همدلی در گفت‌و‌گو با امیرحسن کاکایی، کارشناس خودرو کوییک «خودروی 35 میلیونی» سایپا را بررسی کرد

گران‌سازی ارزان‌‌ترین خودروهای بازار
همدلی| رضا نحوی : خودروی «کوییک» که طراحی آن را مرکز تحقیقات گروه خودروسازی سایپا انجام داده است، با حضور علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی رونمایی شد تا بحث جایگزینی این خودرو با پژو و پراید که طبق قانون باید از مدار تولید خارج شوند، بر سر زبان‌ها بیفتد. حجم موتور این خودرو ١۵٠٣ سی‌سی است؛ یک هزار و 63 کیلوگرم وزن دارد و حداکثر قدرت آن ٨٧ اسب بخار است. خودروی کوییک دارای استانداردهای آلایندگی یورو چهار است و قابلیت ارتقا به یورو پنج دارد. این خودرو که هم با گیربکس اتوماتیک و هم دستی تولید می‌شود، روی پلت فرم گسترش‌یافته ایکس ٢٠٠، که محصولاتی همچون تیبا و ساینا با آن طراحی می‌شود، تولیدشده است. فرمان این خودرو در گیربکس اتوماتیک، برقی و در گیربکس دنده‌ای، هیدرولیک است. سایپا هنوز به شکل رسمی قیمت کوییک را اعلام نکرده اما می‌توان حدس زد که قیمت کوییک به‌خصوص در نسخه اتوماتیک و فول‌آپشن در محدوده 35 میلیون تومان تعیین شود و ازاین‌رو کوییک ازنظر قیمتی به رقیبی گران‌قیمت برای پژو 206 هاچ‌بک تبدیل خواهد شد. رونمایی کوییک بهانه‌ای شد تا با کاکایی کارشناس خودرو به گفت‌وگو بنشینیم. این کارشناس خودرو همچنان که رونمایی از خودرو کوییک را یک اتفاق مهم و خوشایند برای صنعت خودروسازی دانست، از فرصت‌ها و چالش‌های پیش روی صنایع خودروسازی کشور هم سخن گفت. مشروح گفت‌وگوی همدلی با امیرحسن کاکایی را در ادامه می‌خوانیم:
از کوییک رونمایی شد آیا این اقدام نشانه‌ای از به حرکت درآمدن چرخ صنایع خودروسازی است؟
دقیقاً. ورود کوییک به چرخه تولید نشانه خوبی برای صنعت کرخت شده خودروسازی ماست. من خوشحالم که سایپا علی‌رغم مشکلات مالی جدی یک بخش تحقیق و توسعه فعال دارد. برخی‌ها نقد می‌کنند که سایپا کار خاصی انجام نداده ولی واقعیت این است که وقتی مقایسه اقدامات اخیر این شرکت را مقایسه می‌کنم با دوران مختلف و کار برخی از رقبا، می‌بینم که سایپا راه درست را پیداکرده و با مدیریتی اصولی و خلاقانه در حال طی کردن مسیر پیش رو است. تنوع خودروهایی که سایپا در این مدت تولید کرده نشان می‌دهد که این شرکت دارای یک واحد تحقیق، توسعه و با طراحی زنده، پویا و خلاقانه است. درنتیجه کار این واحد خلاق درگذر سال‌ها شرکت سایپا باتجربه‌تر می‌شود، و محصول بومی درنهایت از دل افزایش دانش و تجربه حاصل می‌شود. از طرفی یک چنین شرکتی که وضع مالی خوبی ندارد، خیلی حواسش جمع است که کار بیهوده انجام ندهد، پس خودرویی را ارائه می‌دهد که فروشش تضمین‌شده باشد. من بر اساس اطلاعاتی که دارم و با نگاه کارشناسی، فکر می‌کنم ماشینی مثل کوییک به تولید انبوه می‌رسد و با فروش بسیار خوبی هم مواجه خواهد شد. اگر سایپا بتواند این رویه را ادامه دهد به جهش می‌رسد و می‌تواند دوباره خیلی از کمبودهای مالی خود را جبران کند. از طرفی سایپا در «منطقه ارزان» کار می‌کند و به‌شدت به تامین‌کنندگان و زیرمجموعه خود فشار وارد می‌کند تا کیفیت موردنظر تضمین شود.


بر اساس شنیده‌ها قرار است خودروی کوییک جایگزین پراید و پژو شود؛ آیا با اختلاف فاحش قیمتی که کوییک با این دو خودرو دارد بحث جایگزینی بی‌معنا نمی‌شود؟
بحث جایگزینی از اساس بی‌معنا است و من فکر می‌کنم پژو و پراید همچنان تولید خواهند شد. ببینید بنده به‌عنوان یک کارشناس به این ماجرا نگاه می‌کنم، به همین خاطر زاویه دید من شاید متفاوت باشد. متاسفانه در مملکت ما هر حرکت مثبتی اتفاق می‌افتد عده‌ای می‌خواهند آن را منفی جلوه دهند. در اینجا یک نکته بسیار مهم وجود دارد، واقعیت این است که اگر استانداردهای جدید را بخواهیم رعایت کنیم، باید به افزایش قیمت تن دهیم.
خوب سایپا هم کوییک را تنها برای امسال نساخته بلکه تازه دارد رونمایی کند برای دو یا سه سال آینده و این‌گونه این شرکت خودش را با استانداردهای جدید مطابقت می‌دهد.
از سویی ما با یک ساختار اقتصادی تحمیل‌کننده مواجهیم. از طرفی اگر شرکتی بخواهد نیازمندی‌های جدید کیفی، ایمنی و سوختی را به شکلی منطقی پاسخ دهد، کاملاً مشخص است که قیمت تمام‌شده محصولش بالا
می‌رود.
