روزنامه ابتکار
1396/10/20
چرا خوانندگان خارجنشین ، پس از بازگشت به ایران مجوز فعالیت نمیگیرند؟ نوشدارو پس از مرگ حبیب
فاطمه امینالرعایا«حبیب» بالاخره مجوز گرفت! یک سال و نیم پس از مرگ این خواننده، دیروز در خبری اعلام شد موزیک ویدئوی «دیره» با صدای احمدرضا محبیان و سمیر زند و همچنین با تصویر و صدای نه چندان شفاف زندهیاد حبیب محبیان از دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز انتشار گرفت. سوال مهم این است که چرا حتی مجوز چنین حضوری در زمان حیات این خواننده صادر نشد؟
حبیب، سال 1326 در تهران متولد شد، اودر سال ۱۳۶۰ بهدلیل ممنوعیت خواندن، ایران را ترک کرد و در سال ۱۳۶۴ در لس آنجلس در ایالات متحده آمریکا ساکن شد. سال ۱۳۸۸ حبیب به رئیس جمهوری وقت، محمود احمدینژاد، نامهای نوشت و در آن خواستار حضور در کشور شد و با موافقت ضمنی و پذیرفتن رعایت برخی شرایط به همراه خانواده اش به ایران بازگشت. او از سال ۱۳۸۹ برای دریافت مجوز آلبوم اقدام کرد اما هرگز چنین مجوزی صادر نشد. حالا حبیب یک سال و نیم بعد از مرگش میتواند در یک موزیک ویدئو حضور داشته باشد و صدای «نه چندان شفاف» او مجوز بگیرد!
فریدون آسرایی، چند سالی خارج از کشور زندگی و کار کرد، پس از بازگشت به کشور توانست مجوز فعالیت و اجرای کنسرت را از وزارت ارشاد دریافت کند. او درباره دلایل مجوز ندادن وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به خوانندگانی که چندین سال خارج از ایران زندگی و فعالیت کردهاند اما فعالیتهایشان مغایرتی با قوانین کشور نداشته است به «ابتکار» میگوید: در این میان چند موضوع مطرح میشود، برخی، خوانندگان قبل از انقلاب بودهاند که حساسیت روی آنها بیشتر از دیگران است و عدهای هم هستند که بعد از انقلاب شروع به فعالیت هنری کردند و امروز جزو خوانندگان فعال لسآنجلسی هستند. حساسیتها روی این دو دسته بیشتر هستند و به سختی مجوز میگیرند.
مگر ما اجنبی هستیم؟
آسرایی با اشاره به این نکته که «مجوز دادن به حبیب پس از مرگش نوشدارو پس از مرگ سهراب است» میگوید: ما میگوییم هر ایرانی که در دنیا مرتکب جنایت نشده باشد، باید بتواند به کشور بازگردد و فعالیت کند. مگر ما اجنبی هستیم؟ ما ایرانی هستیم، اینجا آب و خاک ما است. تمام کسانی که در خارج از کشور هستند نسبت به این آب و خاک تعصب دارند، همه آرزو دارند که به کشور بازگردند. چرا نباید اجازه دهیم که این افراد بازگردند؟ البته در زمان دولت اصلاحات فضا کمی باز شد. بهترین توریستها برای کشور همین ایرانیهایی هستند که خارج از کشور زندگی میکنند ولی متاسفانه این توریستها برای بازگشت به ایران چندان احساس امنیت نمیکنند. من هم به عنوان یک فرد دوملیتی حسی مشابه دارم. گاهی درک و فهم چنین شرایطی برای من ممکن نیست. چرا یک ایرانی که در خارج از کشور زندگی کرده نمیتواند به کشور باز گردد؟ مگر جرمی مرتکب شده است؟ مگر کسی را کشته است؟ این سختگیریها در دوران گذشته در ایران صورت گرفته است.
