روزنامه شرق
1396/11/09
واکنش دولت به تفريغ بودجه
در گزارش تفريغ بودجه سال 95 که چند روز پيش از سوی ديوان محاسبات کشور منتشر شد، نکاتي آمده بود که سخنگوي محترم دولت و وزير محترم نفت در صدد پاسخگويي به آن برآمدند. اگر به دقت در اين پاسخها نگريسته شود، نهتنها ابهامات تفريغ بودجه برطرف نميشود بلکه ابهامات جديدي به وجود ميآيد که در اینجا به ذکر دو مورد ميپردازم.1- در گزارش ديوان محاسبات آمده بود که 11هزارو 479 ميليارد تومان از منابع حاصل از فروش داخلي گاز طبيعي به حساب خزانه واريز نشده است. در پاسخ به اين اشکال، وزير محترم نفت در نشست مطبوعاتي در هشتم بهمن (به همراه سخنگوي دولت) بيان کرد که چنين عددي اصلا وجود خارجي ندارد. زنگنه گفت: «کل فروش شرکت گاز در سال ٩٥، مبلغ ١٧هزارو ٨٠٠ ميليارد تومان بوده است که از اين محل هشتهزار ميليارد تومان، طبق قانون به سازمان هدفمندي يارانهها پرداخت شده و ٩ هزار ميليارد تومان هزينه جاري شرکت ملي گاز ايران بوده است» اما اين اعداد شبهههاي جديدي را بهوجود ميآورد.
ميزان روزانه مصرف گاز کشور در سال 95 يا بهعبارتي ميزان فروش روزانه شرکت ملي گاز 550 ميليون مترمکعب در روز بوده است که اگر اين عدد را در تعداد روزهاي سال ضرب و نتيجه را رُند کنيم، عدد
200 ميليارد مترمکعب حاصل ميشود. در سال 95 نرخنامه شفاف و روشني درباره قيمت گاز طبيعي در بخشهاي مختلف منتشر نشده است؛ نرخها براي بخشهاي مختلف متفاوت بوده و قيمت مصرفکنندگان خانگي نيز پلکاني است و مثلا قيمت براي خوراک پتروشيميها بيش از 300 تومان در هر مترمکعب بوده است. اما آنچه مسلم است متوسط قيمت گاز در سال 95 براساس آييننامه اجرائي تبصره ۱۴ قانون بودجه سال ۹5 مصوب هيئت وزيران (در مهر 95)، از 150 تومان در مترمکعب کمتر نبوده است که اگر اين عدد را در 200 ميليارد مترمکعب ضرب کنيم، 30 هزار ميليارد تومان ميشود.
بگذريم از اينکه عددهاي بزرگ ديگري تحت عناوين آبونمان و هزينه گازرساني هرماهه در قبوض مشترکين منعکس است که ضابطه و منطق محاسبه آنها نيز اصلا روشن نيست. البته بهدليل اعتراض ديوان عدالت اداري نسبت به غيرقانونيبودن دريافت آبونمان در جديدترين قبوض گاز صادره، واژه آبونمان ستاره خورده و بهجاي آن هزينه خدمات مستمر درج شده است. ضمنا وزير محترم در برنامه نگاه يک در شبکه يک سيما در هفتم بهمن ماه، اشارهاي تلويحي داشتند که ماليات بر ارزش افزوده نيز از همان محل درآمدهاي شرکت گاز پرداخت شده است؛ درصورتيکه ماليات بر ارزش افزوده جداگانه در قبوض گاز محاسبه ميشود. درهرحال باتوجه به آنچه ذکر شد، درآمد شرکت گاز از فروش گاز بايد حدود دو برابر رقمي باشد که وزير محترم ذکر کردهاند و با اين وصف ادعاي گزارش تفريغ بودجه ميتواند کاملا درست باشد؛ مگر اينکه مقامات وزارت نفت جدول درآمدهاي شرکت گاز براي فروش 200 ميليارد مترمکعب گاز به بخشهاي مختلف را با جزئيات منتشر کنند.
2- يکي ديگر از اشکالات منعکسشده در گزارش تفريغ بودجه اين است که چرا وزارت نفت از ظرفيت فروش پنج هزار ميليارد اوراق مشارکت براي توسعه ميادين مشترک نفت و گاز استفاده نکرده است. وزير نفت در برنامه نگاه يك (7بهمن 96) توضيح داد که وزارت نفت موظف به فروش اوراق مشارکت نبوده بلکه اجازه اين کار را داشته است و از آن استفاده نکرده، بنابراین خلافي صورت نگرفته است. دراينباره دو نکته قابل توجه است: اول اينکه وزير محترم نفت در همين برنامه نگاه یک در 12 شهريور 96 گفته بود که وزارت نفت در سال گذشته (95) نسبت به فروش اوراق مشارکت اقدام کرده است و در برنامه اخير نگاه يك اذعان کرد که دراينباره اقدام نشده است. دوم اينکه در گزارش تفريغ بودجه اين مطلب بهعنوان يک تخلف مالي ذکر نشده بلکه بهعنوان مصداقي از کمتوجهي به توسعه ميادين مشترک و صيانت از حقوق کشور در اين زمينه ياد شده است و اين مسئله مهمي است که نبايد از آن طفره رفت؛ کما اينکه وزير محترم در بخش ديگري از صحبتش در برنامه اخير نگاه یک اشاره کرد که بهرهبرداري از لايه نفتي پارس جنوبي از اواخر سال گذشته با 20 هزار بشکه در روز انجام ميشود اما گفته نشد که قطريها بيش از 20 سال است که از اين لايه مشترک برداشت ميکنند و هماکنون نيز ميزان توليدشان از اين لايه بيش از 300 هزار بشکه در روز است.
ناگفته نماند که نگارنده شخصا از اينکه درباره فروش اوراق مشارکت اقدام نشده خشنودم؛ چراکه تا وقتي چنين بيبرنامگي، نابساماني و فقدان شفافيت مالي در صنعت نفت وجود دارد، تزريق هر مبلغ جديدي فقط پيچيدگي و معضلات را بيشتر ميکند و اميدوارم دولت محترم تدبيري اساسي در اين زمينه بينديشد.
سایر اخبار این روزنامه
بودجه به درِ بسته خورد
حذف 59 مؤسسه ویژه از بودجه 97
عامل اصلي تريبونهاي رسمي بودند
دوران حذف سپری شده است
پایان برف آغاز یخبندان
هجمه سیاسی علیه فروشگاههای زنجیرهای
تکذیب غرق شدن ناوشکن دماوند
بودجه شورای نگهبان در دهه اخیر ۴/۵ برابر شده است
نه به انتصاب مجدد پوتین
بارش برف سنگین مسئولان را سورپرایز کرد
حفظ برجام از خطر ترامپ
تنشها مدیریت شوند
واکنش دولت به تفريغ بودجه