روزنامه قانون
1396/08/14
فرهنگ‌سازي يكي از راه‌‌هاي حل بحران آب است
مشكلات آبي در كشور سال‌هاست به بحران تبديل شده است و اگر به اين موضوع مهم توجهي نشود، در آينده بايد هزينه‌هاي سنگين‌تري براي رفع آن پرداخت. استان يزد نيز از بخش‌هاي كويري وكم‌آب ايران است كه بايد براي آينده آن برنامه‌هاي راهبردي را تدوين كرد. براي اطلاع از مشكلات آبي اين استان ، سراغ سید ابوالفضل موسوی بیوکی، نماینده مردم یزد و اشکذر در مجلس شورای اسلامی و ريیس مجمع نمایندگان استان یزد رفتيم. او معتقد است تمام دستگاه‌ها بايد براي حل بحران كم آبي در كشور كمك كرده و به نوعي عمل كنند كه اين مشكلات در آينده به بحران تبديل نشود. مشروح گفت‌وگوي «قانون» با اين عضو فراكسيون اميد مجلس را در ادامه مي‌خوانيد.به عنوان عضوي از فراكسيون اميد، از عملکرد اين فراكسيون راضي هستيد ؟
فراکسیون امید تازه شکل گرفته و از عمرش یک سال می‌گذرد بنابراین نقدهای فراواني نسبت به تشکیلاتش وجود دارد. اعضاي فراکسیون نسبت به عملکرد یک سال امید نظر مثبت دارند و رای اعتماد بالایی که کابینه دولت دوازدهم در مجلس به دست آورد، حاصل تلاش فراوان فراکسیون امید بود.البته شايد بيشترين انتقاد به راي نياوردن آقاي بيطرف بود و اين را از نقاط ضعف فراكسيون اميد مي‌دانند.بايد به اين نكته اشاره كنم كه فراكسيون ولايي سعي داشت به چهارنفر از وزرا رای ندهد. براي مثال آن‌ها نمي‌خواستند آقایان آخوندی، ربیعی، حجتی و بیطرف راي اعتماد بگيرند ولي با هماهنگی هایي که از جانب فراكسيون اميد با فراكسيون‌هاي دیگر صورت گرفت، تلاش آن‌ها ناكام ماند.
گفته مي‌شود فراکسیون امیدآن فعالیتی که از آن ها انتظار مي‌رفت را نداشته است؟ اين به نحوه اداره شخص عارف بازمي‌گردد يا مشكل ديگري وجود دارد؟
آقای دکتر عارف شخصیت مشخصي دارند، ايشان ريیس شورای اصلاح طلبان و فراکسیون امید هستند و به جایگاهی رسیدند که درصحنه های بزرگ مانند انتخابات رياست جمهوری نقش آفرینی می‌کنند. درباره رای اعتماد به کابینه دولت، فراکسیون امید به ويژه دکتر عارف از ساعت 6:45 صبح که جلسه شروع می‌شد تا 8 شب کار مي‌كردند. درواقع بیشترين وقت را در بین اعضاي فراکسیون امید، آقای دکتر عارف برای رای گیری کابینه دولت صرف كردند. نکته دوم این است که شما یک روز تشریف بیاورید مجلس ودر جلسات حضور داشته باشید تا مشاهده كنيد آقای دکتر عارف چگونه هم دستورات جلسه را گوش می‌کنند و هم به صحبت‌های افراد فراکسیون امید در هرزمینه‌ای (کشوری، استانی، سیاسی) توجه مي‌كنند و پاسخ مي‌دهند. این نقش بی بدیل دکترعارف در مجلس و فراکسیون امید نشان می دهد كه او جامع‌ترین فرد است.
