موج سواری اردوغان بر موج جدید ملی گرایی

دکترعلیرضارضاخواه-تنش میان ترکیه و کشورهای اروپایی این روزها گام به گام در حال افزایش است. عدم اجازه به فرود هواپیمای مولود چاووش اوغلو در فرودگاه روتردام، روابط میان ترکیه و هلند را بحرانی کرده است. در روزهای اخیر، این دومین بار است که راه مولود چاووش اوغلو برای ملاقات با ترک تباران اروپا سد می شود. پیش از هلند، آلمان هم ممنوعیت هایی را برای مقامات ترکیه ایجاد کرده بود. وزیر امور خارجه ترکیه می خواست برای جلب حمایت ترک تباران اروپا از رفراندوم پیشنهادی اردوغان در روتردام سخنرانی کند. اما پس از آنکه شهردار این شهر از تخصیص یک میدان برای این سخنرانی خودداری کرد، چاووش اوغلو گفت در ساختمان کنسولگری ترکیه در این شهر سخنرانی می کند و دولت هلند را به تحریم تهدید کرد. واکنش هلندی ها به این تهدید، ندادن اجازه فرود به هواپیمای وی بود. در واکنش به این اقدام، اردوغان هلندی ها را باز مانده فاشیسم و نازیسم در اروپا خواند. او گفت:" ما بدون تردید بعد از روز ۱۶ آوریل تحریم های خودمان را علیه آنها به جریان می اندازیم. آن ها خیلی بزدل هستند. آن ها از نسل نازی و فاشیست ها هستند."در اتفاقی مرتبط پلیس هلند به فاطمه بتول صیان کایا، وزیر خانواده ترکیه اجازه نداد وارد کنسولگری ترکیه در روتردام شود؛ جایی که جمع کثیری از اقلیت‌های ترکیه‌ای به استقبال او آمده بودند. سی ان ان ترکیه گزارش داد: از خودروی وزیر خانواده ترکیه خواسته شد تا به آلمان باز گردد. این وزیر که برای حضور در نشست‌های جداگانه‌ای در آلمان بود تصمیم گرفت از راه زمینی به هلند سفر کند. وزیر خانواده ترکیه گفت: پلیس هلند در ۳۰ متری کنسولگری ترکیه در روتردام جلوی من را گرفت و مانع از ورود من به کنسولگری شد. وی افزود: کشورهای اروپایی باید ارزش‌های دموکراسی را احیا کنند. در همین راستا پلیس هلند، وزیر امور خانواده ترکیه را به مرز هلند-آلمان اسکورت کرد. شبکه آر تی ال همچنین گزارش داد، خانم فاطمه بتول صیان کایا پیش از اسکورت شدن به سمت آلمان، به دست پلیس هلند بازداشت شد. این در حالی است که مارک روت، نخست‌وزیر هلند در بیانیه‌ای سفر این وزیر ترکیه‌ای را "غیر مسئولانه" توصیف کرد و لحن مقام‌های ترکیه‌ای را "غیرقابل قبول" دانست. دولت های آلمان، اتریش و سوئیس نیز مانند هلند برپایی کمپین سیاسی ترکیه را در کشورهای خود ممنوع کرده اند. براساس گزارش ها از سوئد، مهمت مهدی اکار، وزیر سابق کشاورزی ترکیه نیز قرار بود برای حمایت از رای "آری" به رفراندوم ماه آینده (مورد حمایت دولت ترکیه) در سالنی که برای این منظور اجاره کرده بود، سخنرانی کند؛ اما مالک این سالن این اجاره را لغو کرده است.چهره‌های سیاسی مخالف دولت ترکیه در سوئد، از دولت این کشور برای آنچه که آن ها دیداری "تحریک‌آمیز" خوانده‌اند، انتقاد کرده بودند.در همین حال اتحادیه اروپا می گوید ترکیه به جای آن که به معیارهای عضویت در این اتحادیه نزدیک شود، روز به روز از آن ها فاصله بیشتری می گیرد و همین امر موجب کاهش بودجه اختصاص یافته به فرآیند ادغام آن می شود.  به گزارش اسپوتنیک، اتحادیه اروپا بخشی از بودجه اختصاص یافته به فرآیند ادغام (عضویت) ترکیه در این اتحادیه را مسدود کرد.  "یوهانس هان" کمیسر اتحادیه اروپا در امر سیاست همجواری و مذاکرات گسترش اتحادیه، دور شدن ترکیه از (استانداردهای) اروپا را دلیل اتخاذ چنین تصمیمی عنوان کرد.  وی در این باره گفت: ترکیه نه تنها هم سو با اتحادیه اروپا حرکت نمی کند، بلکه در جهت مخالف هم گام بر می دارد. ما (اتحادیه) به لحاظ قانونی موظف هستیم که کمک های مالی را با توجه به پیشرفت های ترکیه (در تلاش برای رفع موانع عضویت) ارائه کنیم.  وی افزود: گرایش های منفی دولت آنکارا حتی پیش از کودتای جولای ۲۰۱۶ نیز محسوس بود و آنچه در این کشور اتفاق می افتد نه تنها مغایر با معیارهای اروپاست بلکه خلاف قوانین بین الملل نیز هست.  هنوز مشخص نیست بودجه اختصاص یافته به روند ادغام ترکیه در اتحادیه اروپا در چه بخش هایی با کاهش روبه رو خواهد شد.  روند نامزدی ترکیه برای عضویت در اتحادیه اروپا از سال ۲۰۰۵ میلادی آغاز شد و مارس ۲۰۱۵ به دلیل موافقت آنکارا با بازگشت و اسکان پناهجویانی که به صورت غیرقانونی به یونان رفته بودند، با جهش بزرگی مواجه شد.تحلیل گران معتقدند تنش های به وجود آمده میان آنکارا و کشورهای اروپایی در آستانه همه پرسی قانون اساسی ترکیه، به شکل قابل توجهی کفه ترازو را به نفع "کمپین آری" همه پرسی تغییر قانون اساسی در ۱۶ مارس  و حامیان اردوغان سنگین خواهد کرد. زیرا "ملی‌گرایی" یکی از مهم ترین عوامل تاثیر گذار در رفتار انتخاباتی مردم ترکیه است. در این مدت مقامات ترکیه یکبار دیگر توانسته‌اند با موفقیت بر موج ملی‌گرایی سوار شوند و با تحریک فضای روانی جامعه و سوار شدن بر هیجانات و عواطف ملی، مخالفان خود را به سکوت وادار کنند.دقیقا همان فضایی که از انتخابات هفتم ژوئن ۲۰۱۵ تا انتخابات زودهنگام یکم نوامبر همان سال در ترکیه باعث سقوط تامل برانگیز آرای احزاب کرد و افزایش آرای حزب عدالت و توسعه شد این بار به شکل دیگری در حال تکرار است. جلوگیری و ممانعت تامل برانگیز هلند و آلمان از سخنرانی مقامات ترکیه در دفاع از رای موافق در همه‌پرسی در حالی صورت گرفت که مثلا در آلمان برای سخنرانی دنیز بایکال رهبر قبلی حزب جمهوری خواه خلق ترکیه و از مخالفان همه پرسی و از رهبران "کمپین نه" به این انتخابات، مجوز صادر شد اما بایکال با توجه به جو به وجود آمده، مجبور به لغو سخنرانی خود شد.  مقامات ترکیه با سوار شدن بر موج این قبیل برخورد‌های دوگانه و متناقض-لغو سخنرانی موافقان و صدور مجوز به موافقان- و دامن زدن به جو روانی جامعه و دمیدن در روح ملی‌گرایی موفق شده‌اند شبکه‌های اجتماعی را از آن خود کنند و کاربران ترک زبان به طور یکپارچه در مخالفت با اقدامات کشورهای آلمان و هلند و برخوردی که با وزرای این کشور در اروپا شده، می‌نویسند.  بیش از ۴ میلیون ترک در آلمان زندگی می‌کنند که حدود ۵/۵ درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند. همینطور ترک‌ها در هلند با رقمی بالغ بر ۵۰۰ هزار نفر دومین گروه جمعیت غیربومی این کشور راتشکیل می‌دهند. تبدیل کمپین آری و نه تغییر قانون اساسی به کمپین آری و نه به بی‌احترامی اتحادیه اروپا به ترکیه، از بدیهی‌ترین نتایج فضایی است که تا کنون به وجود آمده است.