پرواز قوی سپید یا لیورِ سرخ

جنگ رنگ‌هاست، جدال سپید و سرخ، شبی که در نهایت از میان «قوی سپید» و «پرنده لیور» یکی بر فراز آسمان کی‌یف به پرواز در می‌آید
همدلی| مهدی فیضی‌صفت - روز 24 خرداد ماه سال جاری مهم ترین و عظیم ترین رویداد فوتبالی جهان آغاز می شود، یک پله پایین تر از المپیک. هر چند کم نیستند عده ای که باور دارند جام جهانی فوتبال را نباید با هیچ تورنمنت دیگری مقایسه کرد. «تب جام جهانی» شاید در نگاه اول یک عبارت فانتزی به نظر برسد اما واقعیت دارد! مریض می شوند خوره های فوتبال هر چه ثانیه ها پیش می روند به سمت آغاز جام جهانی، آدرنالین خون شان بالا می رود، ضربان قلب شان تند می شود و نفس شان به شماره می افتد از هیجان رقابت 32 تیم برای تصاحب جذاب‌ترین عنوان ورزشی؛ شاید جذاب ترین در تمام تاریخ. 19 روز قبل تر نیز اما دیدار دیگری در مستطیل سبز برگزار می شود که ارزشی کم از جام جهانی ندارد؛ فینال لیگ قهرمانان اروپا.
جنگ رنگ‌ها
امشب جنگ رنگ هاست، جدال سپید و سرخ. یکی به رنگ برف و دیگری به رنگ آتش. شبی که در نهایت از میان «قوی سپید» و «پرنده لیور» یکی بر فراز آسمان کی‌یف به پرواز در می آید. امسال انگار سال مردم اروپای شرقی است؛ مردمی که با سرما خو گرفته اند، غریبه نیستند با فوتبال اما سال هاست راهی در جمع بزرگان ندارند. سال ها می گذرد از روزگاری که مجارستان، نماینده بلوک شرق در میان غول های فوتبال بود و لرزه می انداخت بر تن حریفان با شوت های سهمگین فرانس پوشکاش. دهه ها گذشت تا فوتبال، سفره اش را در اروپای شرقی پهن کند. حالا روسیه، پهناورترین کشور جهان میزبان بزرگترین اتفاق فوتبالی جهان است. 32 تیم ملی از جای جای کره خاکی بار سفر بسته اند به سوی «سرزمین تزارها». جام جهانی، بزرگترین رویداد فوتبالی و حتی ورزشی دنیا قرار است در ورزشگاه های یخ زده و سرد مسکو، سن پترزبورگ، سامارا، کازان، سوچی و ... برگزار شود اما روسیه تنها کشور خوشبختِ بلوک شرق نیست، اوکراین هم امروز شنبه پنجم خرداد ماه میزبان بزرگترین رویداد فوتبالی جهان در سطح باشگاهی است. کی‌یف شاید امشب مهم ترین شهر جهان باشد، لنز دوربین ها زوم کرده اند روی شهر هزار و پانصد ساله، مادرِ شهرهای روسی، مرکز دولت اسلاو، شهرِ نارنجی. زادگاه آندری شوچنکو. ستاره ای که دو بار طعم قهرمانی در بالاترین سطح باشگاهی اروپا را با آث میلان در سال های 2003 و 2004 چشید و حالا تیمی از اسپانیا یا انگلیس در خانه «شوا» جام قهرمانی را بالای سر خواهد برد. اتفاقی که برای هر کدام از تیم ها رخ دهد ستاره هایش با روحیه‌ای شگفت انگیز راهی کشور همسایه خواهند شد تا برای قهرمانی تیم ملی کشورشان در جام جهانی بجنگند. امشب بیش از یک میلیارد نفر در بیش از 150 کشور جهان چشم می دوزند به ورزشگاه المپیسکی تا ببینند کدام یک جشن می گیرند قهرمانی را.


