روزنامه همدلی
1397/02/25
یادداشتی بر کتاب «آوای مهرآیین» به بهانه سالمرگ زنده یاد پرویز مشکاتیان؛ کتاب را پرت داد
علی نامجو- دو سال قبل کتابی به دستم رسید با نام «آوای مهرآیین»؛ چاپ دومش بود به گمانم. انتشارات مروارید منتشرش کرده بود و انگار از چاپ قبلی تا آن چاپ، مدتی بنا به دلایلی تجدید چاپش معلق شده بود. «خسرو خوبان» و «شور ترانه» نام دو اثر دیگر به قلم نویسنده اش بود که با محوریت زندگی استادان موسیقی ایرانی نوشته شده بود. این طور که از شواهد و قرائن می شد فهمید، «آوای مهرآیین» کتابی بود با محوریت پژوهش، گردآوری آثار و زندگی هنری روانشاد پرویز مشکاتیان که برای اولین بار به سال ٨۶ روانه بازار کتاب شده بود...9 سال زمان برد تا دومین چاپ این کتاب هم از راه برسد. خوب به یادم هست که آقا مهران وقتی از مراحل انتشار کتاب حرف می زد، عبور از هفت خوان رستم را در ذهنم مرور کرده بودم چون سختی اش فقط می توانست با هفت خوانِ آمده در شاهنامه حکیم توس برابر باشد! این طور که می گفت، چاپ نخست «آوای مهرآیین» مصادف با چهلمین روز درگذشت زنده‌یاد مشکاتیان بود و همان زمان خانواده استاد به خصوص آوا، اعتراضاتی به نحوه نگارش کتاب و صدور مجوز برای آن داشتند.
مهران حبیبی نژاد پژوهش، گردآوری آثار و زندگی هنری استاد مشکاتیان را از سال ٨۵ آغاز کرده بود. خودش می گفت:«اول از همه مطالب جمع‌آوری شده را تایپ کردم، ویرایش متن را هم انجام دادم و یک سال بعد؛ سال ٨۶ با آقای مشکاتیان تلفنی درباره این اثر حرف زدم.» ظاهرا روانشاد مشکاتیان از اینکه مهران حبیبی نژاد جوان روی آثار و زندگی هنری اش کار کرده، خوشحال شده بود و از همان روز اول از شنیدن خبر انتشار کتاب استقبال کرد. آن طور که نویسنده کتاب در آن گفت و گو مطرح کرد، زنده یاد مشکاتیان قرار یک جلسه حضوری را با حبیبی نژاد گذاشت تا از نزدیک مطالب را بخواند و با نویسنده کتابش آشنا شود.
آن دو ١۵ بهمن‌ماه سال ٨۶ اولین بار با هم ملاقات کردند. جلسه که به پایان رسید، مشکاتیان از حبیبی نژاد خواسته بود چند روزی کتاب دستش باشد. در این مدت با هم چند جلسه حضوری، چند گفت و گوی تلفنی و آمد و شدهایی داشتند، زنده یاد مشکاتیان بخش هایی را در کتاب تصحیح کرد، سوالاتی به پرسش ها افزود و برخی پاسخ ها هم بر متن اصلی اضافه شد. چند روزی که با هم قرار گذاشته بودند، دو سال کش آمد!
در پایان این مسیر دو ساله ظاهرا استاد کتاب را تایید کرد و از آرشیو شخصی اش عکس هایی به حبیبی نژاد داد و اصرار کرد حتما در کتاب منتشر شود. اسنادی به نویسنده جوان سپرده شد و دست نوشته هایی از داریوش صفوت و فریدون مشیری در اختیارش قرار گرفت.
سی‌ام شهریور سالمرگ روانشاد مشکاتیان است. او سال 88 قبل از انتشار کتاب «آوای مهرآیین» از میانمان رفته بود. حبیبی نژاد از تماس های مکرر با خانواده استاد گفت و اینکه هیچ کدام از اعضای خانواده مشکاتیان به او پاسخ دقیق و روشنی نداده بودند. ظاهرا گفته بودند نمی توانیم درباره چاپ کتاب نظر بدهیم. مهران حبیبی نژاد نویسنده و منوچهر حسن زاده ناشر این کتاب، تصمیم گرفته بودند برای چهلم پرویز مشکاتیان آن را آماده کنند تا شاید کار مثبتی انجام داده باشند. نسخه ای از کتاب در مراسم رونمایی از آن به آوا مشکاتیان هدیه داده شد و نسخه دیگری را برای همایون فرستادند؛ همایون شجریان! چهل روز بعد از درگذشت پرویز مشکاتیان «آوای مهرآیین» از سوی انتشارت مروارید روانه بازار کتاب شده بود و چه جنجال هایی که بعد از چاپ این کتاب به پا نشد!
