روزنامه‌ها در بحران کاغذ تحلیل می‌روند


خبر افزايش تعرفه واردات کاغذ و تحرير روزنامه‌ در هفته‌هاي اخير، واکنش برخي از روزنامه‌هاي خصوصي را به دنبال داشت و در اين ميان برخي روزنامه‌ها اعلام کردند که در اعتراض به گران شدن کاغذ براي مدتي فقط به صورت الکترونيکي منتشر خواهند شد يا تعداد صفحات خود را کم مي‌کنند؛ البته در ادامه از سوي وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام شد که تعرفه انواع کاغذ چاپ و تحرير و روزنامه تا پايان سال جاري کماکان مطابق روال قبل بوده و افزايش نخواهد يافت اما طبق گفته برخي مديران مسوول روزنامه‌هاي خصوصي، اعلام صرف اين خبر هم به افزايش قيمت کاغذ و کمبود آن منجر شده است. اين اعتراضات به مجلس شوراي اسلامي‌کشيده شد و کميسيون فرهنگي مجلس جلسه ويژه تشکيل داد که در آن از رانت در بازار کاغذ انتقاد شديد صورت گرفت و سه تن از اعضاي کابينه يعني وزير ارشاد، وزير صنعت و وزير اقتصاد به مجلس فراخوانده شدند.  اما کار بدين جا خاتمه نداشت و نمايندگان مجلس در تذکرات کتبي نمايندگان به وزراي صنعت و ارشاد تذکر کتبي دادند که گويا تا هيمن جا کفايت کرد به نوعي که معاون مطبوعاتي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي‌اعلام کرد، «يک محموله کاغذ در حال ترخيص از گمرک است.» حسين انتظامي‌گفت: با مساعدت بانک مرکزي که ارز مبادله‌اي در اختيار واردکنندگان کاغذ قرار داد، يک محموله ١٠ هزار تني کاغذ روزنامه و کاغذ تحرير در حال ترخيص از گمرک است و تا هفته آينده به انبارهاي چاپخانه‌ها مي‌رسد.وي افزود: اين محموله شامل عرض‌هاي مختلف مصرفي است که کمک مي‌کند التهاب موجود بازار کاغذ مرتفع شود.انتظامي‌در عين حال تصريح کرد: لازم است از همکاري و مساعدت وزارت صنعت که تدابير لازم را براي تثبيت بازار فراهم کردند، قدرداني شود.معاون وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي‌افزود: با نگاه مثبت دولت به حوزه نشر و مطبوعات، موضوع افزايش تعرفه واردات کاغذ منتفي شد تا شايعاتي که در اين زمينه موجب بلاتکليفي واردکنندگان شده بود، خود به خود منتفي شود.
ردپاي احتکار و مافيا در گراني کاغذ 
در همين رابطه رئيس اتحاديه فروشندگان کاغذ و مقوا تاکيد کرد کاغذ قيمت مناسبي دارد و افزايش رخ داده در نرخ آن ناشي از افزايش قيمت جهاني اين محصول است و هيچ گونه احتکار و مافيايي در اين بخش نداريم.در همين رابطه رئيس اتحاديه فروشندگان کاغذ و مقوا در گفت‌وگو با ايسنا گفت: مدتي بود بحث تخصيص ارز آزاد به‌جاي ارز مبادله‌اي مطرح مي‌شد که همين امر موجب نوعي تنش در بازار کاغذ شد. البته اکنون قيمت‌ها به حالت خوبي درآمده و حداقل از روزهاي تنش فاصله گرفته‌ايم.سيد حسين ميرباقري مهرآبادي گفت: البته حتي ارز مبادله‌اي هم در ماه‌هاي گذشته از حدود ۳۲۵۰ تومان به ۳۵۲۰ تومان رسيده است که به‌طور طبيعي اين مسئله بر کار همکاران ما تاثير مي‌گذارد. از سوي ديگر، در اين مدت شاهد افزايش جهاني قيمت کاغذ بوده‌ايم و در نهايت همه اين موارد دست به دست هم داده‌اند تا بازار کاغذ که بيش از يک‌سال تحول خاصي نداشته شاهد نوعي افزايش قيمت باشد.