تلاش همه‌جانبه رانتخواران برای واردات پرتقال ادامه دارد

گروه بازرگانی- عملکرد جزیره‌ای و ناهماهنگی میان دستگاه‌های دولتی و بخش‌خصوصی به حدی افزایش یافته که موضوع واردات 20 هزار تن پرتقال از مصر اگرچه به تایید مسوولان دولتی نرسیده و سکوت معاون بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی، رییس سازمان تعاون روستایی و‌.‌.‌. را دربرداشته است اما به گفته رییس اتحادیه بارفروشان، پرتقال وارداتی از مصر به کشور رسیده و از 20 تا 25 اسفند توزیع خواهد شد‌. همچنین به گفته رییس اتحادیه صادرکنندگان میوه، چهارم بهمن‌ماه ستاد تنظیم بازار طی مصوبه‌ای برای تنظیم بازار مرکبات برای شب عید به وزارت جهاد کشاورزی دستور خرید و واردات 100 هزار تن پرتقال را داده بود که در مرحله اول 20 هزار تن از مصر وارد کشور شده در حالی که رقمی حدود 60 هزار تن پرتقال نیز از ترکیه خریداری شده است‌. این در حالی است که هنوز بر سر واردات پرتقال دستوری رسمی از سوی وزارت کشاورزی صادر نشده است و همچنان برخی مسوولان نظیر مهدی خلیلی، سخنگوی سازمان جهاد کشاورزی مازندران با اصرار بر بی‌نیازی نسبت به واردات مرکبات هرگونه واردات به صورت رسمی را تکذیب می‌کنند‌.
اما با این حال حسن صابری، رییس اتحادیه بارفروشان با وجود تکذیب مسوولان دولتی مبنی بر واردات پرتقال از مصر به فارس گفت‌: کشتی پرتقال مصری پهلو گرفته و قرار است پرتقال‌های وارداتی از 20 تا 25 اسفند از طریق میادین تره‌بار و سازمان مرکزی میوه بین مغازه‌ها برای تنظیم بازار شب عید توزیع شود‌.
او از نرخ این پرتقال‌ها اظهار بی‌اطلاعی کرد و در ادامه افزود‌: با آنکه با وفور پرتقال در بازار مواجهیم، اما مشکل اینجاست که پرتقال‌های تامسون شمال خشک شده و کیفیت ندارند‌.
وی با اشاره به اینکه پرتقال‌های جنوب به دلیل حجم کم و عرضه محدود با قیمت بالاتری عرضه می‌شود، خاطرنشان کرد‌: اکنون این پرتقال‌ها کیلویی 9 هزار تومان روانه بازار می‌شود‌.


صابری همچنین در مورد سایر اقلام میوه موجود در بازار هم گفت‌: به وفور اقلام میوه از جمله سیب،‌ خیار و موز در بازار مصرف وجود دارد و قیمت نیز متعادل است اما نارنگی بندری نیز به دلیل کمبود عرضه بین 8 تا 12 هزار تومان عرضه می‌شود‌.
واردات برای تامین منافع برخی افراد
در این میان در حالی که واردات پرتقال‌های مصری در واقعیت اثبات شده است، برخی مسوولان نسبت به واردات پرتقال واکنش‌ نشان دادند‌.
آنها بر این عقیده هستند که قیمت تمام‌شده پرتقال وارداتی از مصر کیلویی 2300 تا 2500 تومان است اما قرار است در داخل کشور به کیلویی پنج هزار تومان به فروش برسد که این جفا در حق تولیدکننده و مصرف‌کننده است. ضمن اینکه معترضان می‌گویند به تجربه دیده شده این گونه واردات قیمت محصول داخل را نیز افزایش می‌دهد و بعد از مدت کوتاهی همین پرتقال وارداتی را کیلویی 8-7 هزار تومان خواهند فروخت‌.
آنها عدم حمایت‌ها از سوی دولت را نشانه رفته و می‌گویند دولت هیچ حمایتی از بخش کشاورزی نمی‌کند‌. به عنوان مثال در سرمازدگی اخیر قرار بود 2500 میلیارد تومان تحت عنوان خسارت و خرید و ذخیره‌سازی به باغداران پرداخت شود که حتی ریالی پرداخت نشد‌.
بر همین اساس حسین مرادی، عضو هیات‌مدیره اتحادیه صنف بارفروشان گفت: تولید میوه در کشور به حد کافی انجام می‌شود که نه‌تنها کفاف جمعیت 80 میلیونی بلکه در صورت استفاده از ظرفیت‌های فراوان آن در کشور می‌تواند پاسخگوی جمعیت 500 میلیون نفری هم باشد‌.
