5 فوتی به ازای هر 10هزار خودرو در کشور

دانش پور- «پلیس برای امنیت، امنیت برای همه»؛ شعاری که امسال برای هفته ناجا انتخاب شده است. چند کلمه ای که اگر بخواهیم نگاهی عمیق و جست وجوگر به آن داشته باشیم به خوبی در می یابیم همه آن چه که امروز داریم به واسطه نکاتی است که در این جمله نهفته شده است. بدون تردید آن جا که پای امنیت ، نظم ، مقابله با اشرار و سوداگران مرگ ، برقراری نظم و حتی ارتقای قانون مداری در جامعه به میان می آید نمی توان از تلاشگری و اقتدار نیروی انتظامی نگفت. به ویژه آن جا که اقتدار ایران و امنیت و آرامش مردم، هدف مشترک و اصلی آن هایی می شود که در قامت نیروی انتظامی به دل ماموریت های حساس می روند یا آن هایی که در روزهای سفر، از آرامش و استراحت خود چشم می پوشند تا سلامت و امنیت درجاده ها و شهرها تامین شود. سفیدپوشانی که با هر بار دیدن تصادف و جان باختن هموطنانمان در جاده ها تمام قد لرزیده و حسرت خورده اند که می شد تمام این حوادث فقط با رعایت قوانین و هشدارها اتفاق نیفتد.
همزمان با هفته نیروی انتظامی فرصتی فراهم شد تا با رئیس پلیس راهور نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران به گفت وگو بنشینیم تا از دغدغه های سردار تقی مهری بشنویم .کسی که بیش از دو سال است در این مسئولیت شاهد بسیاری از تصادفات و حوادث خطرناک و دردناک بوده است.
سردار، هفته نیروی انتظامی را به شما و تمام همکارانتان تبریک می گوییم. از رسالتی که در حوزه راهور بر عهده دارید بفرمایید و این که دغدغه اصلی شما در این حوزه چیست؟
تسلیت می گویم ایام ماه محرم را و گرامی می دارم یاد شهدای مدافعان حرم به ویژه شهید حججی و شهدای نیروی انتظامی را که در مرزها و داخل شهرها برای ایجاد امنیت تلاش و مجاهدت کردند. بدون تردید مقوله امنیت، موضوع اصلی و اساسی برای همه مردم در ایران و در تمام کشورهای جهان است و وظیفه اصلی حکومت ها نیز برقراری امنیت است؛ موضوعی که در قرآن کریم هم آمده است. در زمانی که حضرت ابراهیم و حضرت اسماعیل خانه کعبه را تعمیر می کردند در دعایی فرمودند خدایا این جا را یک منطقه امن قرار بده.  ما حتی در روایت داریم که یکی از نعمت هایی که پوشیده است و مردم به وسیله چشم آن را احساس نمی کنند مسئله سلامتی است بنابراین رسالتی که ما بر عهده داریم رسالت سنگینی است به خصوص وقتی مسئله برقراری امنیت تردد در شهرها و جاده ها مطرح است.  امروزه انسان ها یا راننده هستند یا مسافر، یا عابر. هر قدر زمان می گذرد اهمیت استفاده از وسیله نقلیه بیشتر افزایش پیدا می کند و ما باید با همکاری همه دستگاه ها به این مسئله ورود کنیم تا نظم و انضباط ترافیکی در کشور حاکم شود.


اگر بخواهیم تحلیلی داشته باشیم درباره آمار تصادفات طی سال های گذشته، وضعیت فعلی را چگونه ارزیابی می کنید؟
طبق آمار موجود در سال 84 سالانه حدود 28 هزار نفر در سوانح رانندگی جان می دادند اما این عدد در سال 95(طی 10 سال )  کاهش یافته و به زیر 16 هزار نفر رسیده است . این امر با تلاش و هماهنگی و اطلاع رسانی خوب رسانه های گروهی از جمله روزنامه ها و رسانه ملی صورت گرفته است .
آیا این میزان کاهش تعداد کشته ها را بر اساس آمارهای جهانی مطلوب می دانید؟
عدد 16 هزار نفر کشته در جریان حوادث رانندگی ؛ عددی سنگین است و بدون تردید ما باید روی کاهش این رقم برنامه ریزی بیشتری انجام دهیم . البته باید توجه داشت که کاهش حدود 12 هزار نفر کشته نسبت به 10 سال قبل درحالی اتفاق اتفاده که ما با افزایش تعداد خودروها و موتورسیکلت ها مواجه هستیم. در سال 84 حدود هفت میلیون خودرو و چهار میلیون موتور سیکلت تردد می کرد اما اکنون بیش از 20 میلیون خودرو و 5/11 میلیون موتور سیکلت در شهرها و جاده ها تردد دارند، به عبارتی این عدد چند برابر شده است.
