آقايان مسئول! الوعده وفا

حدس و گمان‌ها درباره فیلتر تلگرام به یقین نزدیک شد
توقف فعالیت مقامات در تلگرام
آرمان:‌ زمزمه‌های فیلتر تلگرام که پیام‌رسان محبوب ایرانی‌ها به شمار می‌رود از ابتدای فروردین‌ماه به گوش می‌رسید. مقامات مختلف در رد یا تایید این زمزمه‌ها، مطالب مختلفی بیان کردند. علاءالدین بروجردی در این‌باره گفته بود: «این تصمیم اتخاذ شده که تلگرام جای خود را به یک سامانه ملی بدهد و فکر می‌کنم حداکثر تا پایان ماه جاری (فروردین‌ماه) این اتفاق خواهد افتاد.» در مقابل رمضانعلی سبحانی‌فر، نماینده مجلس در کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه نیز عنوان کرده بود: «زمان فیلتر تلگرام مشخص نیست و نباید اخباری به جامعه پمپاژ شود که امنیت روانی مردم را مخدوش کند.» پس از این، مدیر روابط عمومی مرکز ملی فضای مجازی اظهارکرد: «تا این لحظه هیج مصوبه‌ای مبنی بر فیلتر تلگرام نداریم و هر زمان مصوب شد، از طریق شورای عالی فضای مجازی اعلام می‌شود.» عبدالرضا هاشم‌زایی نماینده تهران هم گفت: «هر چند روابط عمومی شورای مجازی تکذیب کرده اما من شنیدم که فیلتر تلگرام تصویب شده است. به این راحتی نیست که به افکار عمومی و منافع ملی بی‌توجه باشیم و تلگرام را فیلتر کنیم. زمزمه‌هایی از سوی کسانی که مسئول هستند، شنیده می‌شود که باید تلگرام فیلتر شود». طبق نظرسنجی‌های مجازی از مردم نیز این نکته نمایان شد که حتی درصورت فیلترینگ تلگرام خیلی‌ها مایل به استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی نیستند و ترجیح می‌دهند هنوز از تلگرام و البته با فیلترشکن استفاده کنند.
خروج دفتر رهبر انقلاب از تلگرام


کانال اطلاع‌رسانی دفتر رهبر انقلاب در تلگرام نوشت: «در راستای پاسداشت منافع ملّی و برای رفع انحصار از پیام‌رسان تلگرام، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌ا... العظمی خامنه‌ای (KHAMENEI.IR) فعالیت خود را در این پیام‌رسان، از این لحظه متوقف می‌کند. این اقدام KHAMENEI.IR که پیش از شروع برنامه رسمی نهادهای کشور در توقف استفاده از تلگرام انجام می‌شود، برای حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی و رفع انحصار فضای مجازی از پیام‌رسان‌های غیرایرانی است». کانال تلگرامی تولیت آستان قدس نیز نوشت: «با تاکید حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی بر حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی و محفوظ ماندن اطلاعات و حریم خصوصی مردم در بستر امن داخلی، و باتوجه به آسیب‌های متعدد ناشی از انحصار پیام‌رسان تلگرام علیه منافع و استقلال کشور، از این پس کانال سید ابراهیم رئیسی در تلگرام به‌روزرسانی نخواهد شد».
استفاده از پیام‌رسان داخلی
محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهور نیز روز گذشته با خبر دادن از ابلاغ دستورالعمل استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی به وزارتخانه‌ها، گفت: «ممکن است یک پیام‌رسانی مشکلی برای مردم ایجاد کند که در جای خود توسط شوراهای مربوطه در مورد آن تصمیم‌گیری می‌شود. توصیه ما در حال حاضر این است که از پیام‌رسان‌های داخلی که وابسته به بخش خصوصی هستند، استفاده شود. امروز در دولت بحث شد و دوستانمان پیشنهاد کردند که ما از خودمان شروع کنیم. قرار شد کسانی که در پیام‌رسان‌های خارجی هستند را به پیام‌رسان‌های داخلی منتقل کنیم». رضا جواهری، رئیس مرکز مدیریت راهبردی افتای ریاست‌جمهوری نیز در بخشنامه‌ای به کلیه دستگاه‌های اجرایی، استفاده از پیام‌رسان‌های خارجی در تمامی نهادها و موسسات دولتی و عمومی غیردولتی را ممنوع اعلام کرده است. در متن این بخشنامه آمده است: «به استناد بند ۷ مصوبه شورای عالی فضای مجازی با موضوع سیاست‌ها و اقدامات ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی، می‌بایست کلیه نهادها و موسسات دولتی و عمومی غیردولتی هرگونه تبلیغات خود در محیط پیام‌رسان‌های اجتماعی را صرفا از طریق پیام‌رسان‌های اجتماعی داخلی که به‌صورت رسمی از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام می‌شود، انجام دهند. بدیهی است هرگونه استفاده از پیام‌رسان‌های اجتماعی خارجی برای مکاتبات اداری و ارائه خدمات اداری کماکان ممنوع است». در این راستا اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور نیز کانال تلگرامی‌اش را تعطیل کرد و نوشت: «در چارچوب قوانین و مقررات کشور، از امروز در کانال تلگرامی معاون اول رئیس‌جمهور مطلبی منتشر نخواهد شد و از این پس انتشار اخبار برنامه‌های ایشان از طریق پیام‌رسان‌های داخلی صورت می‌گیرد که آدرس این صفحات به‌زودی اعلام خواهد شد.» محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهوری هم با انتشار پیامی در صفحه شخصی خود در اینستاگرام، نوشت: «با توجه به تصمیم هیات محترم دولت و لزوم رفع انحصار از پیام‌رسان‌های خارجی، اینجانب از این پس در پیام‌رسان تلگرام حضور نخواهم داشت و از پیام‌رسان‌های گپ و ویسپی استفاده خواهم کرد».
سخن وزیر
وزیر ارتباطات در این زمینه عنوان کرد: «اختیار فیلترینگ در دست ما نیست اما رئیس‌جمهور کتبا و شفاها در جلسات مختلف از ما خواسته که دسترسی آزاد مردم به اطلاعات را با تهیه زیست بوم فضای مجازی فراهم کنیم.» او همچنین در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «وزارت ارتباطات مرجع تصویب و تصمیم پالایش (فیلترینگ) یا رفع آن نیست، بلکه بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی و بنابر قانون ملزم به اجرای مصوبات کمیته‌ها و شوراهای مشخص شده در این حوزه و احکام قضائی است. انسداد سرویس‌های بین‌المللی صرفا با هدف تشویق کاربران به استفاده از سرویس داخلی می‌تواند به ضدهدف تبدیل شود. شرکت‌های کسب‌و‌کار نوپا در کشور نیز بر همین موضوع تاکید دارند».
شروط ‌ادامه فعالیت تلگرام
عبدالصمد خرم‌آبادی دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در دادستانی اعلام کرد: «بر اساس مصوبات شورای عالی فضای مجازی، هیچ ‌پیام‌رسان خارجی در ایران حق فعالیت ندارد، مگر اینکه پنج شرط را رعایت کند که عبارتند از اینکه از مراجع ذیصلاح قانونی (وزارت ارتباطات) مجوز فعالیت دریافت کند، داده‌های مربوط به کاربران ایرانی را در داخل کشور ذخیره و پردازش کند، به هیچ‌وجه داده را در اختیار بیگانگان قرار ندهد و از دسترسی به داده‌ها جلوگیری کند، قواعد و ضوابط قانونی مربوط به حفاظت و صیانت از حریم خصوصی کاربران را کاملا رعایت کند و نماینده رسمی و تام‌الاختیار جهت اداره امور خود و پاسخ به استعلامات مراجع قضائی در داخل کشور داشته باشد.» پس از خروج چهره‌های سیاسی مطرح از تلگرام خبرهایی در فضای مجازی منتشر شد مبنی بر اینکه تلگرام روز چهارشنبه فیلتر خواهد شد. مدیرکل روابط عمومی شورای عالی فضای مجازی در این‌باره گفت: «ما هنوز مصوبه‌ای در این خصوص نداریم. ما بارها و بارها اعلام کردیم، هر زمانی که مصوبه‌ای داشته باشیم به اطلاع مردم خواهیم رساند. ما هنوز مصوبه‌ای نداریم.» در نهایت با توجه به اظهارات خرم آبادی و البته وقایعی که ذکر شد به‌نظر می‌رسد به‌رغم تلاش‌های رئیس دولت اعتدال برای دسترسی آزاد مردم ایران به فضای مجازی و ارتباطات جهانی، نهادهای خارج از دولت زور بیشتری داشته‌اند و فیلترینگ تلگرام در ایران قطعی است. در این راستا حزب اتحاد ملت ایران اسلامی در بیانیه‌ای عنوان کرد: «آغاز روند انتقال کانال‌های مسئولان نظام و دستگاه‌های مختلف از تلگرام به این پیام‌رسان‌ها، شائبه قطعی‌بودن فیلترینگ زودهنگام تلگرام را تشدید کرده است. حزب اتحاد ملت ایران اسلامی، به‌عنوان یک سازمان سیاسی اصلاح‌طلب حامی آزادی و مخالف با تحدید و تهدید حقوق شهروندان از جمله در دسترسی آزادانه به اطلاعات و رسانه‌ها، این اقدام را به‌طور قاطع محکوم می‌نماید. در صورتی که فیلترینگ تلگرام محقق شود، نشانه شکست دولت دوازدهم در دفاع از مهم‌ترین شعار و وعده انتخاباتی رئیس‌جمهور خواهد بود».