این خواننده ادامه میدهد: این سختگیریها نارضایتی ایجاد میکنند. چند پدر و مادر چشمشان به در است که فرزندانشان را دوباره ببینند؟ پس رافت و بخشش اسلامی کجاست؟ ما قرآن را با نام خداوندی که بخشنده و مهربان است آغاز میکنیم. خدا میبخشد ولی بنده خدا نمیبخشد. خوانندهای در خارج از کشور زندگی کرده است، شعر خاصی که نخوانده است، کاری هم نکرده که خلاف شرع باشد، چرا به چنین کسی مجوز نمیدهند؟ این سختگیریها بیمورد است و مردم را دلزده میکند. به نظر من هرچقدر فضای سیاسی ایران بازتر شود پیشرفت بیشتری حاصل خواهد شد.
مجوزی برای شادی اموات!
آسرایی با بیان اینکه کارهایی که امروز در ایران مجوز میگیرند که هرگز در لسآنجلس خوانده نشده است، میافزاید: ما موافق سانسور نیستیم. خوب است که هر نوع موسیقی در کشور مجوز بگیرد اما اینکه پس از مرگ فرهاد، فریدون فروغی و حبیب که از بین ما رفتند مجوز بگیرند چه فایدهای دارد؟ تا زمانی که این افراد زنده بودند قدر آنها را دانستند؟ حالا دیگر چه فایده دارد؟
اعطای مجوز با کیست؟
وزارت ارشاد یا نهادهای بالادستی؟
امروز با فراگیر شدن اینترنت، دسترسی سریع و آسان به هر نوع موسیقی کار چندان مشکلی نیست. در چنین شرایطی مجوز ندادن به یک قطعه موسیقیایی که نه از لحاظ شعر و محتوا و نه از لحاظ محتوا مشکلی ندارد چه صدمهای به اعتبار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و همچنین موسیقی کشور خواهد زد؟ آسرایی در پاسخ به این سوال میگوید: شما میگویید وزارت ارشاد، من بعید میدانم وزارت ارشاد در رابطه با خوانندههایی که خارج از ایران زندگی میکنند و حالا میخواهند در ایران بخوانند نقش چندانی داشته باشد. حداقل در زمان آقای مرادخانی این را میدانم. سختگیریها در باره اعطای مجوز چندان سخت نیست، گرچه خوانندگان زیرزمینی با مشکلاتی مواجه هستند. چه مجوز داده شود چه نه، مردم آهنگها را میشنوند. ما میخواهیم بگوییم موسیقی ما بهتر از آن طرف آب است. پس باید افراد بتوانند قانونی آثارشان را پخش کنند. به نظرم در این سختگیریها تنها وزارت ارشاد موثر نیست، نهادهای بالادستی هم در این ماجرا نقش دارند. وقتی در تهران هر شب چندین کنسرت اجرا میشود، چرا در کرج اجازه برگزاری کنسرت داده نمیشود؟ الان مجوز به کسی که فوت کرده به چه درد میخورد؟ فریدون فروغی نمرد، دق کرد. برای مردم خواندن زندگی این افراد است، وقتی این را از آنها بگیرید دق میکنند و دلیلی برای زندگی ندارد.
حبیب را له کردند
تورج شعبانخانی، آهنگسازی که با بسیاری از خوانندگان بزرگ ایرانی قبل و بعد از انقلاب همکاری داشته است، در گفتوگو با «ابتکار» درباره ماجرای مجوز گرفتن صدای حبیب از وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی میگوید: من از دست سیاستگذاری وزارت ارشاد دلم خون است. حبیب اصلا نباید میمرد. حبیب فرد معصوم و گناهداری بود. اگر کسی او را دیده بود هرگز باور نمیکرد که چنین اتفاقی برایش بیفتد. حبیب از دست رفت. او سالیان سال با من دوست صمیمی بود. او اهل نشان دادن خودش نبود. همیشه تلاش میکرد کارش را به بهترین نحو انجام دهد. او مخاطب داشت، مردم او را دوست داشتند. حبیب را له کردند، حالا بچهاش را هم له کنید، چه فرقی میکند؟ اصل ماجرا این است! حبیب ایران را دوست داشت و به کشور بازگشت. آقای احمدینژاد که اصلا معلوم نیست از کجا آمد و کجا رفته به او امید داد و حبیب به ایران آمد اما دید دستش به هیچجا بند نیست. حالا هر گلی هم بزنند، دیگر برای پسرش پدر نخواهد شد. مجوز دادن و ندادن به حبیب دیگر فرقی نمیکند.