علاوه بر این، از سال 84 تا کنون میزان افزایش سفر در معابر و جاده ها 5-4 برابر شده است، اما ما شاهد کاهش آمار جان باختگان در حوادث رانندگی هستیم. باز هم تاکید می کنم که تعداد 16 هزار کشته در کشور بر اثر حوادث رانندگی سنگین است و باید کاهش پیدا کند.
برای ما می گویید در کشور چه تعداد از مردم گواهی نامه دارند؟
 هم اکنون 27 میلیون نفر گواهی نامه دارند . البته ما حدود 38 میلیون گواهی‌نامه صادر کرده ایم ولی تعداد رانندگان فعال بیش از 27 میلیون  نفردر کشور است .
مهم ترین علت وقوع حوادث رانندگی را چه می دانید؟
درموضوع تصادفات نکته قابل توجه اهمیت مثلث خودرو ، راننده و جاده است. عواملی که در شکل گیری تصادفات نقش دارند. به عبارتی با توجه به این که نقش اصلی در رفت و آمدها را انسان بر عهده دارد ما باید روی رفتار راننده بررسی دقیق تری داشته باشیم. بر این اساس یکی از اهداف کلان و مهم پلیس راهنمایی و رانندگی، بحث ارتقای فرهنگ ترافیک و اصلاح رفتار پرخطر رانندگان است. برای  محقق شدن این امر ما برنامه های متنوع اطلاع رسانی را  دنبال می کنیم . از طرق مختلف از جمله کمک گرفتن از مطبوعات و صدا و سیما.
کارشناسان معتقدند که آموزش از دوران کودکی نقش مهمی در نهادینه شدن این امر در ذهن دارد، برای این موضوع هم برنامه ریزی داشته اید؟
در تعامل با آموزش و پرورش برنامه ریزی ویژه ای را انجام داده ایم. از جمله حضور در مدارس از طریق برنامه ریزی در تشکیل همیاران پلیس . ما هم معتقدیم باید آموزش را از مدارس شروع کنیم .هم اکنون بیش از 10 میلیون همیار پلیس داریم. از طرفی برای پلیس یاران جوان و نوجوان درمقطع دبیرستان برنامه ریزی کرده ایم. حضور ماموران در مدارس برای آموزش نکات و قوانین راهنمایی و رانندگی از دیگر برنامه های ماست. همچنین در هماهنگی با شهرداری ها؛ برای ایجاد پارک ترافیک مشارکت داریم به نحوی که الان در تمام شهرها بوستان ترافیک ایجاد شده است و دانش آموزان برای آموزش قوانین راهنمایی و رانندگی از این پارک ها استفاده می کنند. با همکاری معلمان ؛ استادان دانشگاه و معلمان پرورشی هم برنامه ای  تحت عنوان فرهنگ یاران ترافیک را ترتیب داده ایم که  نتایج خوبی داشته است .  ما حتی با هماهنگی وزارت راه و شهرسازی برنامه های خاصی برای دهیاران ترتیب داده ایم و برنامه ریزی برای اقدامات ویژه در مناطق حادثه خیز را هم در دستور کار داریم.
به نقاط حادثه خیز اشاره کردید، برآوردی از  مناطق حادثه خیز کشور دارید؟
در گذشته در کل کشور  هشت هزار نقطه حادثه خیز داشتیم اما اکنون نقاط حادثه خیز کشور با کمک وزارت راه و شهرسازی و وزارت کشور به بیش از پنج هزار نقطه حادثه خیز کاهش یافته است. حدود سه هزار و 400 نقطه حادثه خیز مربوط به وزارت راه و دو هزار نقطه نیز مربوط به شهرداری هاست.
در کنار اضلاع مثلثی که اشاره کردید، موضوع ایمنی خودروها هم یکی از عوامل بروز تصادف است. برای افزایش ارتقای کیفیت خودروها تعاملاتی داشته اید؟
درباره مسائل مربوط به ارتقای کیفیت خودروها ما با وزارت صنعت و معدن و تجارت ، سازمان محیط زیست و وزارت کشور بحث معاینه فنی و مسائل مربوط به ارتقای استانداردها را مطرح کرده ایم و پیشنهادهایی هم ارائه دادیم از جمله نصب کیسه ایمنی هوا در خودروها که اکنون عملیاتی شده است. ما امیدواریم که در دیگر زمینه ها هم دولت برنامه ریزی لازم را انجام دهد و ما شاهد ارتقای کیفیت استاندارد خودروها باشیم.
