روزنامه وطن امروز
1397/05/03
اختلاف بر سر هیچ!
حسن روحانی و دونالد ترامپ، روسای جمهوری ایران و آمریکا وارد یک مجادله کلامی بی‌سابقه شده‌اند. آمریکا از متوقف کردن صادرات نفت ایران می‌گوید و در مقابل، حسن روحانی گفته است در صورت جلوگیری از فروش نفت ایران، از تمام ظرفیت خود برای جلوگیری از صادرات نفت منطقه استفاده خواهیم کرد. در مقابل این اظهارات روحانی، دونالد ترامپ در مواضعی عجیب و غیرمسؤولانه، ادبیات توهین‌آمیزی را علیه او به کار برد. مقامات اروپایی در میانه این مجادله بی‌سابقه از طرفین خواسته‌اند خویشتنداری کنند. در این میان که مجادله کلامی میان دولت حسن روحانی و دولت دونالد ترامپ، دست کم در 20 سال اخیر بی‌سابقه بوده، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه دولت حسن روحانی اظهاراتی را علیه وندی شرمن، معاون وزیر اسبق خارجه آمریکا و رئیس تیم مذاکره‌کننده آمریکایی در مذاکرات هسته‌ای به‌کار برد.ماجرا درباره تفسیر از بند مربوط به برداشته شدن تحریم‌ها در برجام است. وندی شرمن خردادماه سال گذشته در اظهاراتی توهین‌آمیز گفت محمدجواد ظریف انگلیسی را خوب نمی‌داند و به همین خاطر تفسیر ظریف از اصطلاح مربوط به «لغو تحریم‌ها» در توافق هسته‌ای اشتباه است. به اعتقاد شرمن، معنای واژه lift در برجام معلق شدن و تعلیق تحریم‌هاست، نه لغو آنها به صورت دائمی. 22 مارس سال گذشته وندی شرمن در اندیشکده وودرو ویلسون اظهار داشت: «ایران توافق کرد تمام کارهای فنی لازم را برای اطمینان دادن نسبت به اینکه تمام مسیرهای تامین مواد شکافت پذیر در این کشور مسدود شده و هیچ زنجیره مخفیانه‌ای هم برای تامین مواد شکافت‌پذیر در این کشور قابل شکل‌گیری نباشد به انجام برساند و 1+5 و اتحادیه اروپایی توافق کردند (با پوزخند) تحریم‌های هسته‌ای را [موقتا متوقف کنند]، lift لغتی است که در زبان انگلیسی به معنی «معلق نگاه داشتن یا موقتا متوقف کردن» است اما طرف ایرانی lift را به معنی «پایان دادن و خاتمه دادن» ترجمه می‌کرد و به همین دلیل هم ما از این لغت استفاده کردیم. یکی از کارهایی که شخص در دیپلماسی انجام می‌دهد این است که توجه کند زبان اهمیت دارد و خود این معلق نگه داشتن فقط شامل تحریم‌های هسته‌ای است، نه تحریم‌های مربوط به مقابله با تروریسم یا تحریم‌های مربوط به نقض حقوق بشر یا تحریم‌های مربوط به اشاعه یا انتقال تسلیحات».
یک سال پس از این کنایه وندی شرمن، اوضاع البته به طور کلی تغییر کرد. دولت آمریکا به صورت رسمی و یکجانبه از توافق هسته‌ای خارج شده است و ایران از اروپایی‌ها خواسته برای آنکه به تعهدات برجام همچنان متعهد باشد باید تضمین‌های لازم برای تجارت با ایران بویژه خرید نفت از ایران را ارائه دهند. حالا دیگر اینکه در متن توافق هسته‌ای lift چه مفهوم و تفسیری داشته باشد، چندان مهم نیست، چراکه کلیت موضوع یعنی توافق هسته‌ای در احتضار قرار داشته و با خروج آمریکا، معادلات مربوط به برداشته شدن تحریم‌ها نسبت به معادلات پیشین کاملا تغییر کرده است.
در این میان البته محمدجواد ظریف نتوانست خود را راضی کند جواب اظهارات سال گذشته دیپلمات دموکرات آمریکایی را ندهد. او در گفت‌وگو با یورونیوز به کنایه شرمن پاسخ داد. به گزارش «وطن‌امروز»، در این گفت‌وگو از ظریف پرسیده شد: وندی شرمن در ویدئویی گفته ایران نتوانسته معنای لغو تحریم‌ها را متوجه بشود، زیرا تصور کرده لغو تحریم به معنای تمام شدن آن است، در حالی که لغو تحریم به معنای تعلیق آن است. ظریف نیز در پاسخ گفت: «با کمال احترامی که برای وندی شرمن قائل هستم؛ درست است که به زبان انگلیسی مسلط است اما حقوقدان نیست و معنای لغو تحریم را در فرهنگ اصطلاحات سازمان ملل نمی‌داند. اگر به قطعنامه‌های سازمان ملل نگاه کنید در تمام قطعنامه‌های سازمان ملل لغو تحریم به معنای برداشتن آن است. در فرهنگ اصطلاحات تخصصی سازمان ملل متحد لغو تحریم به معنای دقیق از میان برداشتن تحریم است. سوءتفاهم وندی شرمن به دلیل فقدان آگاهی از سنت سازمان ملل و شورای امنیت سازمان ملل است، زیرا فکر می‌کنم حوزه تخصصی‌اش رفاه عمومی است. در نتیجه معنای کلمه را در حوزه تخصصی خودش متوجه میشود اما معنای «لغو تحریم» از نظر حقوقی، کاملا روشن است».
اما همانطور که گفته شد این مجادله کلامی میان عوامل و بانیان به بار آمدن برجام، در شرایط فعلی نه‌تنها فایده‌ای برای توافق هسته‌ای ندارد، بلکه با توجه به اینکه مفاد برجام تقریبا از موضوعیت افتاده، این قبیل اظهارات و کنایه زدن‌ها، بیشتر محکم نبودن مبانی توافق هسته‌ای میان ایران و 1+5 بویژه بر سر برداشته شدن تحریم‌ها را که هدف اصلی اعلام شده برای مذاکرات هسته‌ای بود، نشان می‌دهد.
سایر اخبار این روزنامه
