شاهکار امیر جعفری در انتقاد از مسئولین درباره معضلات اجتماعی و گرفتاری مردم؛ چرا وجودش را ندارید؟

همدلی| مهدی فیضی‌صفت – اعتراض های بی مهابای امیر جعفری شاید نشان گر حضور چهره هایی در اطراف و اکناف هنر باشد که پیشتر خیلی ها از وجودشان نا امید شده اند. حالا شاید بشود گفت: «سینماگر مهم‌تر از سینماست». بازیگر مطرح سینمای ایران فارغ از منافع شخصی مرسوم در این روزها و این سال ها، روی آنتن زنده تلویزیون از دردهای مردم گفت و دولتمردان را به باد انتقاد گرفت. وقتی حاشیه مهم‌تر از متن می شود؛ و حتی جشنواره فیلم فجر به عنوان فستیوالی که بنا بود بزرگترین رویداد سینمایی ایران باشد و کارگردانان بزرگ و فیلمسازان جوان را با سودای سیمرغ به «فجر» بکشاند نمی تواند به هدف اصلی اش نزدیک شود، نادیده گرفتن صدای اعتراض یک هنرمند برای سختی ها و تلخ‌کامی های مردمش کار چندان ساده ای نیست. به همین خاطر هست که باید جملات امیر جعفری در برنامه « من و شما« را با صبوری و تحلیل بیشتری مورد توجه قرار داد. همان جا که میان اعتراض های منیژه حکمت، گلایه تهیه‌کننده «فیلشاه» و خشم ابراهیم حاتمی‌کیا، یکی از مهم‌ترین اتفاق های سینماییِ چند وقت اخیر رقم خورد، در همان برنامه که آقای بازیگر بی‌مهابا به مسئولان هنری و دولتی تاخت و سوال ناگفته‌ای را مطرح کرد و به احتمال منتظر پاسخش هم نماند!
روح زخم خورده
تنها سینماگر زن حاضر در جشنواره سی‌وششم فیلم فجر، اولین عصیانگر فستیوال بود. منیژه حکمت با فیلم «جاده قدیم» به جشنواره رفته و مهتاب کرامتی، بازیگر نقش اول فیلمش را نامزد کسب سیمرغ بهترین بازیگر زن می‌دانند. او در نشست خبری فیلمش، سناریوی جشنواره را از پیش نوشته شده دانست، از فروش تمامی بلیت‌ها برای ارگان‌ها گفت و البته اعلام کرد دیگر در اکران سینماها حاضر نمی‌شود اما مهم‌ترین بخش صحبت‌های کارگردان 55 ساله سینما به زخم 40 ساله روح و روانش برمی‌گشت که به زعم خودش از رفتارهای ناعادلانه صدمه دیده است: «رفتار ناعادلانه را نمی‌فهمم و برای تک تک مردم سرزمینم نمی‌خواهم.»
گلایه تهیه‌کننده تنها انیمیشن جشنواره


وقتی صحبت از راهیابی تنها یک انیمیشن به بخش مسابقه سودای سیمرغ سی‌وششمین جشنواره فیلم فجر مطرح شد، برخی از سفارشی بودن «فیلشاه» گفتند، محصولی با سرمایه‌گذاری شرکت خصوصی «هنر پویا» و همراهی بنیاد فارابی و موسسه تصویر شهر که تجربه جدیدی از گروه سازنده «شاهزاده روم» محسوب می‌شود اما گلایه‌های تهیه‌کننده «فیلشاه» از روند برگزاری جشنواره، بار دیگر انگشت اتهام را به سوی متولیان برگزاری فستیوال ملی سینمای ایران نشانه برد. بی‌عدالتی و اتفاقات غیر قابل گذشت، کلیدواژه‌های صحبت‌های حامد جعفری بودند: «مسئولین هم می‌خواهند یک انیمیشن در ویترین جشنواره باشد و هم نمی‌خواهند به آن توجه کنند.» بعضی از اهالی فن، صحبت‌های تهیه‌کننده «فیلشاه» را از اساس رد کردند اما چه توطئه‌ای در کار باشد و چه توهم توطئه، جشنواره فیلم فجر در ابتدای راه با حاشیه‌های فراوانی روبرو شده که می‌تواند بر روی روند برگزاری مراسم تاثیر منفی قابل اعتنایی بگذارد.