او به عنوان آهنگساز درباره دلایلی که خوانندگانی در برههای اجازه فعالیت ندارند اما چندی بعد مجوز دریافت میکنند میگوید: موضوعی که مطرح است، موسیقی پاپ داستان حوادث روز است و مثل خبر میماند. شاعری در مورد یک موضوع روز میسراید و خوانندهای آن را میخواند. من آخرین فردی هستم که ماندهام و با کارهایی هم که میبینم و میشنوم فقط تاسف میخورم.
چرا وقتی حبیب زنده بود مجوز ندادید؟ مرده پرستید؟
این آهنگساز درباره ضربههای مجوز ندادنهای وزارت ارشاد به موسیقی میگوید: این مجوز ندادنها سیر تکامل موسیقی را قطع میکند، فرزند حبیب مثل حبیب است، فرقی ندارد. ممکن است مثل حبیب نباشد ولی خط و مشی پدرش را دنبال میکند. شما به پدرش مجوز ندادید حالا به پسرش مجوز میدهید، دلیل چیست؟ مرده پرست هستید؟ من دلم میخواست همیشه به موسیقی کمک کنیم. موسیقی پاپ سالها وجود نداشت، من و دوستانم بسیار تلاش کردیم که موسیقی پاپ را زنده کنیم. چه اشکالی دارد خوانندگان جوان هم بخوانند؟ اگر مخاطب داشته باشند، میمانند. دلیلی ندارد که همه از همه چیز خوششان بیاید.
مردم ایران سالها از شنیدن صدای کسانی مثل حبیب، فریدون فروغی، فرهاد و بسیاری از مفاخر موسیقی دیگر محروم بودند. چه قطعاتی که میشد در تاریچه و گنجینه موسیقی ایرانی بماند و به خاطر برخوردهای سلیقهای چنین نشد، شاید دیگر زمان آن رسیده باشد تا سازوکارها در این زمینه شفاف شوند.
سایر اخبار این روزنامه
رهبر انقلاب در تحلیل وقایع اخیر کشور:
به آینده بسیار روشن کشور امیدوار هستم
نگاهی به راهکارهای دولت در مواجه با صدا و سیما
شکایت دولت، رسانه ملی را سربه راه میکند؟
چرا خوانندگان خارجنشین ، پس از بازگشت به ایران مجوز فعالیت نمیگیرند؟
نوشدارو پس از مرگ حبیب
سیدعلی محقق
تاریخ قضاوت خواهد کرد
گزارشی از سالنهای سینمایی در گوشه و کنار کشور
سالنهایی که به عشق «جمشید آریا» پُر میشدند
«ابتکار» سناریوهای کاخ سفید برای ماندن یا خروج از توافق هستهای را بررسی میکند
مواجهه ترامپ با برجام؛ مقابله یا عقبنشینی؟
«ابتکار» از وضعیت تاثیرات سیاستگذاری کسب و کارهای اینترنتی گزارش میدهد
بازار آزاد یا بازار بسته بندی شده؟
«ابتکار» از شکاف عمیق جنسیتی در پستهای مدیریتی بانوان گزارش میدهد
توفان مشکلات برای مدیریت زنان
تحقیقات از ماموران زندان درباره خودکشی یکی از متهمان
نخستین کنگره سالگرد آیتالله هاشمی رفسنجانی برگزار شد
روایت یاران از «آیت الله»
واکنش اصغر فرهادی به اعتراضات اخیر
معاون اول رئیسجمهوری:
آیتالله هاشمی بعداز ۸۸ مانع حذف اصلاحطلبان شد
گاردین:
ترامپ قصد دارد تا تحریم های علیه صدا و سیما را بازگرداند