استعفای مشکوک در عربستان

آرمان- مجتبی اسکندری: استعفای ناگهانی سعد حریری نخست‌وزیر لبنان، باعث بروز بهت و حیرت در میان ناظران سیاسی منطقه‌ای شد. سعد حریری که متولد شهر ریاض عربستان است، استعفای خود از نخست‌وزیری لبنان را نه در بیروت، صور، صیدا و یا دیگر شهرهای لبنان، بلکه در شهر ریاض و پس از دیدار با ولیعهد و پادشاه عربستان، طی یک تماس تلفنی با دفتر میشل عون، رئیس‌جمهور این کشور اعلام کرد.
تبعات داخلی استعفای حریری
دفتر ریاست‌جمهوری لبنان علاوه بر تایید این خبر، نسبت به شیوه استعفای حریری ابراز ناراحتی کرد. همچنین منابع لبنانی عربی نظیر المیادین و المنار، از ناخرسندی شدید میشل عون از این اقدام حریری سخن می‌گویند. سلیم الجریصاتی، وزیر دادگستری لبنان نیز، با غیرمنتظره‌دانستن این اقدام، آن را «تصمیمی برخلاف روند حاکم بر فضای لبنان» دانست. جریصاتی در این‌باره ‌چنین متذکر شده است: «این تصمیم سعد حریری مشکوک بوده و زمان و مکان این اقدام او نیز ابهام‌برانگیز و سردرگم‌کننده است.» به نظر می‌رسد در روزهای آینده سایر جریانات سیاسی لبنان نظیرحزب‌ا... و جریان 8 مارس، دروزی‌ها و همچنین اشخاصی نظیر میشل سلیمان، امیل لحود، فواد سینیوره، ولید جنبلاط و نجیب میقاتی مواضع سختی علیه‌این اقدام داشته باشند. رهبر جریان 14 مارس، احتمالا باید نسبت به جریان متبوع خود نیز پاسخگو باشد.
ایجاد وحشت و ایران‌هراسی


سعد حریری که همواره مواضعی ضدایرانی اتخاذ می‌کرد، به‌رغم تلاش‌های چندین‌ساله‌اش نتوانست ترور پدرش، رفیق حریری (نخست‌وزیر اسبق لبنان) را به‌ایران و حزب‌ا... ارتباط دهد. وی که در ایام تبلیغات انتخاباتی با حضور در تریبون‌های شیشه‌ای ضدگلوله سخنرانی می‌کرد، سعی در ایجاد فضای ترس و القای بی‌ثباتی داشت و مدعی بود که با همراهی پدر جهان عرب (عربستان) ثبات را به کشور بازخواهد گرداند. اظهارات او علیه حزب‌ا... همواره با نیش و کنایه‌های تند وی نسبت به‌ایران همراه بود. سال گذشته وی در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی نزدیک به خود (المستقبل) اظهار داشت: «من با حزب‌ا... اختلافاتی دارم اما به‌خاطر لبنان، حاضر به حل‌وفصل تمامی اختلافات گذشته هستم.» اینک دقیقا با گذشت یک‌سال از آن اظهارات و پس از چندبار سفر به عربستان، وی در اظهاراتی تند علیه حزب‌ا... و ایران، مدعی شد ایران عامل بروز فتنه و شر در منطقه است و در ادامه، دخالت‌های حزب‌ا... را عامل بروز مشکلات بسیاری در منطقه دانست. حریری در ریاض گفت: «ایران تلاش می‌کند جهان عرب را ویران کند و این شر به خودش باز خواهد گشت»! حریری مدعی شد که فضای لبنان شبیه زمان ترور رفیق حریری است و هر لحظه بیم ترور وی می‌رود.
استعفا در سرزمین دارایی‌ها
حریری پس از سه سال زندگی بدون سروصدا در عربستان، سال 2011 به لبنان بازگشت. شایان ذکر است که حریری مالکیت شرکت «اوجیه» عربستان را داراست و در بانک سرمایه‌گذاری و همچنین گروه بازاریابی و تحقیقات اقتصادی عربستان، سهام عمده را در اختیار دارد. اظهارات و استعفای وی در ریاض، برای تحلیلگران، لایه‌های دیگری از مداخلات عربستان سعودی علیه ثبات کشورهای منطقه را تداعی می‌کند. به نظر می‌رسد منافع اقتصادی وی در عربستان و همچنین منافع سیاسی عربستان در راستای سیاست تقابل با ایران، در استعفای حریری نقش داشته است.
واکنش ایران
سخنگوی وزارت امور خارجه با رد اظهارات نخست‌وزیر مستعفی لبنان علیه ‌ایران گفت: این استعفا و تکرار اتهامات واهی و بی‌اساس صهیونیست‌ها، سعودی‌ها و آمریکایی‌ها، سناریوی دیگری برای ایجاد تنش در لبنان و منطقه است. عصر روز شنبه بهرام قاسمی در واکنش به استعفای نخست‌وزیر لبنان و بیان مطالب ضد ایرانی در متن استعفانامه وی گفت: استعفای ناگهانی آقای حریری و بیان آن در کشوری دیگر نه تنها مایه تاسف و شگفتی است بلکه نشان‌دهنده بازی ایشان در زمینی است که بدخواهان منطقه طراحی کرده و برنده‌ این میدان نه کشورهای عربی و اسلامی بلکه رژیم صهیونیستی است که حیات خود را در تنش در و میان کشورهای مسلمان منطقه تعریف کرده است. این دیپلمات ارشد کشورمان افزود: در شرایطی که به پایان داعش و جولان گروه‌های تروریستی در برخی کشورهای منطقه نزدیک می‌شویم باید تلاش کرد با آرام کردن فضا به جبران خسارت‌های وارده توسط تروریست‌های دست‌پروده آمریکا و متحدان منطقه‌ای و بازسازی کشورهای آسیب‌دیده از سال‌ها جنگ و ویرانی پرداخت. سخنگوی وزارت امور خارجه با رد اظهارات آقای حریری علیه نقش منطقه‌ای ایران افزود: تکرار اتهامات واهی و بی‌اساس صهیونیست‌ها، سعودی‌ها و آمریکایی‌ها علیه ‌ایران‌ توسط نخست‌وزیر مستعفی لبنان، گواه ‌این است که ‌این استعفا نیز سناریوی جدیدی برای تنش‌آفرینی تازه در لبنان و منطقه است، اما بر این باوریم مردم‌ مقاوم لبنان‌ از این مرحله نیز به‌راحتی عبور خواهند کرد. قاسمی تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران همواره خواستار حفظ صلح و ثبات در کشورهای منطقه است و منافع خود را در امنیت، ثبات و رونق اقتصادی تمامی کشورهای همسایه و منطقه تعریف کرده است و به همین‌ منظور مبارزه با ناامنی، بی‌ثباتی و گروه‌های افراطی و تروریستی را برای آرامش همه کشورها در اولویت سیاست‌های منطقه‌ای خود قرار داده است. سخنگوی وزارت امور خارجه در پایان با اشاره به روابط ممتاز دو کشور ایران و لبنان تاکیدکرد: جمهوری اسلامی ایران همان‌طور که رئیس‌جمهور لبنان نیز در سخنان اخیر خود بر روابط خوب سیاسی دو کشور تاکید و هرگونه اتهام دخالت ایران در لبنان را رد کرد، همواره به استقلال و حفظ ثبات و آرامش این کشور احترام‌ گذاشته و آمادگی خود را برای همکاری با دولت لبنان در زمینه‌های مورد علاقه دو کشور اعلام نموده است.