بازی دوسر باخت

«بهتر آن باشد که سر دلبران/ گفته آید در حدیث دیگران!» این بیت از مولانا، شعرخوانی شهردار مستعفی تهران در پاسخ به دلیل استعفایش در دقیقه 90 و در واپسین روزهای سال 96 بود. استعفایی که امروز 19 فروردین در جلسه علنی شورای شهر تهران بررسی خواهد شد. حالا پس از کش‌وقوس‌های فراوان برخی از اعضای اصلاح‌طلب شورا گزینه‌های جایگزینی چون محسن هاشمی و حتی محسن مهرعلیزاده، استاندار تازه به کسوت رسیده اصفهان را در سر می‌پرورانند و برخی دیگر که شاید وزن بیشتری در شورای شهر داشته باشند به مخالفت با استعفا فکر می‌کنند و عدم پذیرشش را در سر دارند. استعفای نجفی گویا در آخرین جلسه علنی شورای شهر در سال گذشته به دست شورایی‌ها رسیده بود. اگرچه برای برخی مصلحت و برای برخی  دیگر هم شاید مشغولیت به حال و هوای نوروز، آنها را بی‌خبر از استعفا کرده بود و به تکذیب آن پرداختند. تا آنجا که سخنگوی شورای شهر تصریح کرد: «من به‌عنوان عضو شورا در حال حاضر از موضوع استعفا مطلع نیستم» و حتی برخی از اعضای شورا خبر استعفای نجفی را شایعه‌ای از ناحیه جناح رقیب خواندند! از دفتر شهردار هم خبر استعفا تکذیب شد و عبدالرحیم کرکه‌آبادی، مدیرکل دفتر شهردار تهران، تاکید کرد استعفایی وجود ندارد! ولی در این میان مسجدجامعی صحت استعفا را تایید کرد. در نهایت پس از تکذیب و تاییدهای بسیار، بالاخره با پافشاری خبرنگاران محسن هاشمی مهر پایانی بر گمانه‌ها زد و تصریح کرد که نجفی، شهردار چندماهه تهران به علت بیماری استعفا داده است. با اینکه استعفای شهردار پایتخت به علت بیماری از سوی رئیس شورای شهر اعلام شد ولی سابقه نجفی و استعفاهایش پس از چندین ماه در سمت‌های مختلف، وداعش با شهرداری را چندان دور از انتظار رقم نمی‌زد تا آنجا که محمد علیخانی، رئیس کمیسیون عمران شورای شهر تهران نیز در نشست خبری تصریح کرد که استعفای نجفی اگرچه در روزهای پایان سال غیرمنتظره بود ولی «با توجه به روحیات آقای نجفی و سابقه‌ای که درخصوص استعفا داشتند و آشنایی با ایشان این پیش‌بینی را داشتم.» حسین دهباشی، فعال رسانه‌ای که اصلاح‌طلبان برای پیروزی روحانی در انتخابات یازدهم ریاست‌جمهوری مدیون ایده‌هایش هستند، در واکنش به استعفای نجفی نوشت: «از اولش معلوم بود به سال نکشیده، اهل دارالخلافه چراغ برمی‌دارند در جست‌وجوی یکی مثل شهردار قبلی! چرا؟ چون هرچقدر خوب حرف می‌زنند، خواب‌آلوده و شلخته و تنبلانه کار می‌کنند. دست‌هایشان برای کار سخت، زیادی نرم است و در برابر ناملایمات قهر می‌کنند.» در این میان اما استعفای نجفی اگر به علت بیماری هم باشد این سوال را مطرح می‌کند که ایشان که به وضعیت سلامت جسمی خود بیش از هرکسی واقف هست و از طرف دیگر ابعاد سنگین این مسئولیت از ابتدا اظهر من الشمس بود با چه توجیهی این مسئولیت را پذیرفت و حتی اگر به علت آنچه که از طرف برخی به‌عنوان توجیه استعفا، فشارهای بیرونی خوانده می‌شود، هم باشد این سوال مطرح می‌شود که آیا اعضای شورای شهر و حتی خود آقای شهردار، اطلاعی از وضعیتی که با آن مواجه خواهند شد، نداشتند؟ چه دلیل و منفعت جناحی‌ باعث می‌شد که پایتخت را در تنگنای مدیریتی قرار دهند؟! اگرچه نجفی توانست در شهریورماه به پشتوانه رای قاطع تمامی اعضای شورای شهر، به کرسی شهرداری تهران تکیه زند ولی شورای یکدست اصلاح‌طلب پنجم از روزهای آغازین و به‌خصوص در انتخاب شهردار حال و هوایی چون بهار بی‌ثبات را داشت و اختلافات درون خانوادگی اصلاح‌طلبان هرازچندگاهی از جای جای شورا شنیده می‌شد. تا آنجا که رقابت درون خانوادگی و اختلاف نظر میان احزاب اصلاح‌طلبی چون کارگزاران، اتحاد ملت، اعتماد ملی و ندای ایرانیان و... که هریک کم و زیاد، اعضایی در شورای شهر دارند، ضدونقیض‌گویی‌ها بر سر ماندن یا رفتن نجفی را رقم زد. در این میان کارشناسان مسائل سیاسی معتقدند این روزها اصلاح‌طلبان کارنامه ناموفق شورای یکدست اصلاح‌طلب اول را در پیشینه خود دارند و از طرف دیگر 12 سال مدیریت شهری آرام و سه دوره شورای شهری کم‌حاشیه رقیبی جدی برای عملکردشان