وي با بيان اينکه در ماه‌هاي گذشته شايد شاهد گراني ۲۰ تا ۲۵ درصد قيمت کاغذ در بازارهاي جهاني بوده‌ايم، متذکر شد که‌ عمده‌ترين دليل اين تغيير را مي‌توان در تعطيلي برخي کارخانه‌هاي تاثيرگذار توليد کاغذ در چين مربوط دانست؛ چراکه در ماه‌هاي اخير، اين کارخانه‌ها به دلايلي مانند مسائل زيست‌محيطي تعطيل شده‌اند، حال اگر اين کارخانه‌ها بار ديگر آغاز به کار کنند، طبيعي است که بخشي ازاين تورم قابل‌جبران خواهد بود و شاهد کاهش مجدد قيمت‌ها خواهيم بود.ميرباقري افزود: در حال حاضر با توجه به قيمت تمام‌شده کالا، قيمت‌هايي که در ايران اعمال مي‌شود مناسب به نظر مي‌رسد و از زماني که تنش در اين بازار ايجاد شده بود حدود يک تا ۱۵ درصد کاهش قيمت داشته‌ايم.رئيس اتحاديه فروشندگان کاغذ و مقوا همچنين اظهار کرد: بازار کاغذ مدتي است دچار هيچ تغيير نشده و شايد بيش از يکسال است که در آن نوعي ثبات حاکم است. حتي سال گذشته در مقطعي از زمان شرايط به گونه‌اي بود که مي‌توان گفت واردکنندگان کالاي خود را با ضرر مي‌فروختند.وي ادامه داد: قيمت کاغذ با نرخ ارز ارتباطي مستقيم دارد. زماني که در اين بازار شاهد نوعي افزايش قيمت هستيم اتفاقي که رخ مي‌دهد آن است که افرادي که حتي حرفه و تخصص آن‌ها مرتبط هم نيست با سوداي کسب سود راهي بازار کاغذ مي‌شوند که اين امر درنهايت به رقابت منفي منجر شده و مي‌تواند موجبات کناره‌گيري همکاران ما را فراهم آورد که در نتيجه آن ممکن است با خلأ مواجه شويم و اين روند به افزايش مجدد قيمت و نوعي بحران منجر شود.ميرباقري در ارتباط با کاغذ روزنامه‌ها توضيح داد: در اين زمينه بخشي از نياز در داخل کشور تامين مي‌شود که در حال حاضر ارقام مربوط به اين بخش را به‌درستي در خاطر ندارم، اما در حوزه کاغذ تحرير شايد ۸۰ درصد نياز کشور از خارج و از طريق واردات تامين شود. رئيس اتحاديه فروشندگان کاغذ و مقوا در عين حال همکاري دولت در کنترل بازار کاغذ را مثبت ارزيابي کرد و گفت: همين که قرار شد تخصيص ارز مبادله‌اي استمرار داشته باشد يا مواردي از اين دست موجب شد که تب و تاب اين بازار گرفته شود. وي ادامه داد: حال نيز اگر قيمت‌هاي جهاني کاهش پيدا کند، قطعا بار ديگر شاهد کاهش مجدد قيمت خواهيم بود. اما براساس تغييرات صورت‌ گرفته در قيمت جهاني، شاهد درصدي از افزايش قيمت هستيم که اين موضوع برگرفته از قيمت‌هاي جهاني است و اين‌گونه نيست که به‌عنوان مثال بخواهيم بگوييم بازار سياه ايجاد شده است. رئيس اتحاديه فروشندگان کاغذ و مقوا در پاسخ به اين مطلب که گاه گفته مي‌شود مافياي کاغذ موجب رخ دادن چنين اتفاقاتي مي‌شود، تاکيد کرد: به هيچ عنوان مافياي کاغذ را قبول ندارم. اگر کار در بازاري که در آن رقابت وجود دارد ادامه داشته باشد، هيچگاه شاهد ايجاد مافيا نخواهيم بود؛ چراکه در اين شرايط نوعي رقابت شکل مي‌گيرد و همين رقابت کنترل قيمت را در پي خواهد داشت و اين مسئله درنهايت به نفع مصرف‌کننده خواهد بود. ميرباقري ادامه داد: اکنون نيز اگر شيطنتي صورت مي‌گيرد، نبايد فضا را به اين سمت و سو ببريم که کل داستان به حاشيه رفته و براي مثال حرف‌هايي از مافياي کاغذ زده شود. همان‌طور که اشاره شد در مدت يک‌سال تا يک‌سال و نيم گذشته هيچ‌گونه افزايش قيمتي در بازار کاغذ نداشته‌ايم.