روزنامه ابتکار
1397/01/21
نوسانات قیمت ارز چه تاثیری بر گردشگری ورودی و جذب سرمایه‌گذاران خواهد داشت؟ گردشگری روی موج‌های دلار
زهرا داستانیصنعتی نیست که به پول و اقتصاد وابسته نباشد. گردشگری در ایران، صنعتی با تن رنجور و ضعیف است که وابستگیش به پول آن را شکننده‌تر از پیش کرده است. سال‌ها است که کشتی گردشگری ایران روی دریای مواج و پرتلاطم نرخ ارز و دلار راه را گم کرده و رسیدنش به مقصد کار آسانی به نظر نمی‌رسد.
بحران نوسان نرخ ارز و دلار پیش از شروع سال 97 خودی به گردشگری ایران نشان داد و حالا که سال جدید به نیمه اولین ماهش رسیده دلار روی بالاترین سکوی خود ایستاده و در بازار نایاب شده است. پیش‌بینی‌ها برای آینده دلار متعدد است. از یک سو برخی از کارشناسان و اعضای کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نرخ بالاتری را برای دلار در روزهای آینده پیش‌بینی کرده‌اند و معتقدند که قیمت دلار شاید تا 12 هزار تومان هم برسد اما از سوی دیگر برخی می‌گویند که افزایش قیمت دلار حبابی است و به زودی تخلیه میشود اما فارغ از آینده دلار در روزهای پیش‌رو که می‌تواند تاثیر بالقوه‌ای را روی رکود اقتصادی و تورم کشور بگذارد، تبعات بلند مدت آن بر روی صنایعی که به عنوان اصلی‌ترین محرک اقتصادی ایران به حساب می‌آیند بسیار تاسف برانگیز است. گردشگری یکی از صنایعی است که به زعم بسیاری از مسئولان می‌تواند کشور را از بحران اقتصادی و بیکاری نجات دهد. علی اصغر مونسان، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری این تاثیر را در «ایجاد سالانه 140 هزار شغل در بخش‌های گردشگری و صنایع دستی که 70 هزار شغل آن در حوزه گردشگری و 70 هزار شغل دیگر در بخش صنایع دستی قابل تامین است» عنوان کرده. اما این صنعت در چه صورت توان اشتغالزایی را دارد؟ پاسخ‌ها به این سوال بسیار است اما امنیت اقتصادی مهم‌ترین عامل برای توسعه گردشگری است که نیاز مبرمی به جذب سرمایه‌گذار خارجی دارد. اما شاید سوال اصلی این باشد که نوسان قیمت ارز و دلار چه ارتباطی به جذب سرمایه‌گذاران در گردشگری دارد؟
رونق گردشگری داخلی با گرانی دلار
بالا و پایین شدن قیمت دلار و نایاب شدن آن پیش از سال نو و آغاز سفرهای نوروزی که برخی از مسافران ایرانی را با دردسر برای تهیه و چنج ریال به دلار عازم صرافی‌های فرودگاهی کرد سبب شد تا بسیاری از مسافران ایرانی را از سفر به خارج از کشور منصرف کند، اتفاقی که به افزایش گردشگری داخلی ایران در نوروز 97 کمک کرد و شاید همین دلیل بود که گردشگری داخلی ایران با ثبت ۷۴ میلیون نفرشب اقامت در کشور، ۲۰ درصد رشد داشت. این اتفاق گرچه به زعم متولیان گردشگری رخدادی مبارک بود اما ضرر جلوگیری از خروج مردم به واسطه کمبود ارز و گرانی دلار بیش از سودی بود که روانه گردشگری داخلی شد.
ضرر و زیان آژانس‌ها از نوسان بازار
در این روزها که تورم موجود در اقتصاد اعتماد مردم را نسبت به پول ملی کاهش داده و آنها را به سمت جانشین کردن پول با ثبات دیگری روانه کرده و قیمت دلار را هر لحظه بالاتر می‌برد، آژانس‌های گردشگری و تورها بیش از همه خسارن می‌بینند، چرا که با بالا رفتن قیمت دلار و افزایش هزینه‌های سفر تقاضا برای خروج از ایران و مسافرت کاهش می‌یابد و از این رو است که بسیاری از تورهای خارجی این روزها با قیمت کمتری عرضه می‌شوند. این درحالی است که گرچه با وجود افزایش نرخ دلار تغییری در قیمت پرواز به وجود نیامده و قیمت بلیتها با نرخ سابق دلار محاسبه میشود اما محاسبه نرخ هتل‌ها براساس نرخ جدید دلار است و به همین خاطر آژانس‌های مسافرتی به مسافران خود اعلام کرده‌اند که افرادی که برنامه سفر دارند تا پیش از اعمال نرخ جدید دلار اقدام به ثبت نام و پرداخت هزینه به تورها نکنند و شاید این بلاتکلیفی نابسامانی که دلار در ایران دارد دست و پای آژانس‌ها را برای جذب مشتری بیشتر ببندد، گرچه با کاهش ارزش پول ملی مردم نیز فقیرتر از روز گذشته می‌شوند و فکر رفتن به سفر خارجی را از ذهنشان دور و دورتر می‌کنند.
چرا ارزانی ریال برای گردشگران خارجی جاذبه ندارد؟
نوسان و بی‌ثباتی قیمت دلار اما تنها بر روی آمار گردشگران خروجی تاثیرات منفی نمی‌گذارد. گردشگری ورودی و حتی سرمایه‌گذاران خارجی در صنعت گردشگری نیز از آن تاثیر می‌پذیرند. قرار گرفتن ریال ایران در راس فهرست پول‌های کم ارزش جهان گرچه ایران را در رتبه نخست ارزان‌ترین کشورهای گردشگری به لحاظ هزینه سفر محسوب می‌کند اما این مزیت نتوانسته موجب جذب گردشگران خارجی شود، چرا که اولا هزینه سفر برای گردشگرانی که با تور به ایران سفر می‌کنند گران تمام میشود و در مقایسه با کشورهای همسایه هزینه تمام شده سفر به ایران بالا است و دلیل این اتفاق هم باز به نرخ دلار و تورم باز می‌گردد. از آنجایی که تورم در ایران بالا است، قیمت خدمات معمولا متناسب با آن افزایش پیدا می‌کند، این در حالیست که نرخ ارز در کشور متناسب با تورم رشد ندارد و دولت مدام در حال کنترل آن است.
از سوی دیگر نقش نوسانات نرخ ارز با ایجاد نااطمینانی در محیط کشور می‌تواند تعداد گردشگران ورودی به یک کشور را کاهش دهد. این کار تنها ناشی از تصمیمات افراد نیست بلکه تورگردانان نیز نوسانات نرخ ارز را ریسکی برای سودهای خود می‌دانند و بنابراین وقتی نااطمینانی در مورد نرخ ارز زیاد باشد، گردشگران را به مقاصد رقیب دیگری که ثبات بیشتری دارند، هدایت می‌کنند.
فرار سرمایه‌گذاران
از تمام اینها گذشته نوسانات نرخ ارز و بی‌ثباتی بازار جذب سرمایه‌گذاران خارجی در حوزه گردشگری را نیز با چالش مواجه می‌کند. به چند دلیل رقابت در جذب گردشگران بین کشورهای مقصد گردشگری در جهان شدید است که مهم‌ترین نقش را در این رقابت عواملی همچون پایداری اقتصادی، سیاسی و اجتماعی کشور میزبان بر عهده دارند. این پایداری عموما شاخصه‌هایی دارد که یکی از مهم‌ترین آنها ثبات و عدم نوسان نرخ ارز است که به نوبه خود می‌تواند به مباحثی همچون سیاست‌های اقتصادی که از سوی سیاست‌گذاران یک کشور مقصد توریستی دنبال میشود، ارتباط داشته باشد. اگر تعارض و مشکلات سیاست‌های اقتصادی در یک کشور مقصد گردشگری اوج گیرد، نوسانات ایجاد شده در نرخ ارز با توجه به رقابت شدید کشورها در این صنعت نهایتا منجر به نوسان درآمدهای حاصل از گردشگری و همچنین ورود گردشگران میشود.
حالا اما کشتی گردشگری ایران که نزدیک به 5 سال پیش با رخداد برجام توانست اندکی از خرابی‌هایش را تعمیر کند حالا دوباره در دریای وسیع این صنعت به موج‌های پر تلاطم دلار برخورد کرده است و باید دید ناخدای این کشتی چطور می‌تواند آن را از این بحران خارج کند.
سایر اخبار این روزنامه
رهبر انقلاب:
تعرض به امنیت و حریم مردم در پیام‌رسان‌های داخلی «حرام شرعی» است
«ابتکار» وضعیت بازارهای کشور و تئوری فروپاشی اقتصادی را بررسی کرد
سقوط آزاد اقتصاد
«ابتکار» دلیل اهمیت حضور کارگردان ایرانی در جشنواره کن را بررسی می‌کند
فرهادی همچنان در اوج
رضا دهکی
شهرآشوب دلار
«ابتکار» از تهیه طرح دوفوریتی برای ساماندهی نوسانات ارزی در کمیسیون اقتصادی گزارش می‌دهد
روحانی در دوازدهمین سالروز ملی فناوری هسته‌ای:
ملت از مشکلات عبور می‌کند
نوسانات قیمت ارز چه تاثیری بر گردشگری ورودی و جذب سرمایه‌گذاران خواهد داشت؟
گردشگری روی موج‌های دلار
مقامات کره‌شمالی از تمایل رهبر این کشور برای مذاکره در خصوص خلع سلاح اتمی خبر دادند
نوبخت : وضعیت فعلی بازار ارز برخلاف میل ما است
اعتراف سخنگو به عدم موفقیت ارزی دولت
کلید بهشت در دستان چه کسی قرار می‌گیرد؟
استعفا میوه ممنوعه «بهشت»
یک حقوقدان:
کشور نیاز به فرمان جهاد آب دارد
آملی‌لاریجانی:
قاچاق‌های عمده مورد پیگیری قرار گیرد
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران:
دیوار بی‌اعتمادی برجام پابرجاست
