سخنرانی رئیس جمهور با سند و مدرک

سخنان رئیس جمهور در مجمع عمومی سازمان ملل بسیار مفید بود. از این جهت که مواضع جمهوری اسلامی و حقانیت مواضع ملت ایران را در آنجا مطرح کردند. جامعه جهانی نیز به عملکرد ایران در مقابله با تروریسم پی بردند. حسن روحانی با سند و مدرک سخنرانی و جامعه جهانی را قانع کرد که ایران خود قربانی تروریسم است و بیشترین هزینه را در جهت رفع تروریسم در منطقه پرداخته است. به هرحال اینکه آقای روحانی با یک گفتمان بسیار منطقی و صلح‎جویانه از مواضع جمهوری اسلامی دفاع کرد و بر این مساله صحه گذاشت که تا به امروز آژانس بین‎المللی انرژی اتمی سر سوزنی از ایران به دلیل تعهدات آن در برجام، ایرادی نگرفته است، اما آمریکایی‎ها از برجام خارج شدند. به نظر می‎رسد که آقای روحانی توانست طرف مقابل را از لحاظ دیپلماسی در انزوا قرار دهد. از یک جهت نیز واقعیتی بود که آقای روحانی عنوان کردند مبنی بر اینکه ایران خواهان مذاکره است و مذاکره از مجمع عمومی سازمان ملل می‎تواند انجام شود. راه مذاکره نیز این است که آمریکایی‎ها به برجام بازگردند. از جهت دیگر، آمریکایی‎ها تحریم‎های اعمال شده علیه ایران را تعلیق کنند. بنابراین با این دو شرط می‌‎توان به گفت‌وگو و مذاکره پرداخت. مجموعا می‎توان به سخنان آقای روحانی و مواضع وی در مجمع عمومی سازمان ملل و همچنین به سفر آقای روحانی و دستاوردهای آن، نمره مثبت و قبولی داد. اروپای امروز با اروپای بیست سال قبل کاملا متفاوت است. حتی اروپای امروز با اروپای دوره اوباما متفاوت است. به هرحال این اروپا با توجه به اینکه سیاست‎های آمریکا در حوزه اقتصادی و سیستم تعرفه‎ها، همگی یکجانبه است و صرفا منافع آمریکایی‎ها را در نظر دارد و منافع سایر کشورها را نادیده می‎گیرد. در عمل آمریکا به قوانین WTO و قوانین دیگر جامعه جهانی در حوزه اقتصادی بی‎اعتناست، ازاین‌رو اروپایی‎ها را در رویکرد جدیدی با آمریکایی‎ها قرار داده است. همین که اروپایی‎ها در این دوره مثل آمریکایی‎ها از برجام خارج نشدند، نشانه تفاوت اروپای امروز با اروپای بیست سال قبل است. همین که در این جلسه سازمان ملل، اروپایی‎ها با ایران جلسه گذاشته‎اند، نشان‎دهنده این است که اروپا با اروپای دوره اوباما و 6سال گذشته متفاوت است. همان‎گونه که دولت آمریکا متفاوت است. آقای ترامپ در سخنان خود، بیشترین اتهامات را علیه جمهوری اسلامی ایران و همچنین رهبران آن مطرح کرد. به نظر می‎رسد کشوری که خود را قدرت اول اقتصادی در جهان می‎داند، پرداختن به یکسری اتهامات و سخنان اثبات نشده جز سبک کردن آن دولت و حاکمیت نتیجه‎ای در بر نخواهد داشت. بنابراین با توجه به شرایط پیش آمده، جمهوری اسلامی ایران با دیپلماسی پویایی که باید در پیش بگیرد، تلاش کند که در مقابل تحریم‎های آمریکا دچار ضعف نشود. به طور کلی اروپایی‎ها با دموکرات‎ها همسوترند. در دوره هشت ساله‎ای که دموکرات‎ها قدرت را در اختیار داشتند، پیش‌بینی شد که اگر جمهوریخواهان روی کار بیایند در زمینه‌های مختلفی مشکلات به‌وجود می‌آید. بنابراین دموکرات‎ها، مذاکره با ایران را آغاز کردند و آن را در قالب برجام به نتیجه رساندند که جمهوریخواهان، اسرائیلی‎ها و عربستانی‎ها به صورت یکصدا با آن مخالف بوده و اعلام کردند که توافقنامه بدی بوده است. وضعیتی که اکنون وجود دارد، با توجه به سابقه جمهوریخواهان، قابل پیش‎بینی بود. ایران در دوره اوباما می‎توانست کار را به نتیجه قطعی برساند. بخشی از مشکلات امروز به دلیل استفاده نکردن بهتر از فرصت‎های گذشته است. فرصتی که دموکرات‌ها برای ایران ایجاد کردند، بیشتر قابل استفاده بود و از نظر حقوقی، قانونی و منطقی و براساس اصول حکمت، عزت و مصلحت، می‌شد روابط اقتصادی خود را مستحکم‌تر کرد. با این حال آمریکا از برجام خارج شده و دوسال دیگر انتخابات ریاست‎جمهوری در آمریکا برگزار می‎شود. همچنین آمریکا تا یکی دو ماه آینده، انتخابات کنگره را در پیش دارد. حتی اگر دموکرات‌ها کنگره را هم تصاحب کنند، فضای کافی برای ایستادگی آنها در مقابل ترامپ و جمهوریخواهان وجود ندارد. شاید دموکرات‌ها بتوانند ترامپ را متوقف کنند یا تحت فشار قرار دهند، ولی همچنان‎که کنگره جمهوریخواهان نتوانست جلوی دموکرات‎ها و اوباما را بگیرد، کنگره دموکرات‌ها هم نمی‎تواند جلوی برنامه ترامپ را بگیرد. تا دوسال آینده ایران نمی‎تواند منتظر نتیجه انتخابات آمریکا باشد. بنابراین تنها پیشنهادی که آقای روحانی ارائه داد، نوعی پیشنهاد عملیاتی است. آمریکایی‎ها باید چند گام عقب بنشینند تا بتوان به مذاکره اندیشید. تنها راه این است که آمریکایی‎ها به برجام بازگردند و تحریم‎ها را تعلیق کنند. در این صورت می‎توانند از ایران انتظار داشته‎ باشند که پای میز مذاکره به صورت برد-برد بنشیند.
* سخنگوی حزب اعتماد ملی