ضرورت تشكيل اتاق فكر اقتصادي

شرايط ويژه لوازم ويژه طلب مي‌كند و استفاده از لوازم ويژه خود هنري است كه همه‌كس از آن برخوردار نيستند. وقتي اوضاع اقتصادي به هر دليل از حالت عادي خود خارج مي‌شود نياز به تصميم‌هاي فوري و قاطع و صدالبته كارشناسانه كاملا احساس مي‌شود و مواجهه با شرايط خاص از طريق مديريت‌هاي كند و عادي امكان‌پذير نيست.
ميان مديريت‌هاي اضطراري و مديريت‌هاي عادي معمولا تفاوت و تنافر برقرار است، به اين معني كه هنگام اتخاذ تصميم‌هاي فوري و در شرايط خاص آينده‌نگري و جامع انديشي وجود ندارد و به عكس مديران پشت‌ميزنشين كمتر مي‌توانند قاطعانه و فورا تصميم بگيرند و شرايط را به حال عادي بازگردانند. با چنين مقدمه‌اي آيا در شرايط ويژه بايد از خير بلندنظري و جامع نگري گذشت و نواقص مديريت‌هاي اضطراري را پذيرفت؟ در اين صورت براي كشوري مثل ما كه دوراني طولاني است در شرايط خاص به سر مي‌برد خلاأهاي طبيعي مديريت‌هاي آني و عاجل گسترش پيدا مي‌كنند و ثبات و تعادل كه لازمه پيشرفت و آباداني است به عنصري كمياب مبدل مي‌شود. بهترين راه گريز از اين آفت بزرگ ايجاد شرايط عادي است. يكي از دلايل استراتژيك كه همه دولت‌ها دايما تلاش مي‌كنند تا به هر قيمتي از بروز يا طولاني شدن شرايط ويژه در كشورهاي خود جلوگيري بعمل آورند و هزينه‌هاي هنگفت براي ايجاد شرايط عادي پرداخت كنند همين معناست كه جوامع نياز مبرم و اساسي و اصولي و هميشگي به آرامش دارند. بد نيست همينجا يادي بكنيم از مرحوم آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني كه بر اين نكته اصرار و تسلط داشت و همواره كوشش‌هاي كوتاه‌مدت، ميان مدت و بلندمدت خود را مصروف ايجاد آرامش و ثبات مي‌كرد و خصوصا از بي‌ثباتي در مديريت‌ها و تصميم‌ها و ايجاد جنجال در جامعه پرهيزي مشهود داشت.
اما به هر حال بعضا نمي‌شود از بروز شرايط خاص در كشور جلوگيري كرد لذا ضرورت دارد براي چنين اوضاعي هم انديشه كرد و خسارت‌ها را به حداقل رساند. با توجه به سوابق اين موضوع كه در كشور ما زياد هم بوده است ضرورت انتصاب مديران بحران و باتجربه و متعهد بيش از پيش خودنمايي مي‌كند و همان‌گونه كه جناح‌هاي مختلف هركدام از زاويه برداشت‌هاي خود از رييس‌جمهور خواسته‌اند هرچه زودتر بايد تركيب تيم اقتصادي دولت تغيير كند و در اين زمينه از حداكثر ظرفيت مديريتي كشور استفاده شود. چابكي، دورانديشي، سادگي، سرعت انتقال و تجربه و دانش و قاطعيت ازجمله خصايصي است كه در شرايط بغرنج و پيچيده كنوني يك وزير و مدير اقتصادي بايد از آن برخوردار باشد و اگر جوينده‌اي وجود داشته باشد خوشبختانه در اين زمينه كمبودي نداريم. اما اگر به هر دليل در جمع‌بندي‌ها استفاده از مديران باتجربه ميسر نشد راه استفاده از تجربه آنان بسته نيست. بزرگاني كه در دوران دفاع مقدس كشور را به‌خوبي اداره كردند و اجازه ندادند تا مردم در معيشت روزانه خود دچار كمبود اساسي شوند طرف مشورت بسيار خوبي هستند كه كمتر آگاهي از چنين ظرفيت بالايي خود را محروم مي‌كند. افزون و مهم‌تر از آن بايد در نظر داشت كه مديريت امور جاري و جزيي نبايد ما را از آينده و كليات غافل كند، لذا ضروري به نظر مي‌رسد دولت محترم به معناي واقعي كلمه يك اتاق فكر خصوصا از اساتيد و اقتصاددانان مختلف تشكيل دهد و به صورت مستمر برآيند نظرات كاربردي و كار‌شناسي آنها تحصيل و به‌كار گرفته شود تا اقتصاد كشور كمتر در امواج متلاطم روزمرّگي دچار نوسان و تزلزل شود.
تجربه تصميم‌هاي شتابزده همين چند ماه اخير خصوصا در بازار ارز و طلا نشان دادكه ما از خوف چاله‌اي به درون چاهي اندر افتاديم و در همين زمان اندك متاسفانه خسارات بزرگي متوجه بيت‌المال شد. شايد كسب يك نظر مشورتي از بزرگان اقتصاددان مي‌توانست از بروز اين خسارت‌ها جلوگيري به‌عمل آورد و در شرايط سخت كنوني گزندي مضاعف به كشور نرساند. امروز خودرايي و عدم توجه به خرد جمعي از سوي هركس ممكن است عواقب ناگواري به بار آورد.