طی سال های اخیر اقدامات زیادی برای نصب دوربین و تجهیزات جاده ای داشته اید، این امر تاثیری در کاهش حوادث داشته است؟
برای نصب تجهیزات و فناوری هایی مانند دوربین های سیار به منظور کنترل رانندگان پرخطر در جاده ها، هماهنگی خوبی با وزارت راه و شهرسازی انجام داده ایم. با پیگیری و هماهنگی با سازمان راهداری نیز، قرار است در جاده های شریانی کشور تا پایان سال 97 ، هزار و 800 دوربین نصب شود که تا کنون هزار و 200 دوربین نصب شده است. این دوربین ها از نسل جدید تجهیزات ثبت تخلف هستند که می توانند هم  سرعت لحظه ای هم سرعت میانگین را ثبت کنند. بدون تردید این تجهیزات می تواند به سفر ایمن مسافران کمک کند. البته این نکته را هم یادآوری می کنم که این دوربین ها به ۳۴ هزار کیلومتر جاده اختصاص می یابد درحالی که ما ۲۱۷ هزار کیلومتر جاده در کشور داریم که برون شهری است و ۴۵۰ هزار کیلومتر جاده هم در درون شهرها داریم؛ بنابراین باید همه جاده های کشور به سامانه های ثبت تخلف مجهز شوند تا بتوانیم رفتار رانندگان را کنترل کنیم. ما ۱۷۳ کد تخلفاتی داریم که امسال ۴۰ میلیون برخورد با تخلفات شده که ۳۸ درصد آن به وسیله دوربین بود و بقیه خودروها از ناحیه ماموران متوقف شدند.
اشاره ای هم به آمار تصادفات در تابستان امسال داشته باشید؟ آیا کاهشی در تعداد کشته شدگان داشتیم؟
تابستان امسال همزمان بود با تعطیلات عید فطر و تعطیلات عید قربان و غدیر و این امر باعث افزایش سفرها در تابستان امسال شد. خوشبختانه ما توانستیم با توجه به افزایش سفر کاهش تعداد جان باختگان را نسبت به سال گذشته داشته باشیم. اگر چه هنوز آمار دقیق میزان تصادفات و جان باختگان تا پایان شهریور استخراج نشده است اما ؛ شواهد حاکی از آن است که در تابستان امسال نسبت به سال قبل ، حدود سه درصد تصادفات منجر به فوت در سر صحنه تصادف کاهش یافته است.
موتورسواران، امروز یکی از چالش های حوادث رانندگی هستند، چه تعداد  موتور سوار هم اکنون در خیابان ها تردد می کنند؟
بله، طبق آمار 24 درصد کسانی که در تصادف فوت می کنند موتور سوار هستند. بنابراین رعایت بسیاری از نکات راهنمایی و رانندگی برای موتورسواران اهمیت بیشتری دارد.  ما طی سال های گذشته با افزایش تعداد موتورسیکلت ها هم مواجه بوده ایم که تعداد آن ها از چهار میلیون در سال ۸۴ به ۱۱ و نیم میلیون دستگاه موتور در سال ۹۵ افزایش یافته است .
علت اصلی تصادفات در ایام تابستان چه بوده است؟
علت حدود 80 درصد از تصادفات در این ایام و حتی دیگر روزهای سال، بی توجهی به جلو ، خستگی و خواب آلودگی بوده ، این موضوع عامل بیش از 33 درصد تصادفات در جاده ها بوده است، رعایت نکردن حق تقدم و سرعت غیرمجاز نیز از دیگر علت های بروز تصادفات است. به عبارتی استفاده از تلفن همراه یا رانندگی با خستگی یا خواب آلودی به بروز تصادف منجر شده است . علاوه بر این، آمارها نشان می دهد  63 درصد تصادفات در 30 کیلومتری شهرها اتفاق افتاده است. البته سرعت و سبقت غیرمجاز نیز علت بخش دیگری از تصادفات بوده است.  این نکته را هم در نظر بگیرید که این تصادف ها در برخورد دو خودرو با هم اتفاق نیفتاده است بلکه 33 درصد از تصادفات ناشی از بی توجهی راننده به جلو بوده و این بی احتیاطی به برخورد با اشیا، کوه و... منجر شده است بنابراین رعایت نکات و قوانین رانندگی حرف اول را در ایمن بودن سفر می زند.
