روزنامه فرهیختگان

سفر ۳۵۰هزار ایرانی به ترکیه در نوروز ۹۷ نگران کننده است

نوروز امسال با افزایش بی‌سابقه گردشگران ایرانی کشور ترکیه، زنگ خطر برای بسیاری از فعالان گردشگری داخلی به صدا درآمد. در حالی که پیش از این برخی کارشناسان ارزان بودن دلار را عامل اصلی این مساله می‌دانستند، در این ایام دلار به بالاترین نرخ تاریخ خود رسیده است. در این بین چیزی که مغفول مانده، ضعف زیرساخت‌های گردشگری داخلی است. واقعیت این است که هیچ‌گاه در توسعه صنعت گردشگری توفیقی نداشته‌ایم یا نخواسته‌ایم در این زمینه پیشرفتی داشته باشیم. به همین علت سهم کشور ما از درآمد این صنعت کمتر از نیم درصد است، در حالی که گفته می‌شود درآمد این صنعت می‌تواند از درآمد فروش نفت نیز بیشتر شود. رئیس کمیسیون گردشگری، حمل‌ونقل و خدمات عمومی مجلس ملی ترکیه گفته، درآمد این کشور از صنعت گردشگری در سال گذشته 29.6 میلیارد دلار بوده است. گفتنی است نوروز امسال بالغ بر 350 هزار ایرانی به این کشور سفر کرده و مقادیر گسترده‌ای ارز از کشور خارج کرده‌اند. نکته مغفول دیگر مسائل فرهنگی است که به نظر می‌رسد عامل مهم‌تری از مسائل اقتصادی است. در رابطه با برخی از علل استقبال ایرانی‌ها از سفر به ترکیه با ایرج ندیمی، مشاوررئیس سازمان برنامه و بودجه و عضو سابق کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی به گفت‌وگو پرداخته‌ایم. بنابر اعلام وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه، در ایام عید نوروز ۳۵۰ هزار و ۴۲۱ گردشگر ایرانی از این کشور دیدن کردند. اگر هر گردشگر ایرانی فقط دو هزار دلار در این کشور هزینه کرده باشد، در این مدت کوتاه نزدیک به 800 میلیون دلار از ایران به ترکیه منتقل شده است. به اعتقاد شما، خروج این حجم عظیم ارز از کشور در شرایطی که درگیر بحران ارزی و تحریم‌های جدید آمریکا است، منطقی است؟ در مورد سفر گردشگران از ایران به کشورهای اطراف از جمله ترکیه و امارات، چند نکته قابل‌اعتناست؛ اول اینکه آیا علت این گردشگری دیدن جاذبه‌های طبیعی و سیاحتی و تاریخی است، یا علت اقتصادی نظیر بازار و خرید دارد یا پشت این مساله علت اجتماعی- سیاسی و هنری نهفته است. واقعیت این است که در یک نگاه کلی بیشتر این گردشگران به خاطر تاثیر تبلیغاتی یا خرید برخی اقلام و البسه وارد کشورهایی نظیر ترکیه و امارات می‌شوند. در برخی موارد هم علت این گردشگری، صرفا حضور در کنسرت‌ها و وقایع هنری است. این مساله نشان می‌دهد مدیران کشور باید قبول کنند که می‌شود بسیاری از این مسائل را مدیریت کرد. به‌عنوان مثال، در مورد کنسرت ما سه جزیره تنب بزرگ و کوچک و ابوموسی و مناطق آزاد را داریم و می‌توانیم این فضاها را برای برگزاری کنسرت فراهم کنیم تا افراد به کشورهای ترکیه و امارات نروند. به نظر می‌رسد ما با خودمان مشکل داریم و نمی‌پذیریم که این مسائل جزئی از واقعیت است و فکر می‌کنیم صرفا با نصایح و محدود کردن، مسائل حل می‌شود، در حالی که امسال فرصت خوبی بود تا ارزیابی کنیم روش‌های مدیریت سرمایه یا روش‌های جلوگیری از خروج ارز به چه صورت است. به نظر بنده این سفرها همان‌طور که اشاره کردم، با هدف رفتن به کنسرت صورت می‌گیرد، اما از جهات فرهنگی و اقتصادی به کشور ضرر وارد می‌کند.

