روزنامه خراسان

مقامات کردستان عراق لجاجت خواهند کرد

فائقه انوار- پس از شکست گفت وگوهای مقامات عراق با مقامات اقلیم کردستان برای لغو همه پرسی این اقلیم که به تجزیه کشور عراق منجر می شود، دولت عراق اقدامات تنبیهی خود را علیه اقلیم کردستان آغاز کرده است. در همین زمینه به تازگی دولت عراق از  ایران و ترکیه  خواسته است ضمن بستن تمامی گذرگاه‌های خود با منطقه کردستان عراق ، مبادلات  نفتی با این منطقه را معلق کنند و همچنین اقدامات امنیتی خود را در مناطق مشترک مرزی با اقلیم افزایش دهند. در این باره  گفت وگویی با اولین سفیر ایران بعد از سقوط حکومت بعث در عراق داشتیم. حسن کاظمی قمی طی سال های 1382 تا 1389 سفیر جمهوری اسلامی ایران در عراق  بود که اولین گفت وگوهای مستقیم ایران و آمریکا درباره عراق در قالب نشستی سه جانبه  باحضور  وی در هیئت ایرانی برگزار شد، وی سپس  جایگزین امین شریعتی دبیر ستاد توسعه اقتصادی ایران و عراق شد. کاظمی قمی معتقد است :«همه پرسی انجام شده در اقلیم خاستگاهی داخلی نداشته و متاثر از تحریکات خارجی است ...نه تنها دولت اقلیم بلکه مردم کرد عراقی متضرر اصلی بازی غیرقانونی مقامات خود خواهند شد» او تاکید می کند :دیگر زمان رد وبدل کردن پیام با مقامات اقلیم گذشته است و ......»این دیپلمات ارشد کشورمان  که به روابط اقتصادی و بازرگانی ایران و عراق  احاطه کافی و دقیقی دارد به سوالات ما پاسخ داد که  مشروح آن را در ادامه می خوانید.
 
* به تازگی وزارت خارجه عراق طی یادداشتی رسمی به سفارتخانه‌های ایران و ترکیه در بغداد، از این دو کشور خواست ضمن بستن تمامی گذرگاه‌های خود با منطقه کردستان عراق ، تعاملات نفتی با این منطقه را معلق کنند، ارزیابی شما از این اقدام چیست ؟
همکاری های بین ایران و کردستان عراق در چارچوب توافقات بین دو دولت ایران و عراق صورت گرفته است، بر این مبنا، جمهوری اسلامی ایران تعاملات خوب اقتصادی با کردستان عراق را همانند دیگر مناطق دنبال می کرد. اقدام اخیر برخی از رهبران کرد عراق در برگزاری همه پرسی جدایی طلبی از عراق نه تنها مغایر با مفاد قانون اساسی عراق به عنوان میثاق ملی است که کردها در تدوین آن  نقش داشتند و در همه پرسی به آن رأی داده بودند،  بلکه مغایر قوانین بین الملل است. از این رو دولت عراق این کار را نقض حاکمیت ملی و نقض تمامیت ارضی و وحدت ملی دانست و  اعلام کرد که با آن برخورد خواهد کرد. دولت عراق به صورت قانونی وظیفه حمایت از تمامیت ارضی خود را داردو یکی از اقداماتی که برای حفظ تمامیت ارضی و مرزنشینی خود دنبال می کند، دعوت به همکاری از کشورهای همسایه است. در همین زمینه دولت عراق پس از آن که از طریق گفت وگوها و مذاکرات نتوانست برگزار کنندگان این همه پرسی را به رعایت احترام به قوانین ملی و بین المللی مجاب کند، به روش های دیگر روی آورد و درخواست عراق از ترکیه و ایران برای  بستن تمامی گذرگاه‌های خود با منطقه کردستان عراق و تعلیق تعاملات نفتی با این منطقه در همین زمینه است.به اعتقاد من این همه پرسی بیش از آن که خاستگاه داخلی داشته باشد، خاستگاه خارجی داشت ونقش رژیم اشغالگر قدس دراین  موضوع کاملا روشن است. این رژیم تشویق و تأیید کننده این اقدام بود چراکه همیشه به دنبال بی ثباتی در منطقه و جهان اسلام است تا درسایه آن به منافع خود برسد همچنین آمریکایی ها برخلاف ادعایی که دارند، رهبران کرد را در انجام این حرکت جدایی طلبی تشویق کردند. طبیعتا این اقدام تهدیدی برای منطقه است و خطری برای آینده منطقه خواهد بود.