عصبانیت آقای رکورددار
نامش با جشنواره فیلم فجر و سیمرغ بلورین گره خورده، 5 سیمرغ بهترین فیلم تنها بخشی از جوایزی است که ابراهیم حاتمی‌کیا را به یکی از رکوردداران فجر تبدیل کرده است. پرویز پرستویی نیز 3 سیمرغ از جمع 4 سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد خود را به واسطه بازی در فیلم‌های حاتمی‌کیا به خانه برده. ابراهیم حاتمی‌کیا پس «بادیگارد»، غیبتی یک ساله را در جشنواره فیلم فجر تجربه کرد و با «به وقت شام» از بازگشت خود خبر داد؛ فیلمی با جلوه‌های ویژه بصری قابل توجه که حضورش در جشنواره سی‌وششم در هاله‌ای از ابهام قرار داشت. «به وقت شام» رسید و در اولین روز جشنواره سی‌وششم نیز اکران شد اما اتفاقات عجیب و غریبی رخ داد که سبب شد محتوای فیلم، کارگردانی حاتمی‌کیا و نقش‌آفرینی بازیگران به حاشیه رانده شود. برخی رسانه‌ها این فیلم را در کلاس جهانی توصیف کردند اما حاتمی‌کیا در روز اکران فیلم، نقش اول را برعهده داشت. کارگردان «به وقت شام» در اعتراض به فیلمبرداری تماشاگران با موبایل از پرده سینما، درخواست قطع پخش فیلم را داد و با عصبانیت خواستار برخورد با چنین اتفاقاتی شد.
هفتِ متفاوت
پس از وقفه‌ای 11 ماهه، برنامه تخصصی «هفت» به قاب تلویزیون بازگشت. رضا رشیدپور جای مهران مدیری را گرفت و بر صندلی بهروز افخمی تکیه زد تا برنامه سینمایی سیما را در ایام جشنواره فیلم فجر به روی آنتن ببرد. حمید نعمت‌الله میهمان اولین هفتِ جدید بود و به بحث و گفت‌وگو درباره جدیدترین اثرش یعنی «شعله‌ور» پرداخت. پس از پایان برنامه، تعدادی از اهالی سینما به برنامه هفت تاختند و آن را رپرتوارژی برای نعمت‌الله و اثر جدیدش دانستند اما در سوی مقابل نیز طیفی قرار داشتند که گفت‌وگوی میان مجری و میهمان برنامه را جذاب و قابل قبول توصیف کردند. رشیدپور که پیش از این نیز تجربه اجرای برنامه‌های پر بیننده‌ای با حضور بازیگران و کارگردانان سینما را داشت، این بار نیز نعمت‌الله را به چالش کشید اما ظاهرا برنامه هفت به مذاق گروه مخالف که برخلاف گذشته، جایگاهی در برنامه هفت ندارند، خوش نیامده است.
امیر جعفری، نقش اول سینمای ایران
بزرگ‌ترین فستیوال ملی سینمای ایران در حال برگزاری است اما مهم‌ترین اتفاق این روزهای سینما نه به جشنواره فیلم فجر، بلکه به یک سینماگر ارتباط دارد. امیر جعفری، بازیگر سینما و تلویزیون که با نقش سروان «آپرویز» در فصل سریال شهرزاد به شبکه نمایش خانگی برگشته، میهمان برنامه «من و شما» بود و روی آنتن زنده صحبت‌هایی را بر زبان آورد که یکی از پربازدیدترین ویدئوهای روز گذشته در شبکه‌های مجازی بدل شد. جعفری از زلزله کرمانشاه گفت، از گرد و غبار خوزستان، از کولبران کُرد، از کودکان بی‌شناسنامه و از سیستان و بلوچستان فراموش شده. او با لحن تندی مسئولان را خطاب قرار داد و حتی حرکت رضا شاه در برخورد با مهندس سازنده پل ورسک را شاهد مثال قرار داد: «10 روز با زن و بچه‌تان بروید در کرمانشاه، در چادر زندگی کنید. 10 سال در مسکن مهر زندگی کنید.» و اما مهم‌ترین سوالش را مطرح کرد که شاید پاسخش، جواب تمام سوالات سینمای ایران نیز باشد: «آیا وجودش را دارید؟» هنرمندی که مسئولیت اجتماعی را روی دوشش احساس می‌کند و راه حل واضحی هم پیش رویش نیست، به احتمال چاره‌ای نمی‌بیند جز سر دادن یک فریاد بلند و شاید جستجوی گوشی شنوا. هرچند تجربه نشان داده «گوش اگر گوش تو و ناله اگر ناله من/ آنچه البته به جائی نرسد فریاد است».