متهمان آلودگی تهران

آلودگی هوا بازهم نفس پایتخت نشینان را به شماره ‌انداخته، اما معلوم نیست که گره کار کجاست. حالا رئیس‌جمهور هم نسبت به حل این مشکل ابراز ناتوانی می‌کند و می‌گوید «نمی‌دانم که گره کار کجاست». سازمان استاندارد از کیفیت بد بنزین می‌گوید و وزارت نفت از آلایندگی و مصرف بالای بنزین خودروهای داخلی گله می‌کند. همین دو روز پیش بود که بیژن زنگنه در نشست خبری خود با انتقاد به عملکرد خودروسازان داخلی گفت «همین حالا در اواسط دهه 90 خودروهایی تولید می‌کنیم که به‌اندازه پیکان دهه 50 بنزین مصرف می‌کنند و از نظر تولید آلایندگی در حد استاندارد نیست». 24 ساعت از این انتقاد نگذشته بود که نیره پیروزبخت رئیس سازمان استاندارد در واکنش به گفته‎های مقام ارشد نفتی کشورمان از بالا بودن گوگرد در بنزین‌های داخلی سخن گفت و ادامه داد: بررسی مصرف بنزین خودروها تا سال 93 بر عهده سازمان بهینه سازی مصرف سوخت بود اما چون وزارت نفت کاری در این رابطه نکرد این مسئولیت به سازمان استاندارد واگذار شد. در حال حاضر سنجش آلایندگی خودروها و میزان مصرف سوخت آنها جزو شاخص‌های استاندارد 55 گانه است و تخلفی در این رابطه صورت نمی‌گیرد. شاید حالا از خود بپرسید که به بالاخره میزان مصرف سوخت خودروهای داخلی استاندارد است یا نه؟ خودروهای داخلی کم مصرف هستند یا پرمصرف. سوالی که فربد زاوه کارشناس صنعت خودرو در پاسخ به آن به «پول نیوز» می‌گوید: در حاضر خودروهایی که در داخل تولید می‌شوند میزان مصرفشان در حد استاندارد است اما مشکل از آنجا آغاز می‌شود که طیف زیادی از مصارف در این بازه قرار دارند. خودرو با گرید مصرف A هم استاندارد است با گرید G هم استاندارد تلقی می‌شود ولی بین دو فاصله زیادی وجود دارد. بی‌تردید می‌توان ادعا کرد که خودروهای داخلی پرمصرف هستند. وزارت صنعت، معدن و تجارت خودروسازان را ملزم کرده مصرف سوخت خودروهای تولیدی خود را تا سال ۱۴۰۴ به تقریبا نصف مصرف سوخت فعلی این محصولات کاهش دهند. هدفگذاری که بسیاری از کارشناسان دستیابی به آن را در صورت ادامه این وضعیت امری محال می‌دانند. تنها ایجاد بازار رقابتی است که می‌تواند خودروسازان را تحرک وادارد. آنها رقیب و تهدیدی در بازاربرای خود نمی‌بیند طبیعی است که در چنین شرایطی تلاشی هم برای بهبود وضعیت انجام نشود. همچنین طبق این برنامه میانگین مصرف سوخت خودروهای داخلی باید تا پایان سال جاری به ۷ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر و تا سال ۱۴۰۰ به ۶ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر پیمایش کاهش یابد. این هدفگذاری اما در شرایطی است که به گفته این کارشناس صنعت خودرو در حال حاضر سرانه مصرف خودروهای داخلی 2/7 لیتر است. بنابر این وزارت صنعت هدفگذاری قابل دفاعی را در نظر نگرفته است. قیمت بنزین طی دو سال گذشته ثابت مانده و اکنون باعث شده با وجود تولید روزانه ۶۷ میلیون لیتر بنزین در کشور همچنان نیاز به واردات ۱۶ میلیون لیتری وجود داشته باشد؛ یعنی هزینه‌ای حداقل برابر ۵ هزار میلیارد تومان در سال برای تامین بنزین به کشور تحمیل می‌شود. حالا ارزان بودن سوخت به عوامل اصلی تولید خودروهایی که مصرف بالایی دارند، تبدیل شده است. عاملی که به اذعان این کارشناسان خودرو تولید خودروهای با سرانه بالای مصرف بنزین را برای خودروسازان داخلی توجیه‌پذیر ساخته است. در حالی رئیس‌جمهور روی نوسازی ناوگان و خروج خودروهای فرسوده تاکید می‌کند که برخی از خودروهای کشور عمرشان به 70 سال هم می‌رسد. خودروهایی که قرار بود که وارد‌کنندگان و تولیدکنندگان شرایط برای نوسازی آنها را فراهم کنند اما خبری از آن نشد. در چنین شرایطی بهترین راه را می‌توان عوارض بستن بر مصرف سوخت است. اما اسقاط یک دستگاه خودرو به ازای تولید هر دستگاه خودرو با مصرف سوخت 8 لیتری از دیگر راه کارهایی است که می‌توانست به تولید ماشین‌های کم مصرف و کم آلاینده کمک کند طرحی که مورد مخالفت خودروسازان قرار گرفت.