بررسی حال و آینده ارز بیان نشان می دهد شیب ملایم صعود ارز از 2018

سمیرا ابراهیمی
قیمت ارز در بازار آزاد، از حدود یک ماه پیش با تنش‌هایی همراه شد و حتی پای سفته بازانی که مدت ها به دلیل آرامش در این بازار، به بازارهای دیگر کوچ کرده بودند را به این بازار باز کرد. اما کنترل جدی دولت در این حوزه که بارها از تریبون‌های رسانه‌های مختلف شنیده شد، مانع از تنش زا شدن مجدد این بازار شد. بنابراین رصد روزهای اخیر معاملاتی حاکی از آن است که دلار، روزهای متوالی در کانال 4 هزار تومانی مانده و درجا می‌زند. البته فعالان بازار پیش‌بینی می کنند که این آرامش، آرامش قبل از توفان است و با شروع زمستان، به دلیل فرا رسیدن سال میلادی جدید نرخ ارز نیز افزایش خواهد یافت.
محسن بهرامی ارض اقدس، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در گفت‌و‌گو با «ابتکار» گفت: ایام پایانی سال میلادی با پرداخت‌ها و خریدهای جدید تجار همراه می‌شود. بنابراین پیش‌بینی افزایش نرخ ارز در این زمان به دلیل فشار تقاضا دیده خواهد شد. البته در این زمان دولت نیز با استفاده از ابزار کنترلی خود فشار افزایش نرخ ارز را کنترل می‌‌کند و از افزایش افسار گسیخته ارز جلوگیری می‌کند. این سیاست دولت از یک سو در جهت کم کردن نرخ ارز مبادله‌ای و ارز آزاد و از طرف دیگر تحت تاثیر میزان عرضه ارز توسط بانک مرکزی کنترل می‌شود. بنابراین افزایش نرخ پیش رو، افزایش بطنی و واقعی خواهد بود، اما لجام گسیخته نیست زیرا از لحاظ روانی و همچنین تاثیر بر قیمت کالاهای وارداتی، بر تورم اثر می‌گذارد.
در همین رابطه ابوذر نجمی، کارشناس و فعال بازار ارز به «ابتکار» گفت: در ماه های اخیر، ارز با تقاضای طبیعی همراه بود و نوسانات کمی که در چند هفته اخیر رخ داد نیز با کنترل و سرکوب بانک مرکزی، در کانال 4 هزار تومان متوقف شد. اکنون بازار ارز و بانک مرکزی این عدد را می‌پسندند و می‌توان گفت تا اوایل دی‌ماه، رقم قیمت ارز تغییری پیدا نمی‌کند. علت جهش مجدد ارز از ابتدای دی ماه نیز افزایش سفر‌های خارجی در انتهای سال میلادی و بستن حساب تجار با شرکای خارجی است.


احتمال درج ارز 3800 تومانی در بودجه سال 97
ارض اقدس در ادامه گفت: همه دولت‌ها باید به اندازه تفاضل تورم داخلی و خارجی، افزایش نرخ ارز داشته‌باشند. این موضوع بیانگر این است که ما تا پایان سال باید 5 الی 6 درصد رشد نرخ ارز داشته باشیم که بخشی از آن انجام شده و بخش دیگر تا پایان سال عملیاتی می‌شود. البته از سال 92 که دولت یازدهم در راستای کاهش تورم اقدام کرد، بخش زیادی از الزام افزایش نرخ ارز رعایت نشد. در واقع مجموع تورم 4 سال گذشته 60 درصد بوده که نرخ ارز نیز باید حدود24 درصد رشد می کرد، اما سیاست های تورمی مانع از آن شد. این موضوع حاکی از آن است که نرخ ارز به زودی باید با جهش فنر تورمی مواجه شود. موضوع دیگری که در نرخ آتی ارز تاثیر گذار است، رقم مورد نظر دولت در بودجه سال 97 برای ارز و نفت است. ارز جایگاه حسابداری در بودجه دارد و تمام بندهای دیگر بودجه بر اساس نرخ ارز بسته می‌شود. پیش‌بینی‌ها مبنی بر این است که دولت نرخ حدود 3800 تومان را برای ارز مبادله‌ای سال آینده در بودجه پیش بینی کند و ارز آزاد نیز با فاصله 10 درصدی، حدود 4100 تا 4200 تومان قرار بگیرد.
دست انداز تک نرخی شدن ارز
یکسان سازی نرخ ارز، گذاره ای است که در چندسال اخیر، حداقل هفته ای یک بار از زبان مسئولان اقتصادی کشور شنیده شده، اما هنوز فاصله زیادی میان شرایط فعلی با شرایط لازم برای یکسان سازی نرخ ارز وجود دارد. البته از 20 شهریور ماه امسال که ارز مبادله ای برای استفاده مسافری و تعداد زیادی از کالاها برداشته شد، زمزمه های تک نرخی شدن رنگ جدی تری به خود گرفته و احتمال تک نرخی شدن را به واقعیت نزدیک می کند.
