشت بزهکاران بالقوه را فراهم خواهد کرد. دوم، احکام قضائی به کیفیتی براساس دلایل قانونی و قضائی صادر گردیده که در عمل راه فراری برای مرتکب جرم باقی نگذاشته است، زیرا اگر مجازات اعدام مصرحه در ماده 224 بند پ یا مجازات قصاص در ماده 290 اجرا نشود، مجازات بعدی قابلیت اجرا خواهد داشت. سومین ارزیابی مربوط به ویژگی خاص متهم این پرونده می‌باشد. در این خصوص بارها گفته شد که مرتکبان چنین جرایمی دارای بیماری روحی و روانی بوده و خود یا یکی از اعضای خانواده مورد نوعی تجاوز جنسی یا جسمی قرار گرفته و یا در معرض آموزه‌های منفی قرار داشته و نهایتا در ضمیر ناخودآگاه آنها نوعی محرک منفی شکل گرفته که باعث بروز چنین رفتارهایی می‌شود. چنین رفتار مجرمانه‌ای از افراد متعادل و متعارف بعید است. به همین دلیل از لحاظ علمی شایسته بود که قبل از اظهارنظر نهایی این افراد مورد آزمایش‌های روانشناختی، جرم‌شناختی و شخصیتی قرار گرفته و پرونده شخصیت با کسب نظر از متخصصان مختلف تشکیل شود، زیرا اوصاف و ویژگی‌های چنین افرادی، حکایت از آن دارد که در ضمیر ناخودآگاه و شخصیت آنان، اختلال و مشکلاتی وجود دارد که اگر با آسیب‌شناسی و شناخت جزئیات آن به‌دست آید، قطعا چراغی برای مدیران بخش‌های مرتبط با رفتارهای ضداجتماعی خواهد بود. چنان که گفتیم، سرعت، حتمیت و قطعیت در اعمال واکنش اجتماعی امری محمود و ممدوح خواهد بود، اما پاک‌کردن صورت مساله، بدون توجه به عوامل موجده چنین رفتاری مانع بزرگی برای پیشگیری‌های اختصاصی به‌وجود خواهد آورد.
ادامه صفحه2