در چند سالی که گذشته عملکرد خودتان را قبول دارید؟ یعنی اقداماتي که باید در حوزه انتخابيه يزد انجام مي‌شد، صورت گرفته است؟
اصليت بنده یزدی است و از این جهت باید به جزييات مسائل و مشکلات استان آگاه باشم. مشکلاتی که دراستان یزد مطرح است را یک به یک دنبال می‌کنم ولي اولین مشکل استان، آب است. استان یزد نسبت به تمام استان‌ها از کمترین میزان بارش برخورداراست. یزد از میانگین کشوری نیزبارش باران کمتری دارد و استان بسیار خشکی است. از طرفي 80 درصد ذخایرآب‌های زیرزمینی یزد استفاده شده و درصد كمي باقي مانده است. در همين حال پوشش گياهي فراواني نيز نداريم و اگر همين روند گرمي هوا ادامه پيدا كند، نمي‌توانيم مردم را در روستا‌ها نگهداريم.
این خشکسالی طی چند سال اتفاق افتاده است؟
این آماری که گفته شد به 30 سال اخیر برمی‌گردد و هرچه پيش مي‌رويم وضعيت بدتر مي‌شود. اين روند معضلات ديگري نيز براي ما ايجاد مي‌كند. بیشترین شغل در یزد کشاورزی است و با توجه به آنكه مشكل اساسي ديگر در استان نبود شغل است، با تغييراتي كه در برنامه وجود دارد بايد براي افراد شغل ايجاد كرد. ما دنبال جایگزینی کشت نوین هستیم و بايدكشت برخی از محصولات دراستان ممنوع شود. مساله بعدي فرهنگ مصرف آب است. سرانه استفاده از آب برای هر فرد در روز 150 لیتر است و در بعضی از شهرها مثل یزد به 180 لیتر یا به بالای 200 لیتر نيز می رسد؛ این حجم از مصرف به خاطر مصرف آب شرب مردم نیست ،به دلیل این است که مردم یزد فقط همین آب لوله‌کشی را دارند و آب جاری دیگری برای نگه داشتن فضای سبز حیاط خانه های‌شان وجود ندارد. از طرف ديگر، گرماي هوا سبب تبخير آب مي‌شود و همه اين مسائل در كنار يكديگر به معضل بي‌آبي منتهي شده‌است. به اين نكته نيز اشاره كنم كه نوع معمارهای جدید میزان مصرف آب را بالا برده است. در معماری سنتی این موضوع حل شده بود، آیا معماری جدید با فرهنگ مصرف آب ما همخوانی دارد؟ شهر یزد معروف به شهر خشت است، اگر معماری نوین این فرهنگ را عوض کرده است، باید به سنت قبل برگردد.نقد ديگري كه وجود دارد اين است كه متاسفانه شهریزد با این همه بحرانی که دارد، درسیستم فاضلاب شهری نمی‌تواند زیر 40 درصد آب را بازگرداند به همین دلیل باز چرخه آّب صورت نمی‌گیرد که بتوان آب را ذخیره ودر جاهای دیگر استفاده کرد. اين معضلاتي كه بيان كردم همه دست به دست يكديگر داده اند و بحران كم آبي را در استان رقم زده‌اند.