پیشنهاد شما برای جلوگیری از صدمه‌های فرهنگی و اقتصادی این موضوع چیست؟ به‌عنوان مثال، اگر این کنسرت‌ها را در جزیره ابوموسی برگزار کنیم، هم حاکمیت ارضی‌مان تقویت می‌شود و هم از لحاظ فرهنگی حداقل‌هایی رعایت می‌شود، در حالی که وقتی فرد وارد یک کشور خارجی می‌شود، دیگر در قلمرو فرهنگی و اجتماعی و اخلاقی ما نیست، بنابراین برای اینکه چنین قلمروهایی درست نشود، پیشنهاد این است که ما همان‌طور که در مورد ورزشگاه‌ها می‌توانیم با شماره‌دار کردن صندلی‌ها و گذاشتن دوربین بسیاری از مسائل را کنترل کنیم، می‌توانیم برای کنسرت نیز همین‌گونه عمل کنیم تا اگر فرد یا افرادی اخلاق را رعایت نمی‌کنند، از طریق شماره صندلی‌ها و دوربین‌هایی که وجود دارد، کنترل شوند و رفتاری قانونی با این افراد داشته باشیم. بی‌تردید در مباحث مربوط به امور هنری، باید مدیریت لازم را انجام دهیم تا آثار و صدمات کمتری به کشور تحمیل شود. از سوی دیگر می‌توان بسیاری از فروشگاه‌های زنجیره‌ای را در این مکان‌ها مستقر کرد تا مردم به جای خرید از ترکیه، از ابوموسی و تنب بزرگ و کوچک خرید کنند. باید توجه داشت که شنیدن اخباری مبنی‌بر حضور گسترده مردم در ترکیه بسیار نگران‌کننده است.



مطابق دیدگاه شما چرا صنعت گردشگری ما به این سمت حرکت نمی‌کند تا از کشورهای مختلف توریست و گردشگر جذب کند؟ چرا کشور ما برای مردم ترکیه یا سایر کشورها دارای جاذبه لازم نیست؟  ما نمی‌توانیم به مردم بگوییم سفر خارجی نروند، اما مهم این است که درصدی از این افراد را به سمت و سوی گردشگری داخلی سوق دهیم. موفقیت در این زمینه به چند عامل بستگی دارد؛ اول اینکه باید گردشگری را به‌عنوان یک صنعت اقتصادی تعریف کنیم. در کشور ما با وجودی که عمده فعالیت‌های گردشگری زیر نظر بخش خصوصی است، اما بخش خصوصی داخلی توانایی‌اش را نشان نداده است، بنابراین باید فرصت داد تا سرمایه‌گذارانی از دیگر کشورها وارد کشور ما شوند و فرصت‌های گردشگری برای آنها فراهم شود. باید قبول کنیم هیچ کشوری در دنیا توسعه پیدا نمی‌کند مگر اینکه از مزیت‌ها، امکانات، منابع، نیروی انسانی، دانش، فناوری و تکنولوژی و حتی بازاریابی و بازارسازی استفاده کند. اینکه ما فکر کنیم بخش خصوصی ما خیلی توانمند است یا دارای نفوذ زیادی است و قدرت این را دارد که همه اقدامات کشورهای دیگر در زمینه گردشگری را انجام دهد، شدنی نیست. در واقع این بخش به تنهایی نمی‌تواند کاری انجام دهد، بنابراین مهم‌ترین موضوع این است که بپذیریم بخش خصوصی در گردشگری از توانایی ویژه‌ای برخوردار نیست یا اینکه علاقه زیادی به این صنعت ندارد.
دومین موضوع این است که بپذیریم دولت در بخش زیرساخت‌ها باید همکاری بیشتری داشته باشد. منظورم از زیرساخت‌ها مسائل مربوط به عبور و مرور و اسکان است. به‌عنوان مثال، ممکن است بخش خصوصی نتواند ریل بسازد و برای این کار باید از فرصت سرمایه‌ای خودش یا فرصت سرمایه‌ای بیرونی استفاده کند و به این اقدام سرعت بدهد. نکته دیگر اینکه گردشگری یک داستان جامع است و فقط موضوع ریل و هتل و بازار نیست و در این زمینه مسائل پیرامونی و روابط بین‌الملل، تبلیغات، حمایت‌ها و تفاهم‌ها سهم بسزایی دارند. ما هنوز مسائل‌مان با دنیا روشن نیست؛ یعنی تکلیف‌مان با بسیاری از کشورها مشخص نشده است. ممکن است ما تمایلی نداشته باشیم یا آنها تمایلی نداشته باشند و حتی ممکن است کشورهای دیگری مانع این مساله باشند که تکلیف ما با این کشورها روشن شود. به هر صورت عرب‌ها و غربی‌ها در مورد ما اتفاق نظر از جهت اصل تردد و اصل روابط ندارند و باید برای این مساله تدبیر کرد. ما نه با کشورهای عربی به غیر از شیعیان آنها و نه با کشورهای غربی به خواسته خود آنها یا تحت تاثیر استکبار و مانند اینها، روابط تعریف‌شده قابل‌دفاعی نداریم و این باعث می‌شود آنها با ما تعریف اقتصادی نداشته باشند.

به اعتقاد شما موانع توسعه صنعت گردشگری ما چیست؟ آیا در این زمینه دولت مقصر است یا بخش خصوصی؟ اساسامقصر اعلام کردن دولت و ملت کردن در تحلیل مسائل اقتصادی، فقط برای فرار از مسئولیت‌ها است؛ یعنی ما گاهی اوقات می‌گوییم دولت مقصر است، برای اینکه بگوییم بخش خصوصی ما خوب عمل می‌کند یا گاهی مطرح می‌کنیم که بخش خصوصی مقصر است، برای اینکه دولت را به نوعی تبرئه کنیم. دولت و مردم ندارد. ما در حال حاضر سه بخش اقتصادی داریم که شامل دولتی، تعاونی و خصوصی است. هر سه این بخش‌ها در کنار هم مقصر هستند و این‌گونه نیست که فقط بخش خصوصی ما توانمند و علاقه‌مند باشد و سرمایه‌گذاری گسترده‌ای انجام داده باشد یا پول‌ها را به خارج انتقال نداده باشد. بنابراین مشکل در خود ما هم هست؛ یعنی به لحاظ فکری، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اجرایی ضعف داریم و باید این ضعف‌ها رفع شود. اینکه ما یک گروه را معصوم جلوه دهیم و یک گروه را مقصر، مشکلی را حل نمی‌کند. معصوم و مقصر در اقتصاد مفهومی ندارد و هرکس سهم و وزنی دارد و به اندازه خودش مقصر است.

یعنی می‌خواهید بگویید که هر سه بخش دولتی، تعاونی و خصوصی در توسعه صنعت گردشگری یا ضعف‌های آن نقش دارند؟ بله صد درصد درست است. البته به اضافه ایرانیان مقیم خارج از کشور که باید به همراه فرصت سرمایه‌گذاری‌های خارجی در این زمینه سهم و نقش داشته باشند.  
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
بزم پزشکان با الکل تقلبی (جوان)نجات دادم تا آسوده بخوابم (شهروند) اخبار ویژه (کيهان)تغییر نام استقلال خوب است یا بد؟ (خراسان)
سایر اخبار این روزنامه
دوباره پرسپولیس بازی دوسر باخت آزمون EPT اختیاری می شود دانشگاه آزاد اسلامی ستاره مسابقات ربوکاپ شد برخی از سلبریتی‌ها برای کار اجتماعی دنبال منفعت‌ مادی هستند شَرِ شما را با دل و جان خریداریم ساخت فیلم‌های ایدئولوژیک دستور کار سینمای آمریکا و اروپا سفر ۳۵۰هزار ایرانی به ترکیه در نوروز ۹۷ نگران کننده است ساخت آمریکا چه کسانی در انتخابات شورای ناظر بر نشریات دانشجویی حق رای دارند؟ هزینه میلیونی برای خودنمایی ما «چک بی‌محل»ایم ولی شکل «راه‌حل»ایم! بابت ساخت تلگرام از شما ممنونیم! مسلمان صلاح!