روزنامه قانون
1396/09/22
ترك وا جبات!
مرداد امسال،برخي رسانهها به نقل از حسن رحيمپورازغدي مطلبي نقل كردند كه در آن خبر استعفاي حجتالاسلام محمديان، مسئول نهاد نمايندگي رهبري در دانشگاهها منتشر شد و علت اين استعفا را عدم پرداخت بودجه لازم توسط دولت بيان كرده بود البته چندي بعد اين خبر تكذيب شد.ازطرفي ديگر، چند ماه بعد رسانهها اعلام كردند كه استعفاي آقاي محمديان به تاييد مقام معظم رهبري نرسيد تا وي باز هم بر مسند نهاد نمايندگي رهبري در دانشگاهها تكيه كند.
در همان برهه سوالي در ذهن ايجاد شد كه آيا گفتههاي رحيمپور ازغدي فاقد اعتبار بوده يا به واقع نبود بودجه كافي، اين نهاد را در مسئوليتهايش با مشكل ايجاد كردهاست.
درست است كه اين نهاد ارزش والايي دارد و در بودجه سال 97 سهم آن به خوبي افزايش پيدا كردهاست اما عدهاي معتقدند كه افزايش بودجه نهاد نمايندگي رهبري در دانشگاه ها، نسبت به برخي سازمانها، نهادها و دستگاههاي مهم، بيشتر است.دستگاههايي كه بيشك مقام معظم رهبري نيز نگاه ويژهاي به آنها دارند و بارها تاكيد كردهاند كه به اين عرصهها توجه لازم بشود.براي آگاهسازي برخي افراد نگاهي داشتيم به بودجه چند نهاد و پژوهشگاه رسمي كشور كه مسئوليتها و وظايف سنگيني را به دوش ميكشند تا ميزان افزايش بودجه آنها را با نهاد نمايندگي رهبري در دانشگاهها مقايسه كنيم.
كميته ملي المپيك و كميته ملي پارالمپيك
گله از بدقولي مسئولان جزء جداناشدني پس از هر حماسه ورزشي را تشكيل ميدهد. حقوق و پاداش ورزشكاران و همچنين شرايط اردوهاي آنها هيچگاه با سايرين قابل مقايسه نبودهاست.
بسيار شنيدهايم كه اخباري از قبيل نفرستادن ورزشكاران به ميادين معتبر بين المللي در سطح رسانهها پخش ميشود كه گاهي نيز برخي از آن ها را به شايعه پراكني نسبت ميدهند. هر چه باشد و هر تكذيبيهاي كه از طرف مسئولان مرتبط انتشار يابد، باعث نميشود كه كمبود بودجه در عرصه ورزش را منكر شويم.
جداي از آنكه اين قهرماني با چه دشواري هايي بهدست آمده و در چه شرايط سختي غيرتمندان ورزشي پرچم كشور را در خاك ساير نقاط جهان به اهتزاز در مي آورند، بايد گفت كه انتظار از آنها با اين قبيل بودجه، كمي بيش از حد به نظر ميرسد.
سازمان آموزش و پرورش استثنايي
130 هزار نفر دانش آموز استثنايي در كشور وجود دارد كه چيزي در حدود يك درصد جمعيت محصلان كشور را تشكيل ميدهد. سازمان آموزش و پرورش استثنايي با تمام گستردگي فعاليتش،تنها در حدود 1100ميليارد ريال بودجه ميگيرد كه با وجود رشد در امسال، بهنظر بازهم پاسخگوي اين تعداد دانشآموز نخواهدبود. با توجه به آنكه به تازگي روز جهاني معلولان را پشت سر گذاشتيم، آيا چنين ارقامي جوابگوي بخشي از آنها كه در نظام آموزشي كشور مشغول هستند، خواهدبود.
بنياد ملي نخبگان
زمينهسازي براي تكريم نخبگان، تدوين سياست هاي اجرايي براي الگوسازي نخبگان و زمينهسازي براي ارائه دستاوردهاي آنها از جمله وظايف بنياد ملي نخبگان است.
با نگاهي به شرح وظايف آنها مي توان استنباط كرد كه جلوگيري از فرار نخبگان يا بهاصطلاح عموم، فرار مغز ها از جمله مسئوليتهايي است كه از دل وظايف اين بنياد به چشم ميخورد.