انتظار مردم برای کاهش نرخ ارز، با دیگر متغیرها و پدیده های اقتصادی کشـور همخوانی ندارد. به عبارتی اگر رشد خوبی در تولید و اقتصاد وجود نداشته باشد و نرخ تورم هم بالا باشد،
بی دلیل نمی توان قیمت ارز را پایین نگه داشت، زیرا پول ملی زمانی باید تقویت شود که تولید، اشتغال و صادرات غیرنفتی افزایش یابد و پس از آن با عرضه ارز حاصل از صادرات غیرنفتی در بازار، پاسخ تقاضا داده شود. به عقیده کارشناسان اگر این اتفاقات رخ ندهد، کاهش قیمت ارز با مداخله بانک مرکزی مصنوعی خواهد بود و نمی تواند برای مدت زیادی ادامه داشته باشد.
تک نرخی کردن ارز باید براساس نرخ ارز در بازار آزاد باشد. اینکه بانک مرکزی اعلام کند در چه قیمتی ارز را تک نرخی
می کند نیز چندان فرقی نمی کند یعنی اگر تک نرخی در 3800 تومان باشد دوباره بانک مرکزی باید این نرخ را با نرخ بازار آزاد مدیریت کند؛ اگر قیمت بازار آزاد بالا رفت قیمت ارز تک نرخی را نیز باید بالا ببرد و اگر پایین آمد نیز قیمت ارز تک نرخی را باید پایین بیاورد. به این معنا که به صورت «شناور مدیریت شده» تلاش کند تا قیمت ارز تک نرخی، همان قیمتی باشد که بازار تعیین می کند چراکه اگر قرار باشد یکسان سازی نرخ ارز روی قیمت های پایین و غیرواقعی انجام شود باز هم در عمل، شاهد نرخ متفاوتی در بازار آزاد خواهیم بود.
ارض اقدس در این زمینه می گوید: برای تک نرخی شدن به پیش نیازهای زیادی وجود داریم که تاکنون مانع از ایجاد ارز تک نرخی شده است. در ابتدا باید توجه داشت قیمتی که برای ارز تعیین می شود، با پشتوانه‌های ارزی مطابقت داشته باشد و بتواند به تمام طیف‌های تقاضا پاسخ بدهد. برای نیل به این موضوع باید اموال و نقدینگی بلوکه شده کشور هرچه سریع‌تر آزاد شود.
او افزود: موضوع دیگر این است که دیپلماسی اقتصادی کشور پیشرفت کند و بتوانیم در بازارهای بین الملل وارد شویم، همچنین تبادلات بین المللی بانک‌ها نیز سهل الوصول شود. البته دولت تعاملات زیادی در این حوزه داشته و تفاهم با چندین بانک بین المللی نیز در مرحله آخر است. موضوع دیگر به اصلاح ساختار بانکی داخل مربوط می شود. در این حوزه نیز دولت اصلاح ساختار بانکی را در دستور کار خود قرار داده و افزایش سرمایه بانک ها که اخیرا به صورت جدی مطرح می شود، از جمله این اصلاحات است.
نجمی، دیگر کارشناس ارز در این مورد می گوید: زیرساخت ها و بسترهای لازم برای عملیاتی شدن این موضوع وجود ندارد. در واقع فارغ از امکانات فیزیکی، نیاز به زیرساخت های تبادلات بانکی در عرضه
بین الملل وجود دارد، اما هنوز این امکان فراهم نشده و کنترل نصفه و نیمه بانک مرکزی نیز کمکی به یکسان سازی نخواهد داشت. این کارشناس اقتصادی در خصوص بازار آتی ارز در بورس کالا نیز گفت: بانک مرکزی هنوز چراغ سبز به ایجاد این بازار را به بورس کالا نشان نداده، زیرا میزان تصدی گری اش در این حوزه را از دست میدهد. بنابراین احتمال این که این بازار هم به زودی راه اندازی شود، بسیار کم است.
سایر اخبار این روزنامه
با حکم فرمانده کل قوا انجام شد سه انتصاب جدید در ارتش جمهوری اسلامی ایران نمایندگان مجلس در گفت و گو با «ابتکار » بررسی کردند «امید » و مصائب اجماع « ابتکار» از جای خالی میزگرد‌های «هفت» گزارش می‌دهد پایان نافرجام «90» سینما‌ محمد صادق جنان صفت گاز را به نروژ بفروشیم یا در دریا دفن کنیم «ابتکار» علل افزایش طلاق در ایران را بررسی کرد طلاق های مایکروفری «ابتکار» از چرایی احتمال استیضاح سه وزیر گزارش می‌دهد وزرا بر لبه تیغ بررسی حال و آینده ارز بیان نشان می دهد شیب ملایم صعود ارز از 2018 «ابتکار» سفر دونالد ترامپ به شرق آسیا و ادعاهای او علیه ایران را بررسی می‌کند بازی جدید ترامپ از شرق دور قاضی مقیسه خبر داد صدور احکام شرکای زنجانی در پرونده فساد نفتی سهم ایرانیان از اربعین حسینی چقدر است؟ کاروان میلیونی کربلا علی مطهری: گشایش‌ها برای محصورین موجب تقویت وحدت ملی می‌شود ترامپ در پیروزی‌های چین چه نقشی داشت؟ تغییر قدرت در منطقه تراژدی آب و کشاورزی