مالیات‌دهنده منت‌پذیر یا بیداد بروکراسی مالیاتی؟

در دولت دکتر حسن روحانی وصول مالیات رشد خوبی داشته و یکی از برنامه‌های دولت نسبتا محقق شده است. اما در کنار این، یکی دیگر از برنامه‌های این دولت توجه به مقوله «دولت الکترونیک» و تلاش برای گسترش آن است که دست بر قضا هر دوی این برنامه‌ها در فعالیت سازمان امور مالیاتی کشور متجلی شده‌اند. اگر دولت توسط این سازمان در وصول مالیات نسبتا موفق عمل کرده اما توسط همین سازمان در دیگر برنامه دولت یعنی گسترش دولت الکترونیک ناکام بوده است. شرحی بر یک نمونه عینی مرتبط با فعالیت ادارات منطقه‌ای این سازمان در تهران این سخن را اثبات می‌کند: در معاملات املاک فروشنده ملزم به بیشترین زحمات و تهیه مدارک برای ثبت معامله در دفتر اسناد است. یکی از این مدارک مورد نیاز، تسویه حساب مالیاتی است. به این منظور دفتر اسناد رسمی فروشنده را به اداره مالیات منطقه مربوطه معرفی می‌کند. براین اساس فروشنده ملک، بایستی ضمن تکمیل فرم مندرج دراین معرفی نامه، آن را همراه با انبوهی از مدارک (از کپی مدارک شخصی مثل شناسنامه و کارت ملی فروشنده و خریدار تا گواهی پایان کار شهرداری و...) به اداره مالیاتی مربوطه تحویل دهد. اما تحویل آن به سادگی نیست بین دو تا سه ساعت بطور معمول باید وقت بگذارد تا مدارک را تحویل دهد، آنگاه گویی اول کار است، به او اعلام می‌شود چند روز بعد (دست کم پنج روز تا بیش از یک هفته بعد) مراجعه به بخش دیگری در همان اداره بکند تا میزان برآورد مالیات مشمول او اعلام شود. فروشنده در این روز مراجعه می‌کند آن هم با صرف زمان قابل توجهی برای اطلاع از ارزیابی و برآورد مالیاتی که باید بپردازد و در واقع به درآمد دولت بیفزاید. در این موقع بعد از صرف زمان و اطلاع از میزان مالیات پرداختی و صرف زمانی دیگر برای پرداخت آن، بازهم به او اعلام می‌شود که باید منتظر بماند و یک روز دیگر بیاید تا برگه تسویه حساب مالیاتی (لازمه انجام معاملات ملکی) به او داده شود و یا اگر خوش شانس باشد و یا آشنایی داشته باشد همان روز بعد از ساعاتی انتظار برگه تسویه حساب به او داده می‌شود. ملاحظه می‌شود که یک مالیات دهنده ؛ یک درآمدافزا برای دولت، یک شهروند در کشور ما و در دولتی که رویکرد افزایش درآمد مالیاتی و گسترش دولت الکترونیک دارد، باید سه دفعه در سه روز با فاصله به ادارات سازمان مالیاتی مراجعه کند و منت مالیات گیرندگان را بکشد تا از او مالیات کسر شود و به جیب دولت برود. اما نکته این‌است که؛ سازمان مالیاتی کشور بایستی با درک شرایط نوین کشورداری و تعامل با ارباب رجوع و شهروندان و با استفاده از فناوری اطلاعات جهت تحقق برنامه دولت برای گسترش دولت الکترونیک که رفاه مردم و شفافیت دولت را در بردارد، بکوشد، نه با روش‌های منسوخ بلکه بدتر از گذشته مالیات دهندگان را در پیچ و خم‌های بورکراسی آزاردهد.
* فعال رسانه‌ای