در شورای پنجم رقم زده است. شورایی که عملکرد شهردار منتخبش(به‌عنوان اصلی‌ترین نمود عملکرد شورا) تا به امروز نتوانسته قابل دفاع حتی از ناحیه اصلاح‌طلبان باشد و انتقادات فراوان درون خانوادگی را برانگیخته است. از این رو برخی از عقلای اصلاح‌طلب معتقدند عملکرد ضعیف و سیاسی‌کاری شورا و شهرداری تهران، رشته‌هایشان را برای انتخابات‌های آتی پنبه خواهد کرد و تکرارها را برای مردمی که سال‌ها طعم مدیریت شبانه‌روزی در تهران را چشیده‌اند، بی‌اثر می‌کند. در همین راستا اگرچه این دست از اصلاح‌طلبان، مقاومت‌شان برای عدم انتخاب نجفی به سمت شهرداری بی‌نتیجه ماند و دل به معجزه یکدستی شورا و شهرداری و دولت بستند، برای کمتر هزینه برداشتن ناکارآمدی‎ها از چند ماه پیش زمزمه استعفای نجفی را سر دادند. البته در نگاه این طیف نیز اغراض گروهی پنهان نیست. از این رو کارگزارانی‌ها و روزنامه سازندگی(ارگان رسمی کارگزاران) که از روزهای اول محسن هاشمی را برای سمت شهرداری تهران مناسب می‌دانستند، جزء اولین رسانه‌هایی بودند که استعفای نجفی را زمزمه کردند. کرباسچی، دبیرکل کارگزاران نیز در تازه‌ترین اظهارنظر خود گفته مشکلات حاد و حائز اولویت شهر تهران باید مدنظر اعضای شورای شهر قرار بگیرد و کسی را انتخاب کنند که هم سابقه و تجربه کار داشته و هم برنامه‌ای برای حل آن داشته باشد. اما برخی دیگر معتقدند هزینه برکناری نجفی به هر دلیل هم که باشد، متوجه اصلاح‌طلبان خواهد شد از این رو نسخه حضور ولو به شکل صوری را برای شهردار تهران تجویز می‌کنند و معتقدند استعفای شهردار هفت ماهه ناامیدی مردم از سیاست‌های اصلاح‌طلبان را در پی خواهد داشت و سندی برای ناکارآمدی‌شان خواهد شد. در همین راستا عبدا... ناصری، مشاور عالی رئیس دولت اصلاحات، تاکید کرده است که نجفی شرایط مدیریت این سنگر را خطیر می‌دانست و با علم به این اهمیت و حساسیت پذیرفت که مشمول رای قاطبه اعضای شورای شهر و به عبارت دیگر مردم تهران شود. بنابراین برای حفظ هویت اصلاح‌طلبی خویش و حفظ دستاوردهای اصلاح‌طلبانه انتخابات رفراندوم‌گونه ٩٦ تا پایان دوره باید در این سنگر بماند. ناصری هشدار می‌دهد رفتن یا نرفتن ایشان از سنگر مدیریت شهر تهران به مفهوم نماندن یا ماندن در عرصه سیاست اجتماعی و جامعه سیاسی کشور است. در همین راستا این دست از اصلاح‌طلبان که مدیریت شهری را جدا از سیاسی‌کاری و سیاست‌ورزی نمی‌دانند، از همان دقایق ابتدایی خبری شدن استعفای نجفی برای کم‌هزینه شدن این استعفا سعی کردند دلایلی غیر از بیماری را به‌عنوان دلیل استعفا برشمرند. دلایلی تکراری و غیرقابل توجیه چون فشارهای بیرونی، «نمی‌گذارند کار کنند»، برخورد قوه قضائیه به دلیل رقص در برج میلاد و افشای فساد و رانت‌خواری‌ از جمله دلایلی بود که دلیل استعفا عنوان شد.  به‌عنوان نمونه الهه کولایی در توییتر نوشت: «اصلاح‌طلبان شورای شهر تهران، با پشتیبانی از دکتر نجفی و نپذیرفتن استعفای او، پایبندی‌شان را به دفاع همه‌جانبه از #حقوق- مردم تهران به نمایش بگذارند. مبارزه با فساد و رانت و ویژه‌خواری، استواری و یکپارچگی می‌خواهد.» اما هنگامه شهیدی از فعالان اصلاح‌طلب در پاسخ کولایی تصریح کرده است: «استعفای نجفی ربطی به مبارزه با فساد و رانت‌خواری نداشت؛ تحت فشار بوده اون هم از طرف دوستان! اصلاح‌طلبان اگر واقعا #فسادستیز هستند خودشان از دستگاه قضایی درخواست محاکمه بابت فساد مالی# حسین- فریدون را کنند تا به صداقت‌شان ایمان آوریم!» پیش از این زهرا نژادبهرام، عضو هیات‌رئیسه شورای شهر گفته بود که ریاست مدیریت شهری در 12 سال گذشته مبتنی‌بر شوآف بود و شهردار تهران از طلوع آفتاب از منزل بیرون می‌آمد و نیمه‌شب به خانه برمی‌گشت و مدیریت نجفی را مهر پایانی بر این سیاست که شوآف خوانده بود، می‌دانست. حال باید پرسید که سیاست درپیش گرفته شهردار تهران را چه می‌خواند؟! استعفای نجفی چه پذیرفته شود و چه نشود چه کسی پاسخگوی فرصت از دست رفته قریب به یک‌سال در مدیریت شهری تهران است؟ فرصتی که باید صرف عمران و آبادانی تهران می‌شد...