تیمِ قرن
می گویند بهترین تیم قرن است، کهکشانی ترین تیم تاریخ، موفق ترین تیم تاریخ فوتبال اروپا و حتی قرن بیستم به انتخاب فدراسیون جهانی فوتبال. بارها و بارها جام های داخلی اسپانیا را بالای سر برده اما پادشاه اروپا نیز محسوب می شود، آماری رشک برانگیز دارد که حسرتش بر دل بزرگترین تیم های اروپا مانده. رئال مادرید تا کنون 12 بار جام قهرمانی در بالاترین سطح مسابقات باشگاهی اروپا را بالای سر برده اما هیچ تیم دیگری نتوانسته تعداد قهرمانی هایش در قاره سبز را حتی دو رقمی کند. نزدیک ترین تعقیب کننده شان میلان است، میلانِ خسته که از آخرین قهرمانی اش در اروپا بیش از یک دهه می گذرد. «قوهای سپید» پر افتخار، مدافع عنوان قهرمانی نیز هستند. دو قهرمانی اخیر در اروپا متعلق به آنهاست. از سال 1992 که جام باشگاه های اروپا به لیگ قهرمانان اروپا تغییر نام داد، هیچ تیمی موفق نشده بود دو بار پیاپی چنین عنوانی را کسب کند اما رئالی ها توانستند تاریخ را از نو بنویسند. همان طور که وقتی 63 سال پیش مدیرعامل افسانه ای شان پایه گذار تاسیس تورنمنتی به نام جام باشگاه های اروپا شد، در 5 دوره ابتدایی قهرمان بلامنازع لقب گرفتند. هیچ تیمی جلودارشان نبود، می تازیدند مانند «ماتادورها» و جشن می گرفتند پادشاهی در اروپا را. 6 سال وقفه افتاد تا دوباره بر بام اروپا بایستند. فرانسیسکو خنتو، مهاجم اسپانیایی که 18 سال پیراهن سفید رئال را بر تن کرد در هر 6 قهرمانی حضور داشت و به پر افتخارترین بازیکن در تاریخ این مسابقات تبدیل شد. بعد از گذشت نیم قرن هنوز بازیکنی نتوانسته این رکورد را بشکند. بازیکنانی مانند آلساندرو کاستاکورتا، پائولو مالدینی، آلفردو دی استفانو و غیره بوده اند که به رکورد 5 قهرمانی رسیده اند اما هیچ کدام دیگر بازی نمی کنند یا حتی در قید حیات نیستند. در این میان اما بازیکنانی هستند که 4 عنوان قهرمانی در اروپا را دارند و همچنان به بازی مشغولند، لیونل مسی و جرارد پیکه از بارسلونا جزو بازیکنانی هستند که طعم 4 قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا را چشیده اند اما حداقل امسال شانس افزایش تعداد قهرمانی های خود را ندارند ولی کریستیانو رونالدو، دیگر ابر ستاره فوتبال که رقابتی جدی با لیونل مسی دارد می تواند برای سومین بار پیاپی و در مجموع برای پنجمین بار قهرمان اروپا شود تا از رقیب دیرینه اش پیشی بگیرد. رئال امشب می تواند برای سیزدهمین بار قهرمان اروپا شود تا فاصله با نزدیک ترین تعقیب کننده را به عدد 6 افزایش دهد. رئال مادرید در فصل اخیر لالیگا (بالاترین سطح فوتبال اسپانیا» ناکام بود و با اختلاف زیادی نسبت به بارسلونا، قهرمانی را از دست داد. «کهکشانی ها» حتی در رقابت با تیم همشهری نیز ناکام بودند و در رتبه سوم جدول رده بندی ایستادند. در مرحله یک چهارم نهایی «کوپا دل ری» (جام حذفی اسپانیا) نیز «لگانس» که بعدها رتبه ای بهتر از هفدهمی در جدول رده بندی لالیگا به دست نیاورد، رئالی ها را شوکه کرد و از گردونه رقابت ها بیرون شان انداخت. حالا لیگ قهرمانان اروپا تنها امید «قوهای سپید» است. باید قهرمان شوند تا پاک کنند خاطرات تلخ یک فصل داخلی را، «مادریدیستاها» (هواداران متعصب رئال مادرید) جام می خواهند، صبر ندارند، معروفند به فراموشکاری، فرقی ندارد «ایکرِ مقدس»، دروازه بان افسانه ای شان باشد یا «ژوزه مورینیو»، بد باشی، بد بازی کنی و جام نیاوری باید بروی.
تیمی که هیچ‌گاه تنها نمی‌ماند
عجیب ترین هواداران در میان تمام تیم های جهان را دارد. با تمام گوشت و تن شان باور دارند «You’l- Never Walk Alone» (تو هیچ گاه تنها گام برنخواهی داشت). شاید هم وفادارترین طرفداران را دارد. 28 سال است در حسرت قهرمانی در لیگ برتر می سوزند اما تیم محبوب شان را تنها نگذاشته اند. زمانی قدرت اول فوتبال انگلیس بودند و حتی در اواخر دهه 70 و اوایل دهه 80 میلادی سلطان فوتبال اروپا. در سال های 1977 و 1978 دو بار پیاپی قهرمان جام باشگاه های اروپا شدند. اگر خوش شانس بودند در سال 1984 می توانستند نام خود را به عنوان هشتمین تیم در فهرست تریبل کنندگان تاریخ فوتبال اروپا (کسب هر سه عنوان قهرمانی لیگ داخلی، جام حذفی و اروپا در یک فصل) ثبت کنند اما با بدشانسی جام حذفی را از دست دادند و حالا به همراه رئال مادرید، جای خالی «سه گانه» را در ویترین افتخارات خود خالی می بینند. سال 1986 اما نقطه عطف تلخی در تاریخ لیورپول رقم خورد. مردی 45 ساله از اسکاتلند آمد تا روی نیمکت منچستر یونایتند بنشیند، روی نیمکت رقیب دیرینه لیورپول که هواداران شهر بندری اش فخر می فروختند به طرفداران تیم سرخ پوش شهر منچستر. لیورپول 16 قهرمانی داشت و منچستر یونایتد تنها 7 قهرمانی. الکس فرگوسن که بعدها لقب «سِر» را از ملکه بریتانیا دریافت کرد، در اولین روز حضورش جمله ای تاریخی بر زبان آورد که برای هواداران لیورپول تنها یک لاف بزرگ به نظر می رسید: «می خواهم لیورپول را از تخت پادشاهی پایین بکشم و تا زمانی که این کار را نکنم دست از تلاش نخواهم کشید.» واکنش طرفداران قرمزهای لیورپول تنها خنده های تمسخرآمیز بود، در چهار سال بعدش لیورپول دو قهرمانی دیگر هم به دست آورد و تعداد جام هایش را به 18 رساند تا فاصله به 11 قهرمانی برسد اما «سر الکس» راست می گفت، او دست نمی کشید. کابوس 28 ساله لیورپول پس از قهرمانی در فصل 90-1989 آغاز شد. سایه سیاه جغد شومی، آسمان شهر لیورپول را پوشاند. دیگر قهرمان نشدند. در سال 1992، دقیقا صد سال بعد از پایه گذاری «لیگ دسته اول فوتبال» در انگلیس، نام بالاترین سطح فوتبال در «سرزمین آن سوی آب ها» به «لیگ برتر» تغییر کرد؛ تغییری به معنای آغاز حسرت لیورپول. اولین دوره لیگ برتر با قهرمانی منچستر یونایتد آغاز شد و زمانی که «سر الکس فرگوسن» در سال 2013 ورزشگاه «اُلد ترافورد» یا به قول «سر بابی چارلتون» اسطوره باشگاه منچستر یونایتد و تیم ملی انگلیس «تئاتر رویاها» را برای همیشه ترک کرد، تعداد قهرمانی های منچستر یونایتد به 20 رسیده و لیورپول روی 18 متوقف مانده بود، هنوز هم متوقف مانده اما در اروپا وضعیت برای «قرمزها» فرق می کند. لیورپول به همراه بایرن مونیخ و بارسلونا با 5 قهرمانی سومین تیم پر افتخار در اروپا محسوب می شود. البته بایرن 5 و بارسلونا 3 نایب قهرمانی اروپایی نیز دارند اما لیورپول تنها 2 بار توانسته به فینال برسد و قهرمان نشود و به همین دلیل در رتبه پنجم پر افتخارترین تیم های قاره سبز ایستاده است. اگر قرمزها امشب بتوانند رئال مادرید را شکست دهند به تنهایی در رتبه سوم پر افتخارترین تیم های قاره اروپا خواهند ایستاد وگرنه از نظر تعداد نایب قهرمانی نیز با بارسلونا برابر خواهند شد.
«آقای معمولی» و «زیزو»
«ژوزه مورینیو» را «آقای خاص» فوتبال جهان می دانند. مردِ مغرور پرتغالی با جام های فراوان اما مربی جذاب دیگری نیز در فوتبال وجود دارد، با موهای لخت و عینک بزرگ که خودش معتقد است «آقای معمولی» است. حرکات دیوانه وارش کنار زمین و جنب و جوشی که هیجان را از روی نیمکت تزریق می کند به بازیکنانش درون زمین، به هیچ کس دیگری شباهت ندارد. از ماینتس به بروسیا دورتموند رفت. کسی تصورش را هم نمی کرد دو بار قهرمانی بوندسلیگا را از چنگ بایرن مونیخِ همیشه قهرمان دربیاورد اما این کار را انجام داد. دو قهرمانی در سوپر جام آلمان و یک قهرمانی در جام حذفی دیگر عناوینی بود که تصاحب کرد. او پس از گذشت 7 سال حضور در دورتموند، دلش چالش تازه می خواست. استراحتی کوتاه کرد و رفت به لیورپول تا شاید بتواند به حسرت 20 و چند ساله پایان دهد. کاری که تا کنون موفق به انجامش نشده ولی توانسته هشتمین حضور لیورپول در لیگ قهرمانان اروپا را رقم بزند. البته خودش نیز یک بار با دورتموند در سال 2013 به فینال لیگ قهرمانان اروپا رسید ولی در دیداری بسیار جذاب حریف بایرن مونیخ نشد و با گل دقیقه 89 آرین روبن، جام را به رقیب واگذار کرد. او حالا می خواهد اولین قهرمانی خودش را در اروپا جشن بگیرد تا شاید آغازی باشد برای پایان دادن به حسرتی نزدیک به سه دهه ای برای هواداران لیورپول در لیگ برتر انگلیس. در سوی دیگر یک ابر ستاره روی نیمکت رئال مادرید نشسته است. 3 عنوان بهترین بازیکن سال جهان از سوی فدراسیون جهانی فوتبال در سال های 1998، 2000 و 2004، یک جایزه بهترین بازیکن سال اروپا، یک جایزه با ارزش ترین بازیکن جام باشگاه های اروپا، یک جایزه بهترین بازیکن جام جهانی، قهرمانی در جام جهانی، جام ملت های اروپا، جام باشگاه های اروپا، سری آ ایتالیا، لایگا اسپانیا، 3 بار گلزنی در فینال جام جهانی و فینال جام باشگاه های اروپا و بهتربن بازیکن فوتبال تاریخ فرانسه همگی در یک نفر جمع شده است؛ زین الدین زیدان. در اولین تجربه مربیگری حرفه ای خود، هدایت تیمِ قرن را در اختیار گرفت اما هیچ کس تصور نمی کرد در اولین فصل حضورش «دَبِل» (کسب دو جام در یک فصل) کند. «زیزو» در لالیگا و لیگ قهرمانان اروپا قهرمان شد و اگر سلتاویگو در مرحله یک چهارم نهایی جام حذفی اسپانیا زمین گیرشان نمی کرد، شاید می توانستند به رویای «تریبل»، رنگ واقعیت ببخشند. گفتند اتفاقی بوده و زیدان نمی تواند روند موفقیت هایش را ادامه دهد اما سال بعد نیز قهرمان اروپا شد تا به اولین مربی تاریخ تبدیل شود که در فرمت جدید لیگ قهرمانان از عنوان قهرمانی یک تیم دفاع کرده است. او در همین مدت کوتاه 8 جام کسب کرده و امیدوار است سومین قهرمانی خودش در قامت مربی و سیزدهمین جام اروپایی را جشن بگیرد.
مسیر دشوار تا فینال
لیورپول در گروه C مرحله گروهی قرار داشت و موفق شد بالاتر از سویا اسپانیا، اسپارتاک مسکو روسیه و ماریبور اسلوونی راهی مرحله حذفی شود. رئال مادرید نیز در گروه H مسابقات با تاتنهام، بروسیا دورتموند و آپوئل قبرس همگروه بود که به عنوان تیم دوم پس از تاتنهام به مرحله یک هشتم نهایی رسید. لیورپول در مرحله یک هشتم در دو بازی رفت و برگشت پورتو پرتغال را شکست داد و رئال مادرید از سد پاری سن ژرمن فرانسه گذشت. در مرحله یک چهارم نهایی رئال در دیداری نفسگیر یوونتوس را حذف کرد و لیورپول، منچسترسیتی را با هدایت پپ گواردیولا از گردونه مسابقات بیرون انداخت. در نیمه نهایی هم رم حریف لیورپول نشد و بایرن مونیخ از شکست رئال مادرید بازماند تا غول های اسپانیا و انگلیس به هم برسند. امشب کدام یک پرواز خواهند کرد، قوی سپید مادرید یا لیورِ سرخ لیورپول؟ این جا کی‌یف است، اوکراین، مهم ترین جای جهان حداقل برای یک شب.
‏«CR7» و «فرعون»
امشب تقابل دو ستاره است، دو بازیکن که می توانند تفاوت ها را رقم بزنند، در یک لحظه سرنوشت بازی و حتی قهرمان جام را عوض کنند، یکی از سرزمین «دریانوردان» و دیگری از سرزمین «فراعنه». یکی نماینده استعمار اروپایی و دیگری از سرزمین تاریخ. کریستیانو رونالد و محمد صلاح. از نظر افتخارات به هیچ عنوان قابل مقایسه نیستند. «CR7» در کنار لیونل مسی با 5 بار تصاحب عنوان بهترین بازیکن فوتبال جهان، پر افتخارترین از نظر عناوین فردی است. او بهترین گلزن تاریخ لیگ قهرمانان اروپا نیز محسوب می شود که با به ثمر رساندن 120 گل در 152 بازی و 4 قهرمانی، آماری خیره کننده ثبت کرده است. گل قیچی برگردان رونالدو از ارتفاع 2.38 سانتی متری زمین در مرحله یک چهارم نهایی مقابل یوونتوس، یکی از به یادماندنی ترین گل های تاریخ این مسابقات بود اما در سوی مقابل لیورپول نیز از وجود بهترین بازیکن فصل لیگ برتر انگلیس و بهترین گلزن لیگ جزیره بهره می برد. محمد صلاح، «فرعون کوچک»، ستاره مسلمان مصری که حالا فراتر از یک بازیکن است. محبوبیت بی نظیرش در مصر سبب شد بیش از یک میلیون رای در انتخابات ریاست جمهوری کسب کند، در حالی که اصلا کاندیدا نبود! اگر آماده باشد، کار مدافعان و دروازه بان رئال مادرید سخت خواهد بود اما او قرار است در روز فینال هم روزه اش را بگیرد، هر چند قول داده روی عملکردش تاثیر منفی نگذارد.