 در مقایسه بین میزان حوادث و تلفات در ایران و دیگر کشورها، وضعیت ایران چگونه است؟
 آمار نشان می دهد که در آسیا به ازای ۱۰ هزار وسیله نقلیه در سال ۱۰ نفر کشته می شوند که این عدد در کشور ما در سال ۸۴ معادل ۳۲ نفر بود و در پایان سال ۹۵ به پنج نفر کاهش یافت. در عین حال میانگین جهانی ۷/۷ نفر و این رقم در آمریکا ۲/۷ نفر است.البته استفاده از وسیله نقلیه شخصی در کشورهای اروپایی بسیار کم است و مردم بیشتر از حمل و نقل عمومی به ویژه ریلی استفاده می کنند.
مجازات و قوانین درباره رانندگان خاطی در کشور ما و دیگر کشورها چگونه است؟
آموزش رانندگان بخش حمل و نقل عمومی در برخی کشورها بسیار ویژه است. نمرات منفی برای رانندگان حمل و نقل عمومی در مقایسه با رانندگان خودروهای شخصی بیشتر است و در برخی کشورها اگر راننده ای موجب قتل شود شش ماه زندانی و تا ۲۰ هزار دلار هم جریمه می شود و این نشان می دهد که قوانین و مقررات دنیا سختگیرانه است. در کشور ما کسانی که از مواد افیونی و الکلی استفاده می کنند تا شش ماه حق رانندگی ندارند و به مراجع قضایی هم معرفی می شوند اما در کشورهای دیگر که مصرف مواد الکلی منعی ندارد حتی اگر راننده در صندلی جلو الکل همراه داشته باشد حتما با او برخورد می شود و این نشان می دهد که برای کنترل رفتار راننده در دنیا مقررات سختگیرانه وضع می شود.
برای ایام اربعین حسینی چه تدابیری اندیشیده اید؟
به تازگی بازدیدی از مرز شلمچه داشتیم و تلاش می کنیم تا براساس تجربه‌ای که نیروی انتظامی دارد امسال تمهیدات ویژه ترافیکی را برای اربعین حسینی از جمله در زمینه پارکینگ ها و وضعیت حمل و نقل عمومی در مرز شلمچه پیش بینی کنیم. مانند سال‌های قبل خط ریلی برای جابه جایی از خرمشهر تا مرز نیز پیش بینی شده که به تسهیل در تردد کمک می کند. مردم هم باید در صورت تردد به صورت کاروانی و انفرادی نکات ایمنی در رفت و آمد به ویژه قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت کنند. در اربعین امسال، ماموران ناجا در همه ساعات و در هر سه مرز چزابه، شلمچه و خسروی آمادگی ارائه خدمات به زائران را دارند تا به سلامت به مبدا بازگردند.
به عنوان رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی چه توصیه ای به رانندگان دارید؟
بیشترین تاکید من به رانندگان این است که در هنگام سفر فقط به مقصد فکر نکنند. بلکه طی مسیر از مبدا تا مقصد شامل سفر می شود و رانندگان باید برای این مسیر برنامه ریزی داشته باشند. علاوه بر این، فراموش نشود که راننده باید قبل از حرکت از سلامت و ایمنی خودرو اطمینان داشته باشد و البته پس از هر دو ساعت رانندگی 15 دقیقه استراحت کند. توصیه نهایی هم احتیاط در رانندگی است. همان گونه که در همایش یادبود قربانیان حوادث رانندگی که روز پنج شنبه برگزار شد شعار ما این بود که " به احترام آن هایی که دوستم دارند و آن هایی که دوستشان دارم با احتیاط رانندگی می کنم". این شعار باید نهادینه شود و یادمان نرود که سهم ما از حوادث رانندگی چه میزان است ؟ ما نیاز داریم که فرهنگ ترافیک را ارتقا دهیم ، نقاط حادثه خیز را اصلاح کنیم و کیفیت قطعات خودروها را بالا ببریم .
سردار خوب است در این فرصت از برنامه هایتان در هفته نیروی انتظامی بگویید. 
به مناسبت هفته نیروی انتظامی برنامه ای با عنوان مسابقه موتور سواری را در مجموعه آزادی تهران برای همکاران نیروی انتظامی و خانواده های آن ها ترتیب دادیم تا   بر رعایت قوانین در سطح شهر تاکید بیشتری داشته باشیم. علاوه بر این، برنامه هایی هم برای تجلیل از خانواده و همسران کارکنان ترتیب داده ایم .همچنین برنامه مسابقه رالی خانواده کارکنان به منظور تاکید بر رعایت قوانین و مقررات و نه سرعت ،  دیدار با خانواده شهدا و عیادت از کارکنان بیمار ناجا، برنامه همایش ملی طلایه داران فرهنگ ترافیک و همایش دوچرخه سواران همیاران پلیس از جمله برنامه های هفته نیروی انتظامی است.