واقعیت این است که در حال حاضر پراید ارزان‌ترین خودروی موجود است، اما اگر خودروسازی بیاید و عیوب پراید را رفع کند و آن را با نیازمندی‌های جدید ایمنی و مصرف سوخت تطابق دهد، دیگر نمی‌تواند آن خودرو را باقیمت کنونی پراید به فروش برساند. بااین‌حال من به‌عنوان یک کارشناس می‌توانم شهادت دهم که سایپا با حداقل قیمت‌ها خودروهایش را عرضه می‌کند.
دراین‌باره می‌توانید با انجمن قطعه سازان گفت‌وگو کنید تا درستی این موضوع را دریابید. می‌خواهم بگویم املا فناوری‌های جدید نیازمند هزینه کردن است. دوم اینکه بخش بزرگی از اختلاف قیمت کوییک، به مشکل ساختار اقتصادی کشور برمی‌گردد. به نظر من سایپا ازنظر فنی و مهندسی راه درستی را انتخاب کرده است اما متاسفانه ساختارهای مدیریتی هزینه‌های سرسام‌آور در کنار رفع نیازمندی‌های روز موانعی هستند که نمی‌گذارند قیمت تمام‌شده خودرو کمتر از این باشد.
از سویی این روزها ظاهراً همه مردم از زیادشدن تنوع خودرو رضایت دارند. بگذارید در اینجا یک هشدار بدهم و آن این‌که ازدیاد تنوع خودرو یک خطر جدی هم به دنبال دارد. وقتی تنوع زیاد می‌شود اولاً تیراژ هر خودرو پائین می‌آید. دیگر شرکت‌های ما دوران تولید انبوه پژو و پراید را از دست خواهند داد که تیراژی 500هزارتایی در سال داشتند، درنتیجه آرام‌آرام شرکت‌های خودروسازی زیان می‌بینند و در این صورت خودروسازان مجبور می‌شوند که قیمت‌ها را بالا ببرند. متاسفانه در حال حاضر کسی به این مسئله مهم (خطر تنوع خودرو) توجهی نمی‌کند. نکته بعدی که برای صنعت خودروسازی و اقتصاد ما خطرناک است این‌که تنوع خودروها و تنوع قطعات و انواع فناوری‌ها باعث نیازمندی بیشتر قطعه در بازار خدمات پس از فروش می‌شود و پشت‌بند این ماجرا، هزینه تعمیرات هم بالا می‌رود. چون قطعه وقتی متنوع شود هزینه انبارداری و توزیعش بالا می‌رود، مثلاً درباره خودروهای چینی و اروپایی بسیاری از مردم گله‌دارند که چرا سپر یک خودروی داخلی 250هزار تومان است ولی سپر خودروی خارجی مشابه داخلی که زیاد فرقی هم نمی‌کند، 5میلیون تومان است.
شما در صحبت‌هایتان اشاره داشتید که حداقل در چند سال پیش رو پراید و پژو از مدار تولید خارج نمی‌شوند. دلیل این پیش‌بینی شما
چیست؟
برای اینکه تا وقتی‌که این دو خودرو که به تولید انبوه رسیده‌اند و قطعات‌شان به‌راحتی در دسترس است برای مدتی طولانی هیچ جایگزینی نخواهند داشت. و این بحث جایگزینی از اساس بحث درستی نیست که بعد بخواهیم اختلاف قیمت‌ها را پررنگ کنیم.
بگذارید من به نکته‌ای مهم اشاره‌کنم در دنیا وقتی کشورها، بازارهای خودروشان را متنوع می‌کنند تنوع بازار را هم به وجود می‌آورند. متاسفانه این رویکرد در کشور ما پیگیری نشده است. از طرفی در سال‌های گذشته وسعت افق خودروسازان ما تنها به تولید برای داخل محدود مانده که البته امیدوارم با تولیداتی چون کوییک صادرات برندهای ایرانی هم افزایش پیدا کند. ولی اگر به همه‌چیز به روال گذشته باشد و این تنوع خودرو و عدم تنوع بازار وجود داشته باشد، متاسفانه آینده خوبی را برای صنعت خودرو پیش‌بینی نمی‌کنم.
آیا می‌توان کوییک را مدلی بومی دانست یا نه ارتقاء یافته مدل‌های پیشین است؟
ببینید من با طرح این سوال از اساس مشکل‌دارم. اگر منظورتان این است که آیا در مدل کوییک نوآوری شده است؟ پاسخ مثبت است. ولی یک برند کاملاً اوریجینال و اصلی نیست و این را خود سایپا هم به‌کرات گفته است. املا این شکل از طراحی و تولید ذاتاً اشکالی ندارد، کما اینکه در کشورهای صاحب صنعت خودرو هم‌چنین روندی طبیعی
است.
برخی از منتقدین معتقدند که تغییرات اعمال‌شده در کوییک تغییراتی ظاهری است نظر شما دراین‌باره چیست؟
طبق اطلاعاتی که من از چگونگی طراحی و ساخت این خودرو کسب کردم باید بگویم چنین نیست. یعنی سایپا به تغییرات ظاهری اکتفا نکرده است بالاخره یک پلتفرمی بوده که در طول سال‌ها تغییر کرده تا به امروز رسیده است. به نظر من سایپا کار زیرکانه‌ای انجام داده که با قطعات مشترک ولی آپشن‌های ویژه محصولی را رونمایی کند تا از طریق آن‌هم بخشی از مشکلات اقتصادی‌اش را رفع کند و هم استانداردهای ایمنی بهتر و کاهش مصرف سوخت را رعایت
کرده باشد.Reza64nahvi@gmail.com