*آیا جمهوری اسلامی ایران به این درخواست دولت عراق پاسخ  مثبت خواهد داد؟
این اقدام جدایی طلبانه نه تنها تمامیت ارضی عراق را نقض می کند بلکه موجب بی ثباتی در منطقه می شود. یعنی این که مجموعه ای خارج از قانون بر مبنای یک موضوع قومی بخواهد همه پرسی برگزار و خود را از کشور جدا کند به اقوام و قومیت های دیگر در جغرافیایی دیگر تسری پیدا می کند. از این رو کشوری مثل جمهوری اسلامی ایران درخواست دولت عراق را اجابت می کند. این امر طبیعی است، اگر کشورهای منطقه از دولت عراق در این باره حمایت نکنند، در آینده مشکلات فراوانی را در منطقه ایجاد خواهد کرد. در یک نگاه کلی ، شرایط کردهای عراق در مقایسه با فرایند 50سال گذشته، درهیچ مقطعی ازچنین شرایط خوبی برخوردار نبودند که این ناشی از نگاه مثبت دولت عراق به مردم کرد خودش بوده است.امروز منطقه کردستان عراق در حوزه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و ... از پیشرفت های قابل توجهی برخوردار است. همچنین دولت عراق این اجازه را به کردستان عراق داد که همکاری های اقتصادی را با کشورهای همسایه داشته باشد. به عبارت دیگر، دولت عراق در زمینه کمک به کردها خدمات فراوانی انجام داد ولی بهانه برخی مقامات کرد این است که دولت مرکزی عراق همکاری با ما ندارد و در این همکاری به بن بست رسیده و مستقل باشیم. به هر حال، دولت عراق در شرایطی که هنوز با بحران جریان تکفیری و تروریستی درگیر است، تلاش کرد که از طریق مذاکره و راه مسالمت آمیز مشکل را حل کند اما پاسخ دریافت نکرد. از این رو اقدامات تنبیهی خود را شروع کرد، از جمله این که از دولت های همسایه خواسته است تا روابط اقتصادی را قطع کنند و این روابط در چارچوب آن چه که دولت عراق می خواهد انجام بگیرد. به همین دلیل جمهوری اسلامی ایران و ترکیه به خواست دولت عراق پاسخ خواهند داد. انجام و عملیاتی کردن این درخواست برای دولت ها کار مشکلی نیست.


* در این میان ضرر اصلی را اقلیم کردستان خواهد دید؟
نه تنها دولت اقلیم بلکه مردم کرد عراقی متضرر اصلی بازی غیرقانونی مقامات خود خواهند شد.از طرفی، هم اینک زمینه های بروز اعتراض های مردمی و گروه های سیاسی در داخل کردستان عراق فراهم شده است و در برخی موارد شاهد برخی اعتراض ها هستیم . وقتی شرایط اقتصادی بحرانی شود و سرمایه گذاری های اقتصادی انجام نشود، وقتی دولت بغداد مانع سرمایه گذاری کشورها و شرکت های خارجی دراین منطقه و مانع خرید نفت از این منطقه شود، بحران اقتصادی گریبان گیر مردم کردستان خواهد شد. در نتیجه مردم منطقه ای که تا امروز نیازمند واردات از کشورهای دیگر هستند، تحت فشار قرار می گیرند و این فشاراعتراضات  آن ها را به دنبال خواهد داشت.
* اگر مرز ایران با اقلیم کردستان عراق بسته شود، نداشتن تعاملات اقتصادی اقلیم با ایران چه میزان به این منطقه ضرر خواهد زد؟
ببینید عمده تعاملات در این منطقه از طریق مرزهای مشترک ترکیه و ایران انجام می گیرد.جمهوری اسلامی ایران یکی از طولانی ترین مسیرهای ترانزیت برای واردات کالاهای دیگر کشورها به کردستان عراق  است. بنابراین اگر این مسیرها قطع شود، طبیعتا اولین واکنش تعادل بین عرضه و تقاضای کالا در این منطقه به هم می خورد. اقلیم کردستان در طول دو، سه سال، یکی از اقدامات غیرقانونی که انجام داد، فروش نفت بود. مقامات این منطقه به رغم درخواست دولت عراق، حاضر نشدند که بگویند نفت خود را  به چه میزان و به کجا می فروشند در حالی که فروش نفت براساس قانون عراق در اختیار وزارت نفت عراق است، در مقابل این اقدام غیرقانونی، دولت عراق  بودجه کردستان را قطع کرد. هم اینک بیش از دو سال است که حقوق کارمندان در منطقه کردستان عراق به تعویق افتاده است ،بنابراین با بسته شدن مرزها بر مشکلات مردم این منطقه افزوده می شود. علاوه بر این، همه پرسی جدایی طلبانه کردستان نگرانی هایی را برای دیگر اقوام کشور عراق به دنبال دارد، چراکه این اقدام غیرقانونی وحدت ملی عراق را تحت تأثیر خود قرار می دهد. در این میان، وظیفه دولت عراق حفظ وحدت و تمامیت ارضی و حاکمیت ملی است، باید با این پدیده برخورد کند. درخواست هایی که دولت عراق از ایران و ترکیه داشته، یکی از اقدامات تنبیهی عراق علیه این اقدام است و فکر می کنم شرایط برای اقلیم سخت تر خواهد شد.
* یعنی در آینده دولت عراق اقدامات سخت تری در پیش می گیرد؟
قطعا، اگر مسئله پافشاری برتجزیه درعراق تداوم یابد ، تجزیه یعنی بی ثباتی، ناامنی، شورش و ... این شرایط زمینه قدرت گرفتن جریان های تروریستی و تکفیری را در عراق و در نتیجه تأثیرات سوء امنیتی شدیدی در مرزهای کشور عراق با کشورهای همسایه درپی دارد .این در حالی است که امنیت در مرزها یکی از موضوعات بسیار مهم برای جمهوری اسلامی ایران است و ناامنی برای ایران در حاشیه مرزهایش قابل قبول نخواهد بود.
* به تازگی سردار جزایری اعلام کرد که به درخواست دولت عراق کنترل مرزهای مشترک دو کشور افزایش یافته است.
بله، دقیقا همین طور است. اگر تروریست ها و عوامل ناامنی بخواهند از منطقه اقلیم کردستان سوءاستفاده کنند جمهوری اسلامی ایران با قاطعیت واکنش نشان می دهد و ترکیه نیز به همین گونه عمل می کند. در فضای منطقه ای که امروز دشمنان این منطقه به دنبال ایجاد بی ثباتی و ناامنی هستند، کشورهایی مثل جمهوری اسلامی ایران با سرکوب کردن عوامل ناامنی، اجازه گسترش بی ثباتی را در منطقه نمی دهند.
*   همه پرسی  اقلیم کردستان  مصادف شد با درگذشت جلال طالبانی، وزیر خارجه کشورمان در مراسم تدفین وی شرکت کرد. آیا در مراسم گفت وگویی بین ظریف و بارزانی انجام شده است یا خیر؟
تا آن جایی که من اطلاع دارم، دیدار وزیر خارجه کشورمان با رئیس جمهور عراق انجام شده است. براساس گفته های آقای ظریف، در این دیدار بر تمامیت ارضی و وحدت ملی عراق تأکید شده است.
* منظور من  گفت وگوی بین ظریف و بارزانی است.
اطلاعی از گفت وگوها ندارم اما چیزی که روشن است، مواضع رسمی جمهوری اسلامی ایران در بالاترین سطح یعنی از سوی مقام معظم رهبری در دیدار با رئیس جمهور ترکیه بیان شده است. دیگر نیاز به گفت وگوی دیگری یا رد و بدل شدن پیام خاصی نیست چراکه مواضع رسمی ایران به صورت آشکار بیان شده است. آن ها اگر بخواهند تجدیدنظری انجام بدهند، باید با دولت مرکزی عراق مذاکره و گفت وگو داشته باشند. اما در غیر این صورت، با واکنش شدید عراق و کشورهای همسایه عراق مواجه خواهند شد.
* در مراسم تدفین مرحوم طالبانی، پیکر او با پرچم اقلیم کردستان پوشانده شده بود. آیا این که هیئت بلندپایه ایرانی در این جلسه حضور داشت، پیام سیاسی خاصی دارد؟
هیچ پیام سیاسی خاصی نداشت. مرحوم طالبانی به عنوان یک معارض بزرگ با چندین سال سابقه مبارزه سیاسی و به عنوان یکی از شخصیت های بزرگ عراقی در طراحی و مهندسی، تقویت و توسعه همکاری های بین ایران و عراق همواره نقش به سزایی داشت. او در طراحی عراق جدید سهم بزرگی داشت و شخصیت مورد احترام مردم و مسئولان ایرانی است. ایران نقش او را در دوران مبارزه با صدام و پس از آن فراموش نمی کند. از طرف دیگر، او عامل وحدت ملی در عراق بود. تا سه سال پیش که او نقش مهمی را در عرصه سیاسی کشور بازی می کرد ، شاهد این مشکلات نبودیم. بنابراین برای مراسم تدفین این چنین شخصیتی جا داشت که مقامات ایران در بالاترین رده خود حاضر شوند.
* در همین مراسم تعدادی از نمایندگان پارلمان عراق در اعتراض به این عمل مراسم را ترک کردند.
آن ها به عنوان نمایندگان بخشی از مردم عراق به طور قطع دلایل خود را داشتند اما من تأکید می کنم حضور ایران در این مراسم به دلیل شخصیت مرحوم طالبانی و نقش مهم و ارزنده وی در وحدت ملی عراق و توسعه و تقویت همکاری های دو کشور بوده است.
* با توجه به سوابقی که شما در عراق داشتید و از نزدیک با مسائل این کشور و منطقه کردستان عراق آشنا هستید، چشم انداز اقدام مقامات کرد عراقی را چگونه می بینید؟
چیزی که من می خواهم بگویم این است که عراق از بحران ها و چالش های مهم تر عبور کرده است، به طور طبیعی این یکی از مواردی است که عراق از آن عبور خواهد کرد. اما این که مقامات کرد بر رفتار خود پافشاری و لجاجت کنند، بعید نیست چرا که آن ها معتقدند اگر از این مسیر بازگردند، پایان دوره سیاسی شان خواهد بود. بنابراین آن ها بر اقدام غیرقانونی و احساسی که تحت تأثیر حمایت های رژیم صهیونیستی انجام شد، پافشاری می کنند در صورتی که این اقدام ادامه پروژه داعش و گروه های تکفیری در ایجاد بی ثباتی و ناامنی در عراق و منطقه است. اما عراق به طور قطع در مقابل این اقدام تجزیه طلبانه برخورد قاطع خواهد داشت تا تمامیت ارضی خود را حفظ کند.
* در این میان، رفتار ترکیه را در همراهی با عراق و ایران چگونه می‌بینید؟ چرا که به نظر می رسد سیاست های اردوغان قابل اطمینان نیست.
تصور این است  که، تهدید ناشی از همه پرسی تجزیه خواهی انجام شده در اقلیم کردستان برای ترکیه بیشتر از اقوام و کشورهای دیگر است، یعنی خطر نه تنها متوجه امنیت ملی عراق بلکه برای ترکیه نیز خواهد بود. در ترکیه بیش از 20میلیون کرد زندگی می کنند، کردهایی که بخش اعظم آن ها در حال مبارزه با دولت ترکیه هستند. این اقدام فضا را برای اقدام مشابه در ترکیه باز خواهد کرد و این به مصلحت ترکیه نخواهد بود. از سوی دیگر، ترکیه در تعاملات تجاری و اقتصادی، خود با عراق و تعاملات تجاری و اقتصادی، خود با کردستان  به یقین به این نتیجه خواهد رسید که توازن و ثبات در کجاست بنابراین همکاری های اقتصادی، سیاسی، امنیتی و ... با عراق را ترجیح خواهد داد.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
«حشاشین» چرا ممنوع شد؟ و چرا حالا ممنوع شد؟! (شهروند) کمک‌های اهدایی به سیل‌زدگان سیستان و بلوچستان  در کارت‌خوان عبدالحمید!  (کيهان) آقایان زیباکلام، فاضلی، ارمکی! این بود غایت لیبرال‌بودن شما؟! (جوان)بازداشت موعود شمخاني تأييد شد (اعتماد)
سایر اخبار این روزنامه
سد گتوند ؛ 5 دولت وآشی که شور شد خانم بازیگر! شوهر خواهر مثل پدر نیست... کی روش، نامزد بهترین مربی فوتبال جهان و ایران، تیم اول فیفا سرما در راه، بازسازی ناتمام هزینه کرد 400 میلیون دلاری ایرانیان برای سفر به ترکیه طی 5 ماه آیا بازنشستگان زیاده خواهند؟ ! طالبان: با داعش متحد نشده ایم سخنگوی قوه قضاییه خبرداد : بازداشت فردی با 3 هزار میلیارد تومان بدهی به 14 بانک هشدار فرمانده سپاه به ترامپ: ارتش آمریکا را هم سنگ داعش در نظر خواهیم گرفت مقامات کردستان عراق لجاجت خواهند کرد ناطق نوری: مدیریت در خون هاشمی رفسنجانی بود دادستان کل: به زودی تکلیف تلگرام را روشن می کنیم نقشه هولناک قاتل مرموز برای دریافت پول از بیمه ها جهش ارز، سقوط بورس درمان بیماران خاص و سرطانی رایگان شد