اجلاس تهران و آینده روابط بین‌الملل

سفر رئیس‌جمهور روسیه به ‌ایران از جنبه‌های مختلف حائز اهمیت است. در شرایط فعلی منطقه، رویکرد ترامپ به برجام و... ایران و روسیه مسائل مهمی برای بررسی مشترک در دست دارند. پس از مشکلات ایجادشده در مسیر برجام به‌دلیل سیاست‌های دولت آمریکا و اعتراضات جدی اروپایی‌ها این سوال پیش آمد که روسیه در این مورد چه موضعی دارد. به احتمال زیاد سفر ولادیمیر پوتین به ‌ایران بیش از هر چیز دیگری برای پاسخ‌دادن به ‌این سوال است. همان‌گونه که فدریکا موگرینی با اظهار نظرهای متعدد از برجام حمایت کرد، حضور پوتین در تهران به معنی ایستادن پشت برجام است. روسیه در مواردی به ما بی‌وفایی کرد، اما آن‌گونه هم نیست که تا این حد علنی بر خلاف منافع ایران عمل کند. این سفر پیامی به ترامپ می‌دهد که برجام در اختیار یک طرف نیست تا هرگونه خواست با آن برخورد کند. همچنین اخیرا برخی مقامات اسرائیلی از قول روسیه اعلام کرده بودند که‌ ایران باید از سوریه خارج شود. در این مورد باید در نظر داشت که کشوری مانند روسیه در چنین مسائل استراتژیکی توازن قوا را در نظر دارد. در شطرنج حضور در سوریه، هر کس خانه خاصی را پر می‌کند و با خروج نیروهای ایرانی خلأ ایجادشده به هیچ عنوان به سود صلح و امنیت نخواهد بود. روسیه می‌داند در چنین وضعیتی عدم حضور نیروهای ایرانی اشتباه است و بعید است تا این اندازه ناپخته عمل کند که در این وضعیت توازن نیروها در سوریه، برای خوشایند اسرائیل با خالی شدن جبهه همراه خود موافق باشد. اگر آمریکا، اسرائیل و هر کشوری ادعا می‌کند نیروهای ایرانی باید از سوریه خارج شوند، چرا حضور خود در این منطقه را کم نمی‌کنند؟ چه کسی این حق را برای آنان قائل شده که در عین حضور در سوریه، ایران را برای خروج تحت فشار بگذارند؟ از سویی در شرایط فعلی و تلاش‌های عربستان برای نزدیکی به روسیه نیز این اقدام پوتین قابل توجه است. هرچند عربستان و هر کشور دیگری می‌تواند هر آرزویی داشته باشد، اما به عمل رسیدن آن شرط است. پوتین با این سفر اعلام می‌کند نزدیکی روسیه به‌ ایران با چنین تلاش‌هایی از سوی کشورهایی مانند عربستان به خطر نمی‌افتد. ایران جدا از هر تغییری در عرصه بین‌الملل باید موازنه‌ها را به‌گونه‌ای به نفع خود رقم زند که هیچ نگرانی در مورد تغییر موضع سایر کشورها نداشته باشد. باید همواره‌ عناصری داشته باشیم تا توان تاثیرگذاری بر معادلات قدرت در اختیارمان باشد.
* تحلیلگر مسائل بین‌الملل