بنا بر گزارش خبرگزاريهاي داخلي، رتبه ايران در زمينه مهاجرت نخبگان بالا است ودر بين 10 كشور اول جهاني قرار دارد. بهراستي در صورت وجود برنامهريزي كافي در نهاد هايي از جمله بنياد نخبگان با بودجههاي اينچنيني ميتوان جلوي پديده شوم فرار مغزها ايستاد.
پژوهشگاه زلزلهشناسي و مهندسي زلزله
پنج سال پيش رييس وقت اين پژوهشگاه نسبت به ناكافي بودن بودجه پژوهشگاه اظهار ناراحتي كرد. جالب است بدانيد كه بودجه اين پژوهشگاه در مقايسه با سال 91، تغييري در حدود 90درصد را تجربه كردهاست كه در مقايسه با بسياري از نهادها كه تغييرات چشمگيرتري را در اين سالها تجربه كردهاند چندان زياد به نظر نميرسد.
با توجه به شرايط زمينشناسي كشور، به نظر نياز به تحقيقات در زمينه زلزله بيش از پيش احساس ميشود.
گواه اين موضوع نيز خساراتي است كه پس از زلزله در كشور ما به جا ميماند و بدون شك اگر در بودجه چنين پژوهشكدههايي كمك بيشتري شود و افراد مسئول در آن نيز با تمام توان فعاليت كنند و نتايج تحقيقات آنها نيز توسط مديران كشوري محترم شمردهشود،ديگر شاهد آن نخواهيم بود كه زلزله در اين حجم بركشور ما خسارت وارد كند كه براي جبران خسارت آن نيازمند كاهش يارانههاي مردم چه فقير و چه غني باشيم.
پژوهشگاه دانشهاي بنيادي
اين پژوهشگاه در حال حاضر داراي 8 پژوهشكده تخصصي است. در شرح وظايف اين پژوهشگاه به مواردي از جمله ايجاد زمينههاي مناسب براي جذب دانشجويان و پژوهشگران، كمك به پرورش محقق، بررسي و شناسايي نيازهاي پژوهشي و نشر و ترويج يافتههاي علمي اشاره شدهاست. در حال حاضر پژوهشگاه دانشهاي بنيادي با رشد قابل توجه بودجه روبهرو شدهاست و در اين بين توصيه صاحبنظران و دلسوزان كشور نيز بي تاثير نبودهاست.
جالب است بدانيد كه بودجه پژوهشگاه تا سال گذشته در مقايسه با سال 91 تنها شصت درصد رشد داشت و امسال به يكباره رشد قابل ملاحظهاي داشتهاست. اما سوالي كه پيش مي آيد اين است كه ميزان فعلي بودجه براي فعاليت گسترده اين پژوهشگاه كافي است يا مسائل پيرامون آن نياز به مبالغي بسيار بيشتر از اين دارد. پاسخ اين سوال بدون شك از عهده پژوهشگران و مسئولان مرتبط با آن برخواهد آمد.
پژوهشگاه رويان
پژوهشگاه رويان در سال 1370 به همت تعدادي از پژوهشگران دلسوز كشور و تحتعنوان مركز جراحي محدود و با هدف خدماترساني و درمان زوجهاي نابارور تشكيل شد.
اين مركز جراحي رفته رفته گسترش يافت و سرانجام در سال 88 به پژوهشگاه تبديل شد. بسياري از ايرانيان از نتايج تحقيقات و همچنين خدمات درماني آن بهره جستهاند. بودجه اين نهاد موثر در مقايسه با برخي از ارگانهاي ديگر بسيار ناچيز است.
بنا بر گزارش همشهري، تعداد زوجهايي كه با مشكل ناباروري و مسائل پيرامون آن دست و پنجه نرم ميكنند به 5 ميليون نفر افزايش يافتهاست. با توجه به اين آمار،آيا پژوهشگاه رويان بهعنوان قطب تخصصي در اين امر آيا قادر خواهدبود پاسخگوي سيل عظيمي از افرادي باشد كه زندگيشان تحتالشعاع اين مساله قرار ميگيرد.
با توجه به اينكه در سخنان مقام معظم رهبري نيز به مساله افزايش جمعيت اشاره شد، نگاه مسئولان به اين مشكل بايد بيش از گذشته جديتر شود.