حال كه استان یزد بي‌آب است از کجا مي‌خواهيد اين ضعف را جبران كنيد؟
خط یک انتقال آب به استان، از سرشاخه های زاینده رود به یزد منتقل میشود. ولي مشخص نيست كه اين آب تا چه زماني پايدار است. از طرفي برای انتخاب وزیر نیرو، نمایندگان زاگرس نشین اعتراض داشتند و لابی فراواني کردند که اگر وزیر یزدی رای بیاورد، می‌خواهد از کارون به کویر مرکزي آب منتقل کند؛ براي همين رای ندادند ومقاومت کردند که وزیرپیشنهادي رای نیاورد. بنده به عنوان نماینده مخالف این برنامه در مجلس صحبت کردم اما نماینده ها کوتاه نیامدند. این روند نشان داد که نمایندگان نمی‌گذارند از سرشاخه وحوزه‌های آبریز، آبی به یزد برسد و من كه یزدی هستم، باید خودم به فکر باشم ودنبال منابع پایدار بروم كه به نظرم انتقال آب از دریا گزينه اصلي است. من زماني در مجلس دعا می‌کردم و می‌گفتم خدای من، چرا یزد را در منطقه گرم قراردادی، ای‌خداي من، چرا آفتاب سوزان اینجا می‌تابد وقتی ما بسيارکم ازاین انرژی خورشیدی استفاده می‌کنیم، ای خدا، من به عنوان یک یزدی گلایه نمی‌کنم كه چرا مکان ریزش نزولات جوی را در استان‌های شمالی و محل عبور آن‌ها را استان‌های همسایه ما قرار دادی، استان خوزستان منشأ بارش نیست اما محل عبور آب از این استان است! در ادامه دعاهایم گفتم ای خدای من، این همه معدن را در استان یزد قرار دادی اما دولتمردان، مدیران وحاکمان اجازه نمی‌دهند که بیشتراز یک درصد برداشت کنیم. همكاران به دليل اين نوع دعاهاي من اعتراض مي‌كردند كه بنده رويكرد منطقه‌اي دارم ولي آيا نبايد به دنبال حل مشكلات مردم استان باشم؟! به نظرم بايد با برنامه‌هاي راهبردي مشكل آب استان يزد را حل كرد تا مردم اين استان اين حد تحت فشار نباشند.
با دولتمردان يا ساير همكاران‌تان براي حل معضل گفت‌وگو كرده ايد؟
در مورد موضوع آب با دوستان وزارت نیرو بسيار صحبت کردم. آن‌ها مي‌گويند آبی که جاری میشود، باید به نحو شایسته‌اي توزیع شود.به نمایندگان زاگرس‌نشین گفتم این آبی که خدا به شما داده را در حوزه های خودتان درست مصرف کنید و به ما نيز اجازه دهید از آب دریا استفاده کنیم.
در مسير حل اين بحران به چه حمايت‌هايي نياز داريد؟
براي حل اين مشكل بايد از لحاظ قانونی حمایت شویم. از طرف ديگر دولت می تواند هزینه انتقال آب را پرداخت كرده يا كمك كند تا بخش خصوصی در اين زمينه سرمایه گذاری کند. دولت می‌تواند اجازه دهد یک درصد برداشت از معادن را به دودرصد افزایش دهیم تا هزینه انتقال آب تامین شود. این اجازه به خوزستاني‌ها داده شده است و آن‌ها می‌توانند سه درصد از ذخایرنفتی استان را برای مسائل و مشکلات خوزستان برداشت کنند. ما نيز همین را می‌خواهیم تا دویا سه درصد بیشتر از معادن برداشت کنیم و هزینه انتقال آب يزد را بپردازيم.
نمايندگان استان يزد تلاشي در اين زمينه دارند؟
موضوع آب استان، در مجمع نمايندگان يزد كه من رياست آن را بر عهده دارم، جزو محورهاي اصلي است. ما چهار خط انتقال آب به استان داریم، یکی همین 64 ميليون مترمكعب است که از زاینده رود می‌آید. خط دوم، سرشاخه‌های کارون از منطقه بهشت آباد است که سال 84 مصوب شد درآنجا سد ایجاد شود و از همان‌جا به ما آب اختصاص دادند. اما از سال 84 تا 96 سد اجرا نشد و ما پيگيري‌هاي فراواني كرديم و امسال فهمیدیم موضوع ساخت سد، منتفی شده است. خط سوم، انتقال آب از خلیج فارس است؛ تصمیم داشتیم این آب را صرف امورات صنعت كرده و بخشي از مشكلات را حل كنيم. خط چهارم اين بود كه صنعتگران، آب را به میزان مصرف‌شان از دریاي عمان به استان منتقل کنند. صنعتگران استان می‌گویند سخت ترین قسمت انتقال آب، مجوز گرفتن از دستگاه دولتی است که ما دنبال حل این موضوعات از لحاظ قانونی هستیم.
