روزنامه جهان صنعت
1397/01/22
مصیبت‌های پیش روی تولید داخلی
فرهاد احتشام‌زاد*- اکنون تجمیع عقاید در قالب اتاق فکر تخصصی و ناب به منظور شناسایی و رفع معضلات پیش پای تولیدکنندگان داخلی در راستای رقابتی کردن تولیدات آنها بیش از هر زمان دیگری راهگشاست. همان‌گونه که می‌دانیم، به منظور قرارگیری کالا در سبد مشتری، رقابتی بودن کالا بر اساس دو عامل اصلی قیمت و‌کیفیت ضروری است. براساس اعلام بانک جهانی، میانگین تورم جهان در سال ۲۰۱۷ ، 7/1 درصد و تورم ایران 9/9 درصد بوده است که 8/5 برابر میانگین تورم جهانی و پیش‌بینی تورم سال آتی کشورمان نیز 1/12 درصد است. بنابراین نرخ رشد سالانه قیمت تمام‌شده کالاهای تولیدکننده ایرانی، در حال حاضر 8/5 برابر تولیدکننده‌های سایر کشورهاست و این به معنای گران‌تر بودن 8/5 برابری کالای ایرانی با فرض کیفیت یکسان در برابر کالای خارجی است. مواردی از این قبیل، به عنوان عوامل محیطی و خارج از کنترل تولیدکننده رخ می‌دهند و نیازمند حمایت در سطح کلان به منظور تامین زیرساخت‌های لازم است. این عوامل باید توسط حکومت برنامه‌ریزی و بهبود یابند تا شرایط کلان فعالیت رقابتی برای تولیدکنندگان داخلی از طریق رفع این معضلات فراهم شود.معضلاتی مانند تامین نقدینگی، عدم تقارب نرخ بهره/ نرخ تورم/ نرخ تسهیلات تولید، نبود مکانیسم پوششی ریسک ارز، نامطلوب بودن شرایط کشور در جذب سرمایه خارجی، نداشتن استراتژی صنعتی صادرات‌محور، قوانین سختگیرانه و سلیقه‌ای بیمه و مالیات، عدم ثبات قوانین و مقررات، تصدی‌گری دولتی و رقابت دولت با بخش خصوصی، قیمت‌گذاری دولتی و بوروکراسی زیاد، شبکه حمل‌و‌نقل و توزیع‌گران، اجرای سلیقه‌ای خصوصی‌سازی، فروپاشی اخلاقی، رانت و فساد هدفمند و گسترده، مبارزه ناکارآمد با قاچاق، عدم تامین مناسب مواد اولیه توسط شرکت‌های بزرگ دولتی، ضعف در ارتباطات بین‌المللی به دلیل مسایل سیاسی، عدم هماهنگی در تیم اقتصادی دولت و ناهماهنگی بین‌وزارتخانه‌ای، عدم شایسته‌سالاری، تعلل در جراحی ساختار دولت برای کاهش هزینه، وابستگی شدید دولت به خام‌فروشی، شتابزدگی در مدیریت واردات به دلیل وابستگی بودجه کشور به واردات و بی‌توجهی به بنگاه‌های کوچک و متوسط.اما برخی عوامل دیگر را نیز می‌توان به عنوان عوامل درونی و قابل کنترل توسط تولیدکنندگان نام برد که بهبود آنها نیازمند برنامه‌ریزی مدیریتی درون‌سازمانی به منظور افزایش بهره‌وری است. مواردی مانند مدیریت سنتی، غیرماهر بودن پرسنل، فرآیندهای غیرناب و به‌روزرسانی نشده، عقب‌ماندگی تکنولوژیک و تجهیزات و ماشین‌آلات قدیمی، ضعف خدمات پس از فروش، ضعف در برقراری ارتباطات تجاری با رویکرد برندینگ و صادرات. قطعا موارد بسیار دیگری را می‌توان به عنوان معضلات تولیدکنندگان نام برد که در سازمان‌های مختلف وارد بودن و شدت آنها نیز می‌تواند متفاوت باشد اما الزاما موفقیت این فرآیند در اجرای گام به گام است. فرآیندی مبتنی بر ترسیم صحیح وضعیت موجود، تحلیل و شناسایی عوامل بازدارنده، دسته‌بندی و اولویت‌گذاری و در نهایت تعیین راهکارهای عملیاتی زمانبندی و شاخص‌گذاری شده برای برطرف سازی این موانع است.
ماهاتیر محمد به عنوان پدر مدرن‌سازی مالزی می‌گوید: «ما به جای استراتژی جایگزینی واردات، استراتژی توسعه صادرات را پی گرفتیم و اجازه دادیم خارجی‌ها با تکنولوژی خود، کشور ما را صنعتی کنند. در حالی که اگر خودمان می‌خواستیم هر یک از این تکنولوژی‌ها را بسازیم، ۳۰ تا ۴۰ سال طول می‌کشید.» تمرکز و ایجاد مزیت در کالاهای ساخت داخل نیازمند تمرکز بر عوامل ریشه‌ای بازدارنده‌ای است که توان صادرات را از تولیدکنندگان کشورمان گرفته و شعار صرف دادن و انتظار نابجا از مصرف‌کننده برای خرید کالای غیررقابتی ایرانی داشتن، تکرار اشتباهی است که مثال‌های فراوانی در تجربیات تلخ ناکارآمدی این تفکر شکست‌خورده در کشورمان وجود دارد. از این‌رو لازم است تا دولت به‌طور جدی و موثر و دور از فضای تخیلی و شعارگونه برای حل آنها گام بردارد.
* رییس هیات‌مدیره فدراسیون واردات ایران
سایر اخبار این روزنامه
«نجفی» از بهشت رفت
واکنش نظامی چندملیتی
پاسخ وزیر راه‌و‌شهرسازی به ابهامات طرح مسکن اجتماعی؛
ریزش شاخص بورس در روز تک‌نرخی شدن ارز
انتشار نقشه 28 ساله گردشگری؛
کاهش بی‌سابقه ارزش روبل
نقدینگی یک هزار و ۴۸۹ هزار میلیارد تومان شد
ریشه‌یابی آزار کودکان به بهانه قتل ندا؛
تلگرام نه، صندوق رای فیلتر شود!
مکتب اقتصادی اسحاقیسم!
سه به یک!
جنگ و گریز
استعفا- استعفا
آرزوی دست‌نیافتنی
ضرورت توجه مضاعف به حوزه نفتی خزر؛
ریشه عمیق آسیب‌های اقتصادی ایران
بحران در نظم ناشی از حاکمیت دوگانه
ذوب شدن ثروت کشور
تلگرام؛ آری یا خیر
مصیبت‌های پیش روی تولید داخلی
چشم‌انداز موفقیت نرخ دستوری