موسسه تحقيقات آب
تابستان گذشته رييس كميسيون امنيت ملي در اظهارنظري اعلام كرد كه ممكن است معضل كمآبي رنگ امنيتي بهخود بگيرد. بنا بر گزارش راه دانا، بيش از نيمي از استانهاي كشور درگير كم آبي يا بي آبي هستند.
با توجه به وجودچنين مسائلي در كشور، بدون شك معضل آب به يكي از مشكلات بزرگ كشور تبديل شدهاست كه ممكن است اگر جدي گرفتهنشود در ظرف سالهاي آينده تبديل به يك بحران تمام عيار شود. موسسه تحقيقات آب كه به وزارت نيرو وابستهاست، ميتواند در اين شرايط خطرناك زيست محيطي نقشش بيش از گذشته پررنگ شود. اما سوالي كه پيش مي آيد، اين است كه آيا با چنين بودجهاي قادر به ياري كشور در چنين وضعيتي خواهد بود يا بودجهاش تنها در حد مختصركاري به حساب ميآيد. پاسخ به چنين سوالي برعهده كارشناسان و مسئولان محترم است.
بنياد امور بيماريهاي خاص
بنياد امور بيماريهاي خاص در دولت مرحوم هاشمي تاسيس شد. هدف از تشكيل اين بنياد پيشگيري، آموزش و درمان بيماريهاي خاص و صعبالعلاج معرفي شدهاست. جالب است بدانيد بودجه اين بنياد بدون تغيير نسبت به سال گذشته 700ميليارد ريال اعلام شدهاست. حمايت از جمعيت رو به رشد بيماران بهويژه بيماران سرطاني و ديابتي كه از جمله بيماريهاي تحت پوشش اين بنياد محسوب ميشود آيا با چنين بودجهاي امكانپذير است.
سازمان محيط زيست
سازماني كه جاي جاي كشور با مشكلات و معضلات دست و پنجه نرم ميكند. بدون شك فردي كه بر مسند اين سازمان تكيه ميزند با فصلي پرحاشيه خود را رو به رو خواهدكرد. گرچه بودجه سازمان محيط زيست در مقايسه با نهاد رقم بيشتري است ولي وقتي به معضلات ملي آن نگاه ميكنيم، به ناكافي بودن بودجهاش ايمان ميآوريم. مشكلات گسترده 2600 محيط بان كشور، مشكلات زيستمحيطي از قبيل درياچه اروميه و ريزگردها و از بينرفتن گونههاي در معرض خطر و بسياري از موارد از معضلات اين سازمان است. اگر منصفانه به مساله نگاه كنيم آيا دولت روحاني در امر محيط زيست با 896103 ميليون ريال كه چيزي در حدود20 درصد رشد داشته قادر به حل اين معضلات ملي كه بسياري را تحت الشعاع قرار ميدهد، خواهد بود؟
در پايان...
اين گزارش تنها مقايسهاي بين اهميت سازمانها و بودجه تخصيص يافته به آنها بودهاست. بي شك نگاهي به آنچه در سطح مديريت كشور ميگذرد خالي از لطف نيست. افرادي كه در برخي منابع در برابر بودجه ناكافي خود مينالند يا به نقل از افراد در راس سازمانها گلايه ميكنند، بهتر است شرايط كشور را ببينند و باتوجه به مسائل پيرامون و حقايق جامعه لب به سخن بگشايند. بدون ترديد اظهاراتي از اين دست از طرف مردم بهعنوان بياطلاعي افراد از واقعيات تلقي شده و معناي مثبتي براي آنها نخواهد داشت.
بودجه سال 97
بودجه سال 96
نام سازمان يا ارگان
721700
670000
كميته ملي المپيك + كميته ملي پارالمپيك
1089600
586960
سازمان آموزشوپرورش استثنايي
659000
566580
بنياد ملي نخبگان
238900
176500
پژوهشگاه بينالمللي زلزله شناسي
1020500
568412
پژوهشگاه دانشهاي بنيادي
333600
283000
پژوهشگاه رويان
182380
87771
موسسه تحقيقات آب
700000
700000
بنياد امور بيماريهاي خاص
896103
617044
سازمان محيط زيست
نكته: تمامي ارقام بر حسب ميليون ريال در جداول آمده است
نگاهي به بودجه نهاد نمايندگي رهبري در دانشگاهها
97
96
95
94
سال اختصاص بودجه
1395300
1247000
855594
726723
رقم تخصيص يافته
نكته: تمامي ارقام بر حسب ميليون ريال در جداول آمده است