از لحاظ فیزیکی ومکانیکی میشود آب را از درياي عمان يا خليج فارس به استان یزد کشید؟
بله در خط سه، 1500 هکتار زمین در کنار ساحل آزاد سازی، حوضچه ها ایجاد، مسیر بازو لوله گذاری آب نيز انجام شده ودستگاه‌های آب شیرین‌کن نصب شده‌اند. 450میلیون دلار بودجه نيز ازصندوق اعتبارات ارزی تخصیص داده شده است. قرار بود تا سال 96 آب به یزد برسد اما به دلیل مشكلات نصب وراه اندازی چندسال عقب افتاد. كشورهاي حاشيه خليج‌فارس نيز مشكلات فراوان آبي دارند و انتقادي وارد است كه چگونه اين كشورها مي‌توانند مشكل آبي خود را حل و از دريا برداشت كنند ولي ما نمي‌توانيم! بايد عزم خود را براي حل اين بحران جزم كنيم.
پیمانکاران این طرح چه کسانی هستند؟
چند سال پیش در یزد موسسه‌اي به نام کوثر تشکیل شد. ماموریت موسسه این بود که ازمنابع داخلی استان درآمدی براي تامین هزینه انتقال آب به استان ايجاد كنند. درواقع قسمت بسیارکوچکی از این هزینه ها از آنجاست اما کار اصلی برعهده صنعتگران است.
موسسه کوثر وابسته به دولت است؟
هم خصوصي و هم دولتي محسوب مي‌شود و استاندار، رييس‌موسسه است.
آیا تا دوسال دیگر آب به یزد می رسد؟
اگر همه مسائل درست پیش برود، یک زمان بندی پیش از 10 سال براي اتمام اين پروژه داريم.
دولت آن‌گونه كه بايد، دراین زمینه کمک می‌کند؟
دولتمردان بايد كمك كنند و چاره ديگري‌ندارند.
از اين موضوع بگذريم، عملكرد دولت روحاني را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
در اين زمينه بايد حوزه به حوزه نظر داد. براي مثال مجلس درمورد وزارت راه و شهرسازی به ويژه در حوزه ریلی وهوایی راضی است؛ البته انتقاداتی در حوزه مسکن وجود دارد. به خصوص درباره قشر کم درآمد جامعه هنوز نتوانسته‌ایم فرمول خاصی برای اين افراد داشته باشیم که مدل زندگی این افراد چگونه باشد. باید فرهنگ‌سازی شود و شرایطی تحت عنوان مسکن اجتماعی و مسکن کم درآمد، مسکن اجاره‌دار واستیجاری برای مردم وجود داشته باشد. در بسياري ا ز حوزه‌هاي ديگر نيز اين‌گونه است و نمي‌توان مطلق سخن گفت.
به نظر شما آقای روحانی می‌توانست کابینه قوی تر ازاین معرفی کند؟
هرکارآمدی مورد وفاق واجماع عموم نيست؛ بنابراین دولت تیمی را چیده که می تواند با آقای روحانی کار کند. شاید فرد قوی‌تري وجود داشته باشد اما نتواند با آقای روحانی کار کند.
سایر اخبار این روزنامه
غفلتی که جان می گير د
زنگ خطر بحران اجتماعي
چالشی به نام «نهنگ آبی» در کار نیست
سعد الحریری، نخست وزیر بخت برگشته!
فرهنگ‌سازي يكي از راه‌‌هاي حل بحران آب است
مشكل اصولگرايان نبود رهبري منسجم و مشخص است
چرا طرح های آلودگی هوا شکست می خورد؟
وجه التزام قراردادی اصرار بر بت‌گرايي يا استقبال از تحول‌گرايي
دست درازي در قيمت خودرو
