ازدواج زیر ۱۳سالگی ممنوع شد

آرمان- زهرا سلیمانی: بالاخره نمایندگان مجلس با یک فوریت ممنوعیت عقد و نکاح دختران زیر ۱۳سال موافقت کردند. این فوریت در حالی در صحن علنی مجلس مطرح شد که در سال 96 از ۷۸ هزار و ۹۷۲ ازدواج ثبت‌شده سهم دختران زیر 15سال هزار و 481 مورد بوده که این آمار تنها مختص تهران است و آمار بیشتری از این دست ازدواج‌ها در شهرستان‌ها و مناطق محروم به دست می‌آید‌. در ماده 1041 قانون مدنی حداقل سن ازدواج در کشور 13 سال است، اما ازدواج‌های پایین‌تر از این سن نیز با اذن پدر انجام می‌شود. باید دانست که اجرای این قوانین در شرایط کنونی امکان‌پذیر نیست. در خرداد سال‌جاری نیز نماینده مجلس با انتقاد از وجود 24هزار بیوه زیر 18سال در کشور نسبت به افزایش این پدیده در آذربایجان شرقی هشدار داد و افزود: آذربایجان شرقی رتبه دوم کودک همسری در ازدواج کودکان 10تا 15ساله را بعد از خراسان رضوی دارد. به گزارش خانه ملت، معصومه آقاپور وجود کودک بیوه‌ها را فاجعه‌ای بزرگ برای کشور برشمرد و افزود: ازدواج کودکان برازنده جمهوری اسلامی نیست و سن ازدواج باید افزایش یابد.
عقد دختران زیر ۱۳سال ممنوع شد
نماینده تهران گفت: این طرح با تلاش فراکسیون زنان از مدتی پیش تهیه و پیگیری شد که یک فوریت آن به تصویب رسید. روزگذشته(چهارشنبه، چهارم مهر) با ۱۵۱ رأی موافق، ۳۴ رأی مخالف و هفت رأی ممتنع از مجموع ۲۰۹ نماینده حاضر موافقت کردند. سیده فاطمه ذوالقدر پیش‌تر با تاکید بر آسیب‌زایی فرزند‌آوری دختران زیر ۱۸ سال، گفته بود: نمایندگان فراکسیون زنان به‌دنبال ممنوعیت ازدواج دختران زیر ۱۳ سال حتی با اذن پدر و دادگاه هستند. همچنین طیبه سیاوشی در دفاع از فوریت این طرح اصلاحی عنوان کرد: آمار ازدواج زیر ۹ سال بیش از ۳۰۰ نفر و آمار ازدواج زیر ۱۳ یا ۱۴ سال در دختران ۳۰ هزار تا ۴۰ هزار نفر اعلام شده است که یکی از تبعات منفی اینگونه ازدواج‌ها شکل نگرفتن فیزیولوژی زن هنگام بارداری است. او با اشاره به جلسات متعدد فراکسیون زنان در این زمینه افزود: همین امر باعث افزایش آمار سقط جنین یا مرگ مادران کم سن و سال شده است. از سوی دیگر از آنجایی که دختران و پسران کودکی و نوجوانی را به پایان نرسانده‌اند، دچار اختلال روحی و روانی می‌شوند و دست به خودکشی می‌زنند. او با اشاره به افزایش آمار طلاق در این‌گونه ازدواج‌ها بیان کرد: ازدواج در سن کودکی یا نوجوانی در واقع آسیب به حریم خانواده‌هاست و از آنجا که اکثر این ازدواج‌ها با اتباع خارجی اتفاق می‌افتد فرزند این خانواده بی‌هویت محسوب می‌شود. همچنین احمد امیرآبادی فراهانی نیز در مخالفت با یک فوریت این طرح گفت: این موضوع در اولویت مشکلات جامعه نیست، در حال حاضر مردم کوچه و بازار با مشکلات اقتصادی و ارز مواجهند، اکثر مراجعات مردم به ما در زمینه معیشت است و درست نیست، اکنون وقت مجلس را برای چنین کار‌هایی بگیریم. این عضو هیات رئیسه مجلس بیان کرد: در گذشته نیز ازدواج دختران و پسران زیر ۱۳ سال و ۱۶ سال ممنوع شده بود. نماینده قم در مجلس ادامه داد: درضمن قانون مدنی از مصوبات مجمع تشخیص مصلحت نظام است که مجلس نمی‌تواند به مصوبات این مجمع ورود کند. در ادامه همایون هاشمی در موافقت با یک فوریت طرح اصلاح ماده ۱۰۴۱قانون مدنی نیز با انتقاد از صحبت‌های امیرآبادی بیان کرد: در مباحث اجتماعی و نظام اجتماعی هر فرد مساوی با کل ملت است، چرا مخالف به گونه‌ای صحبت می‌کند که قضیه به این مهمی را کوچک جلوه می‌دهد. این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس تاکید کرد: باید مجلس به کمک دخترانی که اختیار موضوع ازدواج را در سنین پایین ندارند، بشتابد. او ادامه داد: در ۲۰ سال فعالیتی که در سازمان بهزیستی داشتم، بیشترین مشکلات مربوط به ازدواج‌های زودهنگام بود که آثار روانی، اقتصادی و جنایی به‌دنبال دارد. این نماینده مجلس پرسید: کدام یک از دستور کار‌های مجلس در اولویت مشکلات کشور بود که طرح یک فوریت کودک همسری مورد مخالفت برخی نمایندگان قرار می‌گیرد. در نهایت نمایندگان مجلس با یک فوریت ممنوعیت عقد و نکاح دختران زیر ۱۳ سال موافقت کردند.
کودک همسری بازتولید آسیب‌های اجتماعی


یک پژوهشگر مسائل اجتماعی درباره کودک همسری و عواقب آن به خبرنگار «آرمان» می‌گوید:‌ مطرح کردن مباحثی که به آسیب‌های اجتماعی منتهی می‌شود، جامعه را با نتایج و پیامدهای آن درگیر می‌کند؛ یعنی خانواده‌هایی که دختر یا پسرشان در سنین نوجوانی ازدواج می‌کند، طبیعتا با مشکلات عدیده مواجه می‌شوند، چون این نوع ازدواج‌ها به تولد فرزند نارس، تنش‌های زناشویی و... منتهی می‌شود. به گفته او هر موردی که به سطح جامعه منتقل شود، این مساله یک اقدام مناسب برای تغییرات اجتماعی است و می‌تواند یک اقدام مناسب تلقی شود. این پژوهشگر مسائل اجتماعی با بیان اینکه ثمربخشی این اقدام به چنین عاملی بستگی دارد، تاکید می‌کند: اگر اذن ولی و تشخیص قاضی را در سنین زیر 13سال محدود کنند، احتمالا با واکنش شورای نگهبان این قضیه مواجه می‌شود، چون محدودیت در اختیارات ولی مساله‌ساز است. به گفته او بنده این مساله را نیز جزو محدودیت‌های نهادهای مدنی می‌دانم، اگر راهی باز باشد، بتوانند با کمک فراکسیون زنان و کمیسیون اجتماعی مجلس روی مرکز پژوهش‌های مجلس تاثیرگذار بود. به گفته او این نوع ازدواج‌ها با مشکلات و بازتولید آسیب‌های اجتماعی مواجه است. عزیزپناه می‌افزاید: فعالان اجتماعی افزایش سن کودکی به 18 سالگی را خواستارند.
جلوگیری از کودک همسری فرهنگ‌سازی می‌خواهد
یک فعال وکیل درباره کم‌وکیف فوریت ممنوعیت ازدواج دختر زیر 13سال به خبرنگار «آرمان» می‌گوید:‌ طرح افزایش سن ازدواج به‌رغم نظرات مخالفان تصویب شد، چون در شرایطی که جامعه درگیر مشکلات اقتصادی ممکن است، مشکلات اجتماعی با تبعات بیشتری همراه باشد، چون یکی از دلایل ازدواج کودکان مسائل اقتصادی است. مونیکا نادی می‌افزاید:‌ در این طرح سن ازدواج کودک افزایش یافته است. در این طرح ازدواج زیر 13سال به‌طور مطلق ممنوع شد و در این طرح سن ازدواج دختران 16و پسران 18سالگی قرار داده و ازدواج‎‌هایی بین سنین 13تا 16سالگی را منوط به اجازه دادگاه و اجازه ولی به شرط مصلحت و آزمایش‌های پزشکی قانونی کرده است. به گفته او امروزه با تغییرات اجتماعی سن بلوغ جنسی نیز تغییر کرده است، اما باید دانست که کودکان به‌رغم برخورداری از بلوغ جنسی از بلوغ عقلی برخوردار نیست. به گفته او در بسیاری از موارد کودک همسری به طلاق منجر می‌شود. در کل کودک همسری با حقوق اساسی کودک مغایر است. به گفته او اگر این اقدامات همگام با فرهنگ‌سازی در جامعه باشد، بی‌شک باید تلاش شود تا جامعه به سمت پذیرش این مساله برود و اجازه اجرایی این قانون به شکل مناسب را بدهد. این وکیل می‌افزاید: بر اساس معیارهای بین‌المللی برای اینکه بتوان همگامی با پیمان‌نامه حقوقی کودک به عنوان مهمترین سند این حوزه داشته باشیم، باید تاکید کرد: باید 18سالگی معیار سنین کودکی قرار بگیرد، البته با توجه به شرایط فرهنگی جامعه همین افزایش سن کودکی به 13سالگی نیز یک اقدام مناسب است. نادی تاکید می‌کند: ریشه ازدواج کودک مسائل اقتصادی، ناتوانی والدین از بعد اقتصادی در نگهداری از فرزندشان و مباحث فرهنگی است. به گفته او از لحاظ مسائل فرهنگی باید با آگاهی عمومی تبعات کودک همسری افزایش یابد تا با ترویج اینکه این ازدواج به چه میزان می‌تواند کودکان را در معرض خطر قراد دهد، بتوان فرهنگ‌سازی مثبت لحاظ کرد.