وی در ادامه با بیان اینکه نیازی به واردات پرتقال با وجود سرمازدگی در منطقه شمال نبود، گفت: انبارهای کشاورزان شمال اکنون پر از پرتقال است‌. تنها یک‌سوم محصول شمال از بین رفته است اما چون امسال «سال آور» بود تولید برای تامین نیاز مردم به حد کافی انجام شده است‌.
مرادی معتقد است پشت پرده این واردات دست رانت‌خوارانی است که تعداد آنها به انگشتان دست نمی‌رسد، اینها کسانی هستند که قبلا به وزارت صنعت و بازرگانی خط می‌دادند و اکنون به وزارت جهاد کشاورزی خط می‌دهند‌. در هر حال اگرچه در ظاهر هم واردکننده شرکتی دولتی یا غیردولتی باشد اما منافع این تعداد اندک تامین می‌شود‌.
وی در ادامه گفت: واردات میوه محدود به پرتقال نیست، ‌محصولاتی مانند شبرنگ و انگور هم به صورت قاچاق از شیلی وارد می‌شود و قرار است واردات پرتقال از ترکیه هم انجام شود‌.
مرادی معتقد است واردات محصولات کشاورزی به مرور کشاورزان را از گردونه تولید خارج کرده به‌طوری که طی 40 سال گذشته تعداد کشاورزان کشور به نصف کاهش یافته است و اکنون نیز حال و روز خوشی ندارد‌. درآمد آنها بسیار اندک و هزینه‌های تولید بسیار بالا رفته، به‌طوری که آنها روز به روز بدهکارتر می‌شوند‌.
وی گفت: اطلاع دارم که بسیاری از کشاورزان سال به سال به بنگاه‌های بارفروشی بدهکار می‌شوند و از آنها وام‌های قرض‌الحسنه دریافت می‌کنند‌.
علی حاج‌فتحعلی، دبیر سابق اتحادیه بارفروشان نیز با انتقاد از واردات اخیر پرتقال به کشور گفت: این واردات با وجود تولید کافی در کشور صورت گرفته و به نوعی قانون دولت مبنی بر عدم واردات محصولات کشاورزی به غیر از آنهایی که در داخل تولید می‌شود را نقض می‌کند‌.
وی گفت: مساله اصلی این است که به شرکت‌های زیرمجموعه وزارت جهاد مجوز داده‌اند تا چنین وارداتی انجام شود و سوال این است که چرا 150 هزار تن باید وارد شود ‌اگر می‌گویند منطقه شمال را سرما زده و محصول را از بین برده این تنها بخش اندکی از تولید بوده و نیاز به این حجم واردات نبوده است‌.
پرتقال‌های خارجی هم سرمازده هستند
در ادامه جلیل جلیل‌زاده، بارفروش میدان میوه و تره‌بار مرکزی گفت: پرتقال‌های مصری در بندر مرسین ترخیص شده و قسمت به قسمت ترخیص شده و وارد کشور می‌شود اما مساله اصلی این است که واردات محدود به مصر نیست و خبرهایی داریم که اینها از ترکیه هم وارد می‌کنند در حالی که خود محصولات ترکیه را سرما زده است و بسیار نگرانی وجود دارد که با هزینه بیت‌المال دوباره پرتقال‌های سرمازده وارد کشور کنند که آن موقع تصور خواهد شد این پرتقال‌های سرمازده از منطقه شمال ایران است‌.
قیمت پرتقال سر به فلک کشید
در این میان در حالی که مسوولان وزارتخانه‌های کشور بارها نسبت به واردات میوه برای تامین نیاز بازار شب عید اظهار بی‌نیازی کرده‌اند اما شواهد بازار حاکی از آن است که قیمت پرتقال طبق گفته رییس اتحادیه میوه و سبزی سر به فلک کشیده به‌طوری که در حال حاضر با توجه به اینکه کمتر از 25 روز به عید باقی مانده است، قیمت هر کیلوگرم پرتقال جنوب در سطح خرده‌فروشی تا 10 هزار تومان و نارنگی جنوب تا هفت هزار و ۷۰۰ تومان افزایش یافته است‌. همچنین در برخی مناطق شهر تهران این میوه‌ها با قیمت‌های بالاتری نیز به فروش می‌رسد‌.
از همین‌رو رییس اتحادیه میوه با بیان اینکه قیمت پرتقال جنوب به ۱۰هزارتومان رسیده است، گفت‌: اگر دولت می‌خواهد پرتقال وارد کند، این کار را کنترل‌شده انجام دهد‌.
حسین مهاجران تصریح کرد‌: انتظارمان این است که در صورت واردات، این امر کنترل شده باشد تا به تولید داخل آسیب وارد نشود؛ محصولات وارداتی در سردخانه‌ها ذخیره شود و اگر شب عید با کمبود این محصول و بحران در بازار مواجه شدیم به بازار تزریق شوند‌.
وی در ادامه اظهارداشت‌: درحال حاضر قیمت هر کیلوگرم پرتقال جنوب بین ۴۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ تومان، نارنگی بندرعباس ۸۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰ تومان، گریپ فروت بین ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان، لیموشیرین بین ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ تومان، پرتقال تامسون شمال آبدار ۳۰۰۰ تومان، پرتقال کم آب ۵۰۰ تومان، سیب درختی سفید ۶۰۰۰ تومان و نوع قرمز آن ۵۰۰۰ تومان است‌.
مهاجران در رابطه با قیمت سایر میوه‌ها ادامه داد‌: نرخ هرکیلوگرم سیب درختی درجه دو بین ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان، موز بین ۳۸۰۰ تا ۴۲۰۰ تومان، کیوی ۳۵۰۰ تا ۴۵۰۰ تومان، خیار ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ تومان، توت فرنگی گلخانه ۱۵۰۰۰ تومان، خیار بوته‌ای بین ۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰ تومان، پیاز و سیب‌زمینی ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ تومان، سبزی خوردن ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ تومان و سبزی جور(پلو، کوکو، آش و قورمه) ۱۲۰۰ تا ۲۰۰۰ تومان است‌.
وی با بیان اینکه میوه‌های خارجی در میزان بسیار اندک همچنان در بازار توزیع می‌شوند، گفت‌: نرخ میوه، سبزی و صیفی در یک هفته گذشته به دلیل بارش شش روزه باران و توقف ورود این محصولات از جنوب کشور افزایش کاذبی یافته است‌.
نارنگی کیلویی 14500
اما گشت و گذاری در بازار حاکی از آن است که قیمت مرکبات در کمتر از یک ماه مانده به پایان سال دوباره افزایش افسارگسیخته‌ای را تجربه می‌کند و قبل از واردات و توزیع پرتقال‌های تنظیم بازار، خود را مورد توجه مردم قرار داده است‌. قیمت بالای پرتقال و نارنگی در بازار با نرخ‌های کاذبی به فروش می‌رسد که تا حد زیادی شرایط خروج خود از سبد مصرفی مردم را فراهم کرده است‌.
در حال حاضر هرکیلوگرم پرتقال تامسون جنوب 7850 تومان، پرتقال رسمی جنوب 3900 تومان، پرتقال توسرخ جنوب 8300 تومان و پرتقال ریز آبگیری جنوب 2800 در مناطق مرکزی شهر تهران به فروش می‌رسد‌. قیمت مرکبات شمال اما وضعیت به‌مراتب بهتری برای مصرف‌کنندگان دارد به‌طوری‌که پرتقال توسرخ شمال 4800 تومان و تامسون شمال 2600 تا 3500 تومان به فروش می‌رسد‌.
قیمت نارنگی‌های جنوب نیز که در غیاب نارنگی شمال یکه تازی می‌کنند، دست‌کمی از قیمت پرتقال ندارند به‌طوری‌که هر کیلوگرم نارنگی تخم پاکستانی 7700 و نارنگی بندری 14500 تومان به فروش می‌رسد‌. سایر مرکبات اما قیمت متعادل‌تری در مقایسه با نارنگی و پرتقال دارند به‌طوری ‌که هر کیلوگرم گریپ‌فروت 4300و لیمو شیرین 3750 در سطح خرده‌فروشی به فروش می‌رسد‌.
در این میان هر کیلوگرم انار شیراز با قیمت4800، سیب سفید و قرمز مرغوب 4400 تا 4700 تومان، خیار جالیزی 2400 تومان، گوجه جنوب 1950تومان و سیب فرانسه 15000تومان به فروش می‌رسد‌.
اگرچه طی روزهای اخیر شاهد فعالیت گسترده دلالان برای ایجاد جو روانی و متشنج کردن بازار هستیم اما واقعیت این است که با وجود وفور پرتقال‌های شمال در بازار، مرکبات شمالی عمدتا کیفیت نامناسبی دارد‌. به همین دلیل قیمت پرتقال‌های جنوب روز به روز با افزایش بیشتری مواجه می‌شود و در صورتی که واردات برای تنظیم بازار شب عید صورت نگیرد، با قیمت‌های نجومی‌تری در ایام نوروز روبه‌رو خواهیم بود‌. این درحالی است که علاوه بر کمبود فعلی مرکبات در بازار، کافی نبودن نظارت‌های لازم بر قیمت میوه در سطح عمده و خرده‌فروشی و همچنین جریمه‌های ناچیز برای قاچاقچیان میوه از دلایلی است که به تشنج بازار و گرانفروشی‌ها دامن می‌زند‌. با این حال انتظار می‌رود مسوولان مربوطه در راستای تنظیم بازار اقدامات کنترل شده‌ای انجام دهند تا واردات مرکبات با خطر ورود آفت جدید همراه نبوده و با برنامه‌ریزی دقیق منجر به آرامش بازار شود‌.