غلبه روح عدالت‌خواهی ایران در شورای امنیت

نشست شورای امنیت سازمان ملل یک پیروزی برای ایران و شکستی جدی برای آمریکا بود. از حدود یکماه پیش که بحث‌هایی مبنی بر رفتن یا نرفتن هیات ایرانی‌ها به سازمان ملل مطرح بود و اینکه ایران چه مواضعی بگیرد، این جمله بارها تاکید شد که ایالات متحده امسال انزوای کامل را در سازمان ملل تجربه خواهد کرد و در طرف مقابل جمهوری اسلامی ایران یکی از طلایی‌ترین دوران دیپلماتیک خود را تجربه خواهد کرد. خوشبختانه در این راه دولت تسلیم توصیه‌های احساسی مبنی بر تحریم نشست سازمان ملل نشد و در سطح بالایی در این نشست حضور یافت. مسائل و مباحثی که در نشست روز گذشته شورای امنیت ملاحظه شد، میوه چینی ایران از دیپلماسی فعال و توأم با صبر و عدالت‌خواهی در عرصه بین‌المللی بود که نتیجه و ثمره آن در نشست روز گذشته به منصه ظهور رسید. شورای امنیت همواره محل جولان آمریکا بود، خاصه اینکه امسال این کشور ریاست شورای امنیت را بر عهده داشت اما عملا شاهد بودیم که کشورهای شرکت کننده در نشست و حتی همسایه ناجوانمردی مثل کویت، مجبور شد از حقانیت و پایبندی ایران به توافق هسته‌ای و برجام حمایت کند. البته یکسری مسائل ارتباطی به موضوع نشست یعنی «خلع سلاح هسته‌ای» نداشت. اما باید آن بخش از مواضع و سخنرانی‌ها را ملاک قرار دهیم که به بحث برجام پرداخته شد. بر این مبنا تمام موضع‌گیری‌های انجام شده؛ غیر از سخنان ابتدایی آقای ترامپ، همه در تایید حقانیت جمهوری اسلامی ایران و تایید حق خواهی ایران و تایید برجام صورت گرفت و در عین حال نقد مستقیم یا غیرمستقیم آمریکا را در پی داشت. ماحصل این تحلیل، اثبات قدرت دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران است. در چنین زمانه‌ای دیپلماسی هم می‌تواند قدرت‌آفرین باشد. این نشست نشان داد سازمان ملل جای سخنرانی‌های افراطی و تند نیست، بلکه جای بیان مواضع دیپلماتیک است. ایران توانست با زبان دیپلماسی چنین فضایی را در نیویورک شکل دهد. متاسفانه در داخل کشور هنوز هم افرادی هستند که با عدم شناخت مناسبات دیپلماتیک و عدم آشنایی به رویه‌های مرسوم در سازمان ملل، به دنبال نوستالژی سخنرانی‌های تند بودند. اما جهان شاهد موضع دیگری از ایران و حامیانش بود. حال باید مواضع مطرح شده را از هم تفکیک کرد. به نظر بهترین مواضع را در نشست شورای امنیت، روسیه و چین گرفتند و مسائل مربوط به سوریه و مباحث موشکی را انحرافی قلمداد کردند. در ادامه باید مواضع آقای مکرون رئیس‌جمهوری فرانسه را ستود که با اعلام مثبت یک زمانبندی درباره اجرای برجام و سپس ورود به موضوعات دیگر، توانست موضع فرانسه را به ایران نزدیک کند. برخی تحلیلگران سخنان مکرون را هم‌راستا با مواضع آقای روحانی قلمداد کردند. بریتانیا و شخص خانم ترزا می ‌هم مواضعی چون گذشته را مطرح کرد، در عین اینکه نگاه انتقادی به ایران داشت اما موضوع برجام و تعهد ایران به آن را مطرح کرد و از ضرورت حفظ رابطه دیپلماتیک با ایران سخن به میان آورد که حتی تحلیلگران آمریکایی، بریتانیا را در تیم هوادار ایران قرار دادند. از سویی موضع آقای اوو مورالس رئیس‌جمهور بولیوی قابل تقدیر بود و می‌بایست از ایشان تشکر کرد. بولیوی خود قربانی کودتاهای سخت و نرم آمریکا بوده است و به همین خاطر وقتی مورالس به کودتای 28 مرداد اشاره کرد به‌عبارتی خواست به افکار عمومی جهان یادآور شود که ایالات متحده هیچگاه به دنبال خوشبختی ایران نبوده است. در کل او به اندازه‌ای که نام ایران را در نشست شورای امنیت آورد، نام کشورش بولیوی را نیاورد که خودش قربانی استثمار بوده است. نمایندگان سایر کشورها هم به نوعی از برجام و مواضع ایران حمایت کردند. حتی کویت هم با توجه به ترسی که از آمریکا دارد، مجبور شد از برجام و حقانیت ایران دفاع کند. به هرحال موضع کویت به نمایندگی از کشورهای عرب منطقه تحت تاثیر جو غالب ایران‌محوری نشست شورای امنیت قرار داشت. اما نکته آخر اینکه هنوز هم در داخل ایران کسانی هستند که سعی می‌کنند کشور را از داخل منزوی کنند. شورای امنیت عالی‌ترین جایگاه مواضع و دیدگاه‌های بین‌المللی هر کشوری است. نشست روز گذشته را باید دستاورد کسانی در داخل ایران بدانیم که معتقدند نباید با خارج قطع ارتباط کرد و وارد چالش شد. جهان آمریکا نیست زیرا شاهدیم که موج انتقادات و مواضع منفی نسبت به اشتباه استراتژیک خانم نیکی هیلی به راه افتاده است که چرا او برنامه ریاست ترامپ بر شورای امنیت را به اجرا درآورد. این نشست یک کمینگاه برای ترامپ و کاخ سفید بود و گویی این کشور ایران بود که در کمین آمریکا بود. دیپلمات‌های ایران در این نشست حضور نداشتند اما روح عدالت‌خواهی ایران بر شورای امنیت سازمان ملل حاکم بود که در نوع خود بی‌نظیر و بی‌سابقه بود.
* رئیس کمیسیون سیاست خارجی مجلس