آوا مشکاتیان در مقابل نوشته حبیبی نژاد موضع گرفت و نویسنده هم از او دعوت کرد هرکجای کتاب را به نظرش می رسد، بازبینی کند. نویسنده از آوا خواسته بود به یاد بیاورد جلساتی را که با روانشاد مشکاتیان در خانه به گپ و گفت درباره کتاب نشسته بود و عکس ها و مدارکی که پدرش به حبیبی نژاد داد تا در کتابش از آنها استفاده کند. او حتی این را هم گفته بود که اگر استاد کتابش را تایید نکرده مدارک و عکس های شخصی اش را چرا به او داده و اصرار هم داشته که حتما در کتاب از آنها استفاده کند؟
چقدر عجیب هستیم ما! چهره هایمان و چهره دور و بری هایمان را پشت نقاب‌های گوناگونی پنهان می کنیم. در خانواده، فامیل، محل کار و در کوچه و خیابان نقاب هایی داریم مخصوص خانواده، فامیل، محل کار و کوچه و خیابان. ناهنجاری می‌دانیم اینکه کسی از میانمان بخواهد نقابش را بردارد و همه جا یکرنگ باشد. به دنبال معصوم نشان دادن خود و دیگران هستیم اما نتیجه جالبی در این سال ها نداشته، گواهش هم جامعه هنرمندان، ورزشکاران، کارگران، مهندسان، پزشکان، معلمان و البته روزنامه نگاران امروزی هستند! چقدر تفاوت کرده ایم با هم‌صنفی های چهل سال قبل‌مان. شاید چون شعار و نقاب و تظاهر و نفاق را مد کرده ایم و محصولش آنطور که پیداست، اگر خوشبینانه پسرفت و عقبگرد نباشد، زایندگی و رشد و پیشرفت هم نبوده است! خدا بیامرزد زنده یاد مشکاتیان را؛ همان‌ها که به انزوایش کشاندند و خانه نشینش کردند بر سر مزارش اشک های دانه درشتی می ریختند به اندازه برنج دانه بلند هندی!
با گذشت یک دهه از رفتنش؛ همان دوره که «آوای مهرآیین» به چاپ دوم رسید، نسخه ای را به منزل یکی از خوانندگان بسیار مشهور کشورمان فرستادم، واکنشش یک هفته بعد از تاریخی که قرار بود نقدی بر کتاب بنویسد جالب بود. زنگ زدم و سراغ نوشته‌ای که قولش را داده بود گرفتم. حضرت استاد فرمودند: نام مرا آنطور که باید در کتاب نیاورده بود، پرتش دادم (انداخته بودش دور)!
سایر اخبار این روزنامه
رژیم صهیونیستی، روز خونین دیگری برای فلسطینیان بی‌سلاح رقم زد تکرار توحش
برخوانی شاعر «کلیدر» از شاهنامه می‌آید فردوسیِ «دولت»
یادداشتی بر کتاب «آوای مهرآیین» به بهانه سالمرگ زنده یاد پرویز مشکاتیان؛ کتاب را پرت داد
منتقدین سیاست خارجی دولت فضا را آنقدر شلوغ کردند که سیمایی تازه از مواجه با کابینه به تصویر کشیدند
«همدلی» از حاشیه‌های افزایش قیمت خودروهای داخلی در مقابل کیفیت پایین گزارش می‌دهد
وزیر رفاه خبر داد: توزیع نخستین مرحله سبد غذایی سال ۹۷ در آستانه ماه رمضان
انتشار نامه ظریف به دبیرکل سازمان ملل متحد خروج آمریکا نقض کامل قطعنامه شورای امنیت است
شهاب حسینی در آمریکا میزبان آقای بازیگر شد؛ هنرپیشه‌ای که در هشتاد سالگی دلتنگ ایران است
هرمز شریفیان تکرار معجزه‌های هزاره سومی
وزیر رفاه خبر داد: توزیع نخستین مرحله سبد غذایی سال ۹۷ در آستانه ماه رمضان
رژیم صهیونیستی، روز خونین دیگری برای فلسطینیان بی‌سلاح